Irak Başbakanı Kazimi: Haşimi’nin kanı boşa gitmeyecek

Irak’ta pazartesi akşamı başkent Bağdat’taki Zeyyune bölgesindeki evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren güvenlik uzmanı Hişam el-Haşimi’nin cenazesine resmi makamların ve halkın ilgisi yoğun oldu.

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi çarşamba akşamı Haşimi’nin ailesine taziye ziyaretine bulundu.

Acılı aileye başsağlığı temennisinde bulunan Kazimi, failleri adalet teslim etme sözü verdi.

Kazimi, “Hişam sadece bir dost değil, aynı zamanda ulusal bir simgeydi. Kanı boşa gitmeyecek” diye konuştu. Haşimi suikastının araştırılması için özel bir soruşturma komitesi kurma talimatı verdi.

Haşimi suikastı, aktivist ve etkili isimlere yönelik kimliği belirsiz kişilerce düzenlenen suikastlar tarihini akıllara getirdi. Gözlemciler, Haşimi suikastının faillerinin bulunması için başlatılan soruşturmaların daha önceki süreçte herhangi bir sonuç elde edilemeyen soruşturmalarla aynı akıbeti paylaşacağı görüşünde. Irak’ta birçok çevre Haşimi suikastını ‘devlet otoritesi ve kurumları’ ile bazı çetelerin ve kontrol dışı milislerin ülkede yaymaya çalıştığı ‘devletsizlik otoritesi’ arasında bir ayrım noktası olarak görüyor.

2003’ten bu yana yüzlerce kişi ağırlıklı olarak siyasi gerekçelerle işlenen suikastlarda yaşamını yitirdi. Haşimi suikastını planlayan ve uygulayanlarla uzlaşı yapılması durumunda suikast zincirinin asla sona ermeyeceği görüşü birçokları tarafından dile getiriliyor. Ancak yerel ve ulusal ölçekte yapılan kınamalar, kontrol dışı silahlı gruplar için caydırıcı olabilir. Ayrıca Haşimi cinayetinin siyaset ve güvenlik açısından bir dönüm noktası olacağını düşünenler de var. Bu çerçevede İngiltere’nin Bağdat Büyükelçisi Stephen Hickey, “Haşimi’nin ölümünün Irak’ta siyasi sürece büyük etkisi olmasını bekliyorum” dedi.

Hickey, dün bir gazeteye verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı:

“İran yanlısı Iraklı grupları devlet şemsiyesi altına sokmadan Irak'ta istikrar olmaz. Haşimi suikastı ve Irak’ta aktivistlere uzanan diğer suçlar, aktivistlere, gazetecilere ve hatta diplomatlara koruma sağlamaya acil ihtiyaç olduğunu gösteriyor.”

İngiliz diplomat, Irak hükümeti ile silahlı gruplar arasındaki gerginliğin askeri çatışmaya dönüşme ihtimaline karşı uyardı.

Halk düzeyinde de Haşimi suikastına tepkiler devam ediyor. Nitekim Bağdat, Necef ve Nasıriye kentlerinde gösterici gruplar Haşimi’nin ölümüne tepki olarak protesto yürüyüşü düzenledi. Göstericiler, Haşimi suikastından sorumlu tuttukları İran’ı ve onun Irak’taki milis gruplarını eleştiren sloganlar attı. Sosyal medyada önceki gün yayılan bir videoda, 20’yi aşkın Tuk Tuk aracının Haşimi ailesinin evinin önünden konvoy halinde geçerek destek mesajı verdikleri görüldü. Tuk Tuk araçları, Ekim 2019’da başlayan ve yaklaşık 5 ay süren protestoların simgesi haline gelmişti.

Medyada ise Haşimi cinayetinin etkileri halen haber bültenlerinin ve tartışma programlarının gündemindeki yerini koruyor. Haşimi’nin ölümünden birkaç gün önce yayınladığı bir rapor bazı haber siteleri tarafından öne çıkarıldı.

Haşimi söz konusu raporda, Haşdi Şabi ile ilgili oldukça detaylı bir araştırmaya yer veriyordu. Raporda, Haşdi Şabi bünyesindeki Irak yanlısı gruplar ile İran yanlısı grupların etki oranları, bu gruplar arasındaki çatışmaların temelinde yatan faktörler ve Haşdi Şabi yönetiminde sahip oldukları makamlara işaret ediliyor. Rapora göre, İran yanlısı gruplar Haşdi Şabi yönetiminin yüzde 65’ini kontrol ediyor.

Raporda yer alan bilgiye göre, Haşdi Şabi içindeki Şii savaşçıların toplam sayısı 150 bine ulaşıyor. Bunların 70 bini İran yanlısı, 30 bini Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sistani’nin takipçisi, 40 bini Sünni, 10 bini ise Irak’ın geri kalan oluşumlarından katılan savaşçılardan meydana geliyor.

Yüksek Yargı Konseyi de daha önceki açıklamasında Bağdat ve diğer illerde gerçekleşen suikastlarla ilgili özel bir araştırma komitesi kurduğunu ilan etmişti. Komitede 3 hakim ve bir başsavcının görevlendirildiği belirtildi.