Enginar üreticileri: "Enginarlar heba oldu"

Devletin enginar üreticilerine herhangi bir teşvik vermemesinden yakınan Enginar Üreticileri Birlik Başkanları, "Teşviki bir yana bırakın biz üreticilerden stopaj ve KDV de alınıyor. Eskiden yüzde 1 bucuk stopaj alırken bu sene stopajı yüzde 3'e çıkarmaları da üreticiyi zor durumda bırakmıştır" şeklinde konuştu.

Mormenekşe Enginar Üreticileri Birliği Eski Başkanı Ersoy Kırsan, paramparça olan üreticilerin artık tek bir birlik altında toplanması gerektiğini vurgulayarak "Ülkemizde birkaç büyük üretici tüccarlarla işbirliği yaparak ihraç edilen ürünün satışından da para kazanıyorlar ve bu yüzdende buradaki fiyatları düşük tutuyorlar. Alınacak önlem ise tek yetkili bir kooperatifin kurulmasıdır" dedi.

Analiz fiyatlarının oldukça yüksek olduğundan da yakının üretici, "250 TL'ye tır başına analiz yapıyorlar. Biz bu analiz fiyatının tona veya âdete göre yapılmasını istiyoruz. Nasıl ki patates üreticilerine 200 ton üzerinden analiz yapılıyorsa, bizlere de 200 bin enginar üzerinden yapılmalı. Her tıra yaptırdığımız analizi 200 bin enginara denk gelene kadar 1 buçuk bin TL bir para istiyor" diye konuştu.

Kıbrıs Postası - Eniz ORAKCIOĞLU

Mormenekşe, Mesarya ve Alaniçi Enginar Üreticileri Birlik Başkanları Kıbrıs Postası'na konuştu. Sektörde birçok sorunla mücadele ettiklerini söyleyen üreticiler, "Bu yıl birçok enginarın heba oldu.Don olayı ve arkasından oluşan mantarın üreticilere çok büyük zararı oldu. Devlet enginar üreticisini tarım sigorta kapsamına almadığı için zararımız da karşılanmadı. Üreticilerden stopaj ve KDV de alınıyor. Eskiden yüzde 1 bucuk stopaj alırken bu sene stopajı yüzde 3'e çıkarmaları da üreticiyi zor durumda bırakmıştır" dedi.

Kırsan, "Devlet bizlere teşvik vermiyor"

Mormenekşe Enginar Üreticileri Birliği Eski Başkanı Ersoy Kırsan, Enginar üreticilerinin sorunlarının bitmek bilmediğini vurgulayarak, "Yapılan yanlış haberlerle enginarcılar üzerinde hoşgörüsüzlük yaratıyor. 'Enginar üreticileri memleketin suyunu bitirdi', 'çok su kullanırlar', 'hormon kullanıyorlar' ve 'zararlı ilaçlar kullanılıyor' gibi yalan yanlış haber hem hoşgörüsüzlük yaratmakta, hem de enginar tüketimini azaltmaktadır. Bunun yanında Devlet her tırımız yüklendiğinde tahlil yapmaktadır. Bu tahliller yapılmadan kesinlikle bu ürün dışarı çıkamıyor. Buna rağmen basın en ufak bir şeyde bizi bombardımana tutuyorlar. Diğer bir sorunumuz ise devletin enginar üreticilerine herhangi bir teşvik, iğleştirme ve yardımının olmamasıdır. Buda bizim için büyük sıkıntı yaratıyor. Avrupa Ülkelerinde enginarın çok büyük teşvikleri vardır" diye konuştu.

"Bu yıl büyük zarara uğradık"

Kırsan, sözlerine şu şekilde devam etti; "Bu sene don olayının ve arkasından oluşan mantarın benim gibi üreticilere çok büyük zararı oldu. Örneğin, benim 150 bin adet ürünüm heba oldu. Bazı üreticilerin ise don olayı büyük avantajına oldu, çünkü don olayından sonra bahçeleri verime girdi ve kazandılar. Kısacası ürünün azalması sonradan gelen ürünün fiyatını yüksek olmasını sağladı ve birkaç üretici çok güzel para kazandı. Fakat büyük bir üretici kitlesi bu yıl dondan etkilenerek zarar yaptı. Başkanlığım döneminde bir hayli uğraş vermeme rağmen, devletin biz enginar üreticilerini de genel tarım sigortası kapsamına almasını sağlayamadık."

"İhraç olacak mala yüzde 5 KDV alınıyor"

Bir başka sorunun da stopaj alındığı halde, ihraç olacak mala yüzde 5 KDV alınması olduğunu vurgulayan Kırsan, "KDV memlekete gelen üründen alındır. İhraç mala KDV alınmamalı. Teşviki bir tarafa bırakın biz üreticilerden birde KDV alınıyor. Ama bu devletin değil üreticinin suçudur. Eğer üretici birlik olup tek bir birlik kursa bizde teşvik alacağız, ama biz paramparçayız, kısacası burada esas suçlu üreticilerdir" şeklinde konuştu.

"Bizim bu sektör özürlüdür"

Tüccarların bu memlekete para kazanmak için geldiğini söyleyen Kırsan, "Ticaretinde bir ahlakı vardır. Ama tüccarlar ticaretin ahlakını anlamayan insanlardır. Bu tüccarlar ürünü bedava versen üstünden senden para isteyecek karakterde insanlardır. Türkiye'de hiç enginar üretilmiyor ve biz kendi malımızın değerini bilmiyoruz. Ülkemizde birkaç büyük üretici tüccarlarla işbirliği yaparak ihraç edilen ürünün satışından da para kazanıyorlar ve bu yüzdende buradaki fiyatları düşük tutarak üreticiyi bu şekilde pazarlıyorlar. Devletin üreticiye elini uzatması lazımdır. Eski bakan bir zamanlar 'ben napayım siz birlik olmazsınız' diyerek kendini savunmuştu. Ben de ona 'siz bizi özürlü evlatlar olarak kabul edeceksiniz, çünkü bizim bu sektör özürlüdür, özürlü çocuğunuzu sokağa mı atarsınız, yoksa ona sahip mi çıkarsınız' demiştim. Bizim devletten istediğimiz tek bir şey vardır ki oda kurduğumuzu kooperatifi yargısız olarak faaliyete geçirmesi ve ihraç için tek yetkili bir kooperatifin kurulmasıdır, ancak sorunlarımız bu şekilde düzeltilebilir" dedi.

Gürsoy, "Analiz fiyatları yüksek"

Mesarya Enginar Üreticileri Birliği Başkanı Salih Gürsoy, Bu yıl geçmiş yıllara oranla yaşanan don olayı yüzünden daha çok enginarın heba olduğunu vurgulayarak, "Enginar üretici tarım sigortası kapsamına alınmadığı dolayı doğal afetlerde uğradığımız zararlar devlet ve sigorta tarafından karşılanmıyor. Kıbrıs'ta üretilen narenciye, patates ve tahıl gibi ürünlerin tarım sigortası kapsamında olması ve üreticinin mağduriyetinin giderilmesi söz konusuyken bizimkinin olmaması bir sıkıntımızdır. Bunun yanında devletin bu yıl stopajı artırması da bizim için büyük sıkıntı. Bir ürünün karlılığı daha tespit edilmeden devlet olarak yüzde 3'ünün alınması üreticiye büyük bir haksızlıktır. Kısaca bizim en büyük sorunumuz doğal afetten dolayı zarar gören ürünümüzün tarım sigorta kapsamına girmediğinden dolayı zararın karşılanmamasından dolayıdır. Diğer bir sorunumuzda analiz fiyatlarının oldukça yüksek olmasıdır, analizleri tır başı 250 TL yapıyorlar. Biz bu analiz fiyatının tona veya âdete göre yapılmasını istiyoruz. Örneğin patates üreticilerine 200 ton üzerinden analiz yapılırken bizlere tır başına analiz yapılması doğru bir yaklaşım değildir. Patates'de 200 tona bir analiz yapılırken, enginarda nerdeyse 35 bin enginara denk gelen 1 tır başına analiz isteniyor. Her tıra yaptırdığımız analizi hesapladığımızda 200 bin enginara denk gelene kadar 1 buçuk bin TL bir para istiyor" dedi.

Nizam; "Devlet üreticiye katkı sağlamıyor"

Alaniçi Enginar Üreticileri Birliği Başkanı Halil Nizam, Devletin enginar üreticisine hiçbir katkı sağlamadığını söyleyerek, "Bu yıl soğuk hava ve havada ki don olayından dolayı bütün enginarlar yandı. Birde soğuktan dolayı oluşan enginar hastalığı yüzünden birçok enginarı çöpe attık. Bunun yanında diğer bir sıkıntımız devletin bizden aldığı stopaj ve KDV'dir. Eskiden yüzde 1 bucuk stopaj alırken bu sene stopajı yüzde 3'e çıkardırlar. Enginar üreticilerinin sıkıntıları saymakla bitmiyor. Üreticinin diğer bir problemi ise çalıştıracak işçi bulamamasıdır. Kıbrıslı vatandaşlar tarlada çalışmak istemiyor, ya Pakistan'dan ya da 3'ncü dünya ülkelerinden işçi getirmek zorunda kalıyoruz" şeklinde konuştu.