İran: Ukrayna uçağı, insan hatası nedeniyle düşürüldü

İran askeri savcısı Gulam Abbas Turki, 752 Ukrayna uçağını düşüren Devrim Muhafızları biriminin füzeleri fırlatma izni olmadığını söyledi.

İran’ın yeni detaylarla ilgili duyurusu, Ukrayna uçağının kara kutularına uluslararası denetimin yapıldığı bir zamanda geldi.

İran, başlangıçta uçağın füze yüzünden düşürüldüğünü reddetmişti. Ancak istihbaratın yanı sıra yönetimdeki baskılar Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’ni uçağı düşürme sorumluluğunu üstlenmeye zorladı.

İran, yetkililerin "teknik kusur" nedeniyle uçağın düştüğünü açıklamasından 72 saat sonra resmi duyurunun değişmesi üzerine büyük şehirlerde protestolara tanık oldu.

Turki açıklamasında, Ukrayna uçağının kurbanlarının aileleriyle bir araya geldiği toplantıda, kurbanların tazminatını görüşmek üzere İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile bir görüşme istediğini ifade etti.

Turki, Devrim Muhafızları Lideri Kasım Süleymani'nin öldürülmesine karşılık Amerikan güçlerini hedef alarak Irak topraklarında iki üsse füze ateşinin ardından Ukrayna uçağının düşürülmesine ilişkin soruşturmanın sonuçlarını anlattı. Uçağın insan hatası nedeniyle düşürüldüğü konusunda ısrar etti. İran ajansları Turki’nin “uçak, birinin isabet etmediği iki füze ile düşürüldü”  açıklamasını aktardı.

Soruşturma sürecinin başlangıçta yargı kararı ile 5 kişinin tutuklanmasını içerdiğini belirten Turki, üçünün soruşturmadan sonra mali kefalet sonucu serbest bırakıldığını, diğer üçünün ise hala tutuklu olduğunu bildirdi.

İranlı yetkili, uçağa lazer ışınları veya elektromanyetik dalgalarla vurma yönündeki senaryoyu kabul etmeyerek İranlı uzmanların daha önce iki füze ile uçağa vuran bir yangın veya patlama kanıtı bulamadıklarını belirtti. Ayrıca İran füze ve radar sistemlerinin elektronik veya siber saldırılara maruz kaldığını doğrulayan kanıtların bulunmadığına dikkat çekerek sabotaj ve uçakta casusluk olduğuna dair kanıt bulamadıklarını da ifade etti.

DAHA ÖNCE RADAR YETKİLİSİNİN UÇAK VE BİR SEYİR FÜZESİ ARASINDA AYRIM YAPMAKTA HATA ETMESİYLE FÜZELERİN ATEŞLENDİĞİ SÖYLENDİ

Uçağın enkazındaki iki füze parçasının varlığını onaylayan Turki, aynı zamanda karayla çarpıştıktan sonra da patlama meydana geldiğini gösterdiğini söyledi. Askeri savcı, uçağın teknik standartları aşan ve yakıtın artırılmasına neden olan ağırlığından dolayı gecikmeli kalktığına dikkat çekti.

Ayrıca, füzeleri başlatan mobil sistemin saha koşulları nedeniyle yeniden aktifleştirildiğini ve kuzeyi doğru bir şekilde bulamadığını ve sistemin 105 derece farkla "başarısız" olduğu için "insan hatası sonucu düşürüldüğünü" yeniden teyit etti. İranlı yetkililer daha önce radar yetkilisinin uçak ve bir seyir füzesi arasında ayrım yapmakta hata etmesiyle füzelerin ateşlendiğini söyledi.

Turki, birim yetkilisinin hedef şartnameleri koordinasyon merkezine (havacılığın askeri ve sivil sektörleri arasında) gönderdiğini, ancak bir yanıt almadığını söyledi. Yanıtın alınmasından önce ateş açıldığını belirterek mesaj alışverişinin kesilmesinden sadece saniyeler sonra gerçekleştiğini söyledi. Turki, Ukrayna uçağına iki füzenin ateşlendiğini belirterek sözlerine şunları ekledi: "Füzelerden biri uçağı doğrudan etkilemedi ve ikinci füze onlardan kısa bir mesafede patladı." İki füzenin fırlatılması arasında sadece 26 saniye olduğunu belirterek, “Birim yetkilisinin ikinci füze için izin almadan patlatması çok üzücü” dedi.

İranlı yetkili, uçak düşürüldükten sonra ülkesinin uluslararası taraflarla işbirliğini savunmaya çalıştı. Ukrayna heyetinden 47 uzmanın soruşturma için uçağın düştüğü bölgeye geldiğine dikkat çekerek iki ülke arasındaki işbirliği düzeyini o zamandan beri "iyi" olarak nitelendirdi.