Kızıldeniz’in güneyinde Yemen-Eritre çatışması

Kızıldeniz'in güneyindeki Haniş takım adalarının yakınında geleneksel balık tutma hakkı konusundaki Yemen-Eritre anlaşmazlığı, Eritre güçlerinin onlarca Yemenli balıkçıyı gözaltına almasının ve teknelerine el koymasının ardından Yemen’in de 9 Eritreli asker ile iki savaş gemisine el koyması sonrasında silahlı bir çatışmaya dönüştü.

Yemen Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılan açıklamada Yemen karasularına giren ve onlarca Yemenli balıkçıyı gözaltına alan Eritre savaş gemilerine yanıt verildiği ifade edildi. Açıklamada ayrıca Eritre’ye daha önce bölgesel sulara tekrar girmeme ve Kızıldeniz’in güneyinde Yemen egemenliğini ihlal etmeme konusunda birkaç uyarı yapıldığı da bildirildi.

Kızıldeniz Sahilindeki Yemen Silahlı Kuvvetleri Sözcüsü Albay Vaddah ed-Dubeyş, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Dört Eritre savaş gemisi, Huha ve Muha kıyılarında 15 ila 18 mil kadar Yemen karasularına girdi. Yemen kuvvetleri de çatışmaya girerek devriye komutanı da dahil olmak üzere 9 Eritre askerini gözaltına alıp iki tekneye el koydu” ifadelerini kullandı.

Askeri sözcü, Yemen’in, daha önce Eritre’ye sınır çizgisini geçmemeleri ve Yemen topraklarına girmeme konusunda uyarılarda bulunduğunun altını çizdi. Ancak Eritre tarafının bu uyarıları görmezden geldiğine dikkat çekti. Dubeyş, Eritre askerlerinin Haniş takımadalarında yer alan Yemen Sahil Güvenlik güçlerinin elinde olduğunu ve uluslararası yasalara uygun olarak iyi muamele gördüklerini söyledi. Yemen’deki meşru hükümeti destekleyen Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu ile yapılan istişareler ışığında hareket edileceği bildirildi.

Albay Dubeyş, Eritre Güçleri’nin daha önce de Yemenli balıkçıları kovuşturarak Eritre’ye götürdüğünü söyledi. Ortak kuvvetlerin kontrollü davrandığına dikkat çeken Sözcü, Yemen Dışişleri Bakanlığı’nın, bu ihlalle ilgili olarak Birleşmiş Milletler’le (BM) muhatap olma talebinde bulunduğunu ifade etti. BM’den ayrıca Eritre’den Yemenli balıkçıları derhal serbest bırakma ve Yemen karasularına yapılan ihlal nedeniyle özür dilenmesi talebinden bulunması istendi.

Askeri Sözcü, Eritre yetkilileri, balıkçıları serbest bırakmaz ve Yemen karasularını ihlal ettiği için özür dilemediği takdirde Yemen Kuvvetleri’nin bu ihlale cevap verme hakkını saklı tuttuğunu vurguladı. Yemen’in egemenliğine dair herhangi bir saldırı veya ihlali püskürtmeye hazır olduklarını ifade etti.

Şarku'l Avsat’a konuşan Yemenli kaynaklar, Eritre savaş gemileri iki gün önce iki ülke arasındaki deniz sınır hattındaki bir alanda çok sayıda Yemen balıkçı teknelerini kovalayarak Haniş Adaları kıyılarına ulaştığını söyledi. Eritre çok sayıda Yemenli balıkçıyı karasularında avlandıkları gerekçesiyle gözaltına alıp teknelerine el koydu. Yemen tarafı, Uluslararası Tahkim Mahkemesi tarafından Haniş'in küçük ve büyük adaları üzerinde egemenlik konusunda verilen karara dikkat çekerken, iki ülke vatandaşlarına balıkçılık yapma hakkı tanındığını bildiriyor. Ancak Eritre bunu reddederek balıkçılık hakkının yalnızca kendi vatandaşlarına ait olduğunu söylüyor.

Öte yandan Yemen Sahil Güvenlik Başkanı, Tümgeneral Halid el-Kumali yaptığı açıklamada, “Eritre kuvvetleri Haniş ve Zaqar adalarına saldırdı. Sahil Güvenlik Kuvvetleri ve ordu saldırıyı püskürterek iki teknenin kontrolünü ele geçirdi. Üçüncü tekne kaçmayı başarırken teknelerde bulunan kişiler gözaltına alındı” dedi. Kumali, adanın Eritre Kuvvetleri tarafından yeni bir saldırı ile karşı karşıya kalması olasılığı nedeniyle durumun hala gergin olduğuna dikkat çekti.

Batı kıyısındaki Ortak Kuvvetler Eritre’nin Haniş Adası’nı kontrol altına aldığına dair haberleri reddederek takımadalarda sahil güvenlik kuvvetlerinin bulunduğunu açıkladı. Bundan sonra, Sahil Güvenlik Komutanı’nın ve valinin Hudeyde’de gezip denizdeki seyrüseferi kontrol eden devriyeleri ziyaret ederken çekilen video görüntüleri yayınladı.

Yemenli kaynaklar, anlaşmazlığın Eritre güçlerinin Yemenli balıkçı teknelerini sürekli olarak takip etmesiyle ilgili olduğunu ve balıkçıların gözaltına alınmasıyla ilgili olduğunu söyledi. Gözaltına alınan balıkçıların Eritre topraklarına götürülerek aylarca ağır işlerde çalıştırıldıkları ifade edildi. Aylarca dağlık alanlarda kaldırım yollarında çalışmaya zorlandıkları ve serbest bırakılmadan önce tekneleriyle mülklerine el konulduğu bildirildi.

El-Huha kasabasındaki Yemenli balıkçılar, Eritre Donanması’nın geçtiğimiz Çarşamba günü Haniş takımadaları yakınındaki karasularında el koyduğu tekne sayısının 17 tekneye ulaştığını ve teknelerde 120'den fazla balıkçı bulunduğunu söylüyor. Ayrıca 5 Mayıs'tan 29 Mayıs'a kadar 16 tekneye el konulmuştu.