Kübalı Paulo’nun iki annesi var

Küba tarihinde ilk kez lezbiyen bir çift, yeni doğan bir bebeğin iki annesi olarak tanındı. Küba’da Aralık 2019’da kabul edilen yeni anayasada evliliğin “iki kişi arasındaki yasal birliktelik” olarak tanımlandığı vurgulanmıştı; fakat bu tanımın yasal haklarda somutlaşması için aile yasasının da değişmesi gerekiyor.

Yasama gündeminde ön sıralarda yer alan Yeni Aile Kanunu'nun bu yıl sona ermeden kabul edilmesi bekleniyor. Bu süreçte Küba, Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi (CENESEX) gibi kurum ve kitle örgütlerinin ülke genelinde yürüttükleri bilinçlendirme çalışmaları ile ağır ancak emin adımlarla ilerliyor. Dachelys Valdés ve Hope Bastian adlı iki kadının elde ettikleri kazanım, benzer durumdaki Kübalılar için bir ilk ve örnek bir karar teşkil edecek. Çiftin yaşadıkları süreç hakkında Juventud Rebelde muhabiri Dailene Dovale de la Cruz’a aktardıkları detaylar, insani gelişmişlik açısından tüm dünyada en üst düzeylerde olan Küba toplumunun daha kapsayıcı, önyargısız ve eşit bir geleceğe hazır olduğu konusunda umutlu bir tablo çiziyor.

Kübalı Dachelys Valdés ve ABD’li Hope Bastian, 2015’te Küba’nın Cienfuegos şehrinde gerçekleştirilen Ulusal Heteronormatif Olmayan Cinsiyet ve Cinsellikler Buluşması adlı etkinlikte tanıştı. Mutlu beraberliklerini büyüterek bir çocuk dünyaya getirmek isteyen çift, Valdés’in aile hekimini ziyaret etti. Aile hekimi, yasal hakları ve aynı zamanda bu hakların kısıtlılıkları konusunda çifte bilgi verdi. Küba’da yurttaşlara parasız olarak sunulan sağlık hizmeti, yapay döllenme gibi doğurganlık tedavilerini tümüyle kapsıyor.

Ancak Küba’daki mevcut Aile Yasası’nda evlilik “bir kadın ve erkek arasındaki yasal birliktelik” olarak tanımlandığından, lezbiyen bir çiftin tüp bebek tedavisinden resmen yararlanması henüz mümkün değil. Elbette bu yurttaşlık hakkından “yasaların etrafından dolaşarak” faydalanmak mümkün. İlk akla gelen yol, güvenilen bir arkadaşla yapılabilecek paravan bir heteroseksüel evlilik. Ancak böylesi bir durumda, ileride yaşanabilecek senaryolara dair birçok belirsiz husus var: Yasal babanın velayet haklarını talep etmesi, boşanma ya da vefat gibi durumlarda çocuğa ne olacağı gibi… 

Valdés ve Bastian, bu belirsizlikleri göze almak istemedi. Bastian’ın memleketi olan Florida’ya gittiler. Burada bir klinikte tüp bebek tedavisi başlatıldı. 2019 yılının başlarında Florida’dan Küba’ya döndüklerinde, Hope Bastian birkaç aylık hamileydi. Çift, yaşamlarını Küba’da sürdürmek ve çocuklarını burada büyütmek istiyordu.

Sağlık kontrollerini Küba’da sürdürürken, bebeklerinin Küba yurttaşı olması için yasal başvurularını gerçekleştirdiler. Tüp bebek işlemi Küba’da gerçekleşmediği halde, anne ve bebeğin sağlığı açısından Küba’daki tüm kontrollere yapay döllenme uzmanları da eşlik eti. Paulo 19 Mayıs 2019’da dünyaya geldiğinde yasal süreçler halen devam ediyordu. Buna karşın, sağlık çalışanlarının inisiyatif alarak doğum evraklarındaki matbu kısımları elle düzeltmeleri sayesinde her iki kadın da bebeğin yasal ebeveynleri olarak kayıtlara girmiş oldu.

Valdés ve Bastian, bu süreçte muhatap oldukları hiçbir sağlık çalışanının ayrımcı yahut olumsuz yaklaşımına maruz kalmadıklarını, tersine yaşadıkları deneyimin olgunlukla karşılandığını ve birçok aşamada yetkililerden destek gördüklerini aktardı. Öte yandan her iki kadının aileleri de bu gelişmeleri sevinçle karşıladı ve Paulo, bu geniş ailenin yarattığı sevgi dolu bir ortamda dünyaya geldi.

Yasal sürecin 18 Haziran 2020 tarihinde sonuçlanmasıyla, Kübalı Dachelys Valdés ve ABD’li Hope Bastian Küba devleti tarafından resmen Paulo’nun iki annesi olarak tanındı. Kısa süre önce bir yaşını dolduran Paulo’nun Küba yurttaşlığına kabulü için ise henüz bekleme sürüyor. Küba tarihinde resmen iki anne tarafından büyütülecek ilk bebek olan Paulo, Dışişleri Bakanlığı’nın hazırladığı birkaç evrak sayesinde diğer Kübalı çocuklar gibi sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyor ve kreşe başlamasıyla ilgili bir engel olmadığı konusunda da annelerine güvence verildi.

Valdés ve Bastian bu azim öyküsünün kendileriyle sınırlı kalmamasını ve Küba’daki yasaların daha eşit bir yurttaşlık tanımına doğru evriminin hızla tamamlanmasını dilediklerini belirtiyor.