Toparlanıyoruz Hareketi'nden Cumhurbaşkanlığı seçimi değerlendirmesi

Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde yaptığımız açıklamada; Temmuz 2013'teki erken genel seçimde aday tercihli karma oy kullanımında ciddi bir artış olması; Haziran 2014'teki yerel seçimlerde üç büyük şehrin belediye başkanlarının yenilenmesi ve bir çok yerde seçmenin 'bağımsız' adaylara yönelmiş olması ve yine aynı tarihte yapılan referandumda, Meclis'te oybirliği ile onaylanan Anayasa değişikliklerinin halkın büyük çoğunluğu tarafından reddedilmiş olmasına dikkat çekmiş, değişim yönünde bilinçli bir seçmen davranışının geliştiğini ve 2015 Cumhurbaşkanlığı seçiminin de bu doğrultuda bir başka dönemeç olduğunu söylemiştik. Nitekim, cumhurbaşkanlığı seçimi halkın siyasi davranışlarında bir süredir izlenen farklılaşmanın devam ettiğini ortaya koymuştur.

2015 Cumhurbaşkanlığı seçimine dair olumlu ve umut verici olarak nitelendirilmesi gerektiğine inandığımız bazı noktalar şunlardır:

1. Mevcut siyaset yapma biçimi halk nezdinde artık kabul görmemektedir. Çıkar ilişkilerinin öne çıktığı, toplumun ihtiyaçlarını ve beklentilerini gözetmeyen, adam kayırmacılık, nepotizm ve partizanlığa dayalı siyaset yapma biçimine karşı; halk yararını esas alan, dürüst, güvenilir, şeffaf ve toplumsal çıkarları önemseyen bir siyaset yapma biçimi yönündeki bilinçli talep giderek güçlenmektedir.

2. Toparlanıyoruz Hareketi'nin kurulmasına da öncülük yapmış olan ve siyasette geçmişi bulunmayan Kudret Özersay'ın herhangi bir parti desteği olmaksızın almış olduğu oy oranı, halkın gerek kişilerin gerekse siyasi anlayışların yenilenmesi yönündeki isteğinin somut ifadesidir.

3. İkinci turda da güçlü bir şekilde sandığa yansıyan halkın değişim yönündeki kararlılığı, bu güne kadar yapılagelmiş siyaset biçimine duyulan tepkiyi göstermektedir.

4. Toparlanıyoruz Hareketi tarafından hazırlanmış ve binlerce kişi tarafından imzalanmış olan Toplum Sözleşmesi'nin temelindeki 'temiz siyaset, temiz toplum ve kendi irademize dayalı bir gelecek' ilkelerinin bazı adayların vizyonlarında yer bulması, halkın bu ilkelere verdiği önemin işaretidir ve kanaatimizce bu seçim sürecinin en olumlu sonuçlarından biridir. Önceki seçimlere göre, adayların çok daha yoğun olarak bu ilkelere vurgu yapma ihtiyacı hissetmesi, halkın bu yöndeki talebinin güçlendiğinin çok açık bir göstergesidir.

5. Herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamasına rağmen tüm adaylar seçimden önce mal bildirimi yapmışlardır. Kamuoyunun bu konudaki beklentisinin yarattığı baskı, 2010'da Cumhurbaşkanı olarak göreve başladığında yasal kurala uymayarak mal beyanında bulunmamış olan Derviş Eroğlu'nu bile, bu seçim öncesinde mal beyanı yapmak zorunda bırakmıştır. Bunun yanında adayların bir kısmı, mal beyanı ile yetinmeyip kampanya harcamaları hakkında bilgi de vermiştir. Seçime bağımsız olarak katılan Kudret Özersay ve Mustafa Akıncı ile CTP adayı olarak katılan Sibel Siber'in seçim kampanyasındaki giderleri, bu giderlerin kaynağı ve ilgili kayıtların incelemeye açık olduğu konusundaki açıklamaları şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerine uygunluk bakımından son derece önemlidir. Ancak tabii ki kamuoyu, diğer adayların da bu konuda açıklama yapmasını, ve özellikle siyasi parti destekli bağımsız adayların kampanyalarına söz konusu partilerin – eğer olmuşsa – mali katkısı hakkındaki bilgileri hala beklemektedir. Seçim kampanyalarının gelir-gider tablosunun kamuoyuna açık olması, seçimin ne ölçüde demokratik, adil ve dürüst bir yarış olarak geçtiğinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmesi bakımından gereklidir.

6. 'Temiz siyaset' anlayışının yerleşebilmesi bağlamında sevindirici olarak nitelendirdiğimiz bu gelişmelere ek olarak, 'kendi irademize dayalı bir gelecek' ilkesiyle ilişkili olan Merkez Bankası yönetiminin Güvenlik Kuvvetleri Komutanı'nın ve Sivil Savunma Teşkilatı Başkanı'nın atanması, Anayasa'nın Geçici 10. Maddesi'nin kaldırılmasının önünü açabilecek bir uluslararası anlaşma yapılması gibi konuları vizyonuna dahil eden iki adayın – Mustafa Akıncı'nın ve Kudret Özersay'ın – seçimin en başarılı iki adayı olması da oldukça dikkat çekicidir.

7. Cumhurbaşkanlığı seçiminde olumlu ve umut verici olarak değerlendirdiğimiz bu gelişmelerin dışında, arzu edilmeyen ve şeffaflık ve temiz siyaset ilkelerine uymadığına inandığımız olaylar da yaşandı. Üzücü olan, bu olumsuzluklarda bazı medya kuruluşlarının veya mensuplarının da yardımcı rol oynamış olmasıdır. Eleştiri ve tartışmaların, program ve vizyonlar üzerinden yapılması, bu temelde yapılmayan tartışmalara ve manipülatif amaçlarla ortaya atılan dayanaksız haber ve iddialara halkın ve medyanın itibar göstermemesi, bunları yapan veya yapılmasına destek verenlere tepki göstermesi ile bu tür olumsuzlukların etkisini minimize edilebilir. Bu bağlamda medyanın etik kuralların uygulanmasında daha dikkatli davranması, manipülasyonlara araç olmamaya daha fazla özen göstermesi gerekmektedir.

8. Sonuç olarak; halk 'edilgen unsur' olmak zorunda olmadığı ve beğenmediği bazı şeyleri değiştirilebilecek bir 'etkili güç' potansiyeline sahip olduğu yönündeki farkındalığını ileri taşıyan önemli bir adım daha atmıştır. Şeffaflık, hesap verebilirlik, adalet ve dürüstlük ilkelerinin, sadece siyasette değil tüm toplumsal ilişkilerde yaşama geçirilmesi, ülkenin iyiye doğru kalıcı değişimi için olmazsa olmazdır. Biz halkın önemli bir çoğunluğunun böyle bir değişimi istediğine ve bunun ön şartlarının bilincinde olduğuna inanıyoruz. Toparlanıyoruz Hareketi olarak, bu güne kadar olduğu gibi bundan sonra da bu ilkelerin her alanda uygulanması için çaba göstermeye devam edeceğimiz gibi, tabii ki yeni Cumhurbaşkanı'nın seçim vizyonuna ve vaatlerine bağlılığının da takipçisi olacağız.

Toparlanıyoruz Hareketi