Norveç'te Ren geyiği çobanları, rüzgar çiftliğine karşı mücadele ediyor

Sami halkı eskiden geçimini balıkçılık ve ren geyiği çobanlığından sağlarken söz konusu yerli halkın şu an yüzde 10’u çobanlığı tam zamanlı sürdürüyor. Ancak bu meslek, Sami Halkı kültürü için önemini devam ettiriyor. Çobanlık, Norveç yasaları kapsamında da korunuyor.

Fakat rüzgar türbini sayısı son 10 yılda 4 katına çıkan ülkede karadaki çiftliklerin çoğu, genellikle Sami halkının yaşadığı ve Ren geyiği çobanlığının yapıldığı kuzey kesimlere inşa edilmiş durumda.

Uzunluğu 200 metreye kadar çıkan türbinler kilometrelerce sıralanabiliyor. Rüzgar çiftlikleri, el değmemiş bölgelere yol ve benzeri altyapı çalışmalarını da beraberinde getiriyor.

Sami halkı bu nedenlerle rüzgar çiftliklerini kültürlerine karşı bir tehdit olarak görüyor. Zira daha önceki yıllarda da benzeri birçok dava açmış, rüzgar çiftliklerinin haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Birleşmiş Milletler’e başvurmuştu.

Söz konusu davadaysa Nordland bölgesinden çobanlar, Oyfjellet rüzgar çiftliğini, inşaatın Ren geyiğinin göç yollarına müdahale etmeyeceğini belirten sözleşmeyi ihlal etmekle suçluyor. The Guardian'ın haberine göre, çobanların avukatı Pal Gude Gudesen, Oyfjellet rüzgar çiftliğinin önerilen şeklinin, göç yollarını bozarak Ren geyiği çobanlığı yasasını ihlal ettiğini söyledi.

Norveç’teki bir mahkeme, eylülde verdiği bir kararla rüzgar çiftliğinin ruhsatını onaylamıştı. Çobanlar davayı temyiz mahkemesine taşırken Gudesen, 2021’in ilk çeyreğinde karar verilmesinin beklediğini söyledi. Ancak avukat karar konusunda olumlu düşünmüyor. Gudesen'e göre, çobanlar da hükümetin imtiyaz verilmiş rüzgar santralini korumak için çok ileri gidebileceğini ve haklarının önüne geçebileceğini düşünüyor.

Öte yandan, benzer hislere sahip Holmberg, “Ancak ulusal mahkemelerden iyi sonuçlar almak için hala bir miktar umut olduğunu düşünmek istiyorum” dedi. Daha önce Norveç’teki bir mahkeme, toprak kayıplarının telafisi için Sami halkına mensup çobanlara 90 milyon Norveç kronu (yaklaşık 78 milyon TL) tazminat ödenmesi gerektiğini karar vermişti.

Norveç Enerji Bakanlığı’ndan Tony Christian Tiller, daha önce yaptığı bir açıklamada Ren geyiği ve rüzgar türbinlerinin birlikte var olabileceğini umduğunu söylemişti. Oyfjellet anlaşmazlığında da taraflar arasındaki işbirliğinin ve iletişimin önemini vurgulamıştı.

Fakat Retter, birçok çobanının rüzgar çiftliği kurmak için ruhsat isteyen şirketlerle yapılan görüşmelerden genellikle memnun kalmadığını bildirdi.

Söz konusu rüzgar çiftliğinin sahibi Eolus adlı şirketin bir sözcüsü, bu konuya ilişkin onlarca gönüllü anlaşma imzaladıklarını belirtip “Ren geyiği bölgesi için de anlaşma yapmak istiyoruz” dedi. Sözcü, şirketin sözleşmeyi ihlal etmediğini ekledi.