Rum basını: “Yunanistan ile Mısır’la arasındaki MEB sınırlandırma anlaşması değil”

Politis’e göre Yunanistan ile Mısır’ın vardığı anlaşmanın birinci ve önemsiz yönü, “15 yıllık müzakerelerin ve aralarındaki deniz bölgelerinin sınırlandırılmasına dair farklı yaklaşımların ardından ‘de jure olarak’ ve özde 27 Kasım 2019 tarihli Türkiye-Libya karşılıklı anlayış memorandumunu iptal eden icat (‘breakthrough’) bir kısmî anlaşmaya varmalarıdır.”

Gazete Deniz Hukuku ile ilgili UNCLOS anlaşmasına taraf olan Yunanistan ile Mısır’ın “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki taleplerine bir ‘eşitlik yaratarak’ cevap verdiği” görüşünü ortaya koydu.

Habere göre, gelişmelerin ağırlığı altında ve şartlı Türk-Yunan diyaloğu altında ve bir kısmî sınırlandırma söz konusu olması hasebiyle Yunanistan Meis meselesini Libya’daki gelişmelerle ilgili tartışmaların dışında bırakıyor.

Kısa süre önce İtalya ile yaptığı anlaşma ile birlikte bakıldığında Yunanistan’ın AB’ye, Doğu Akdeniz ülkelerine ve Libya’ya: “a) Mısır’la ve Türkiye ile gelecekteki bir deniz bölgelerine dair kapsamlı çözümde Yunan adalarının ve Girit’in etkisinin göz ardı edilemeyeceği, b) Meis’in Libya ile bağlantısı olmayan ve Ankara ile ayrı bir müzakere başlığı olduğu bölgede bir çözüm formülü bulunabileceğini gösterdiği” kaydedildi.

“TEKNİK OLARAK ZOR OLACAK”

Geriye kalanın, Türkiye’nin nasıl tepki vereceği (ki anlaşmayı şikayet ederek ve hemen bir istikşafi temas turuna girmek niyetinde görünmeyerek tepisini gösterdi) ve bütün bunların Kıbrıs’ı ve Kıbrıs sorununu nasıl etkileyeceği olduğuna işaret eden gazete “Yunanistan-Mısır anlaşması Kıbrıs açısından, teknik olarak Yunanistan ile Kıbrıs Cumhuriyeti deniz bölgelerinin gelecekte birleştirilmesinin teknik açıdan zor olacağını pratikte gösteriyor. Bunu da gerçekçi şekilde anlayalım” ifadesini kullandı.

ANLAŞMADAKİ ÇELİŞKİ

Gazete Yunanistan ile Mısır arasında yapılan anlaşmada çelişki de bulunduğuna dikkat çekti. Bu çelişkinin iki ülkenin,  aralarındaki deniz bölgelerini sınırlandırmadaki teknik anlaşma yönteminde olduğuna işaret etti, şu vurguyu yaptı:

 “Ortaya çıkan ana soru,  Girit, Rodos, Karpat ve Kasos gibi büyük adaların etki dereceleriyle ilgilidir: Atina ‘express bir anlaşma’ başarmak için değişmez ortay hat yaklaşımından uzaklaşıp orantısal yaklaşıma mı yöneldi? Ve aslında, Ege’deki kıta sahanlığına dair gelecekteki olası bir müzakerede Türk argümanına zemin kazandırdı?”

Aynı gazete “Atina’dan Ankara’ya Diyalog Mesajı” başlıklı başka bir haberinde Atina’nın, Tahran ile yaptığı deniz bölgelerini sınırlandırma anlaşmasının ardından “itidal ve diyaloğa niyet” mesajı verdiğini yazdı.

MEİS VE RODOS’UN DOĞUSU GİBİ HASSAS NOKTALAR ANLAŞMA DIŞINDA

“Aslında Türkiye ile Libya arasındaki anlaşmayı dengelemeye ve Ankara’yı, kendi şartları ile diyalog masasına götürmeye çalışan” Atina’nın Meis ve Rodos’un doğusu gibi hassas noktaları Mısır’la anlaşmasının dışında bıraktı kaydedildi. Gazete  “zaten Mısır da Türkiye’ye ve Erdoğan’a, deniz bölgeleriyle ilgili meselelerin diyalog veya Lahey aracılığıyla düzenlenmesi yolunun açık olduğu mesajını vermek istiyor” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin anlaşmaya Meis ve Rodos arasında gerçek mermilerle tatbikat yapmak üzere Navtex ilan ederek cevap verdiğine işaret edilen haberde, Türkiye Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı’nın ilgili açıklamalarının satırbaşları aktarıldı.

Haberde Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın Türk yetkililerin açıklamasına “tehditlerden korkmayız” karşılığını vermesine rağmen Yunanistan’ın Türkiye ile kıta sahanlığını görüşmeye her zaman hazır olduğunu ancak tehdit ve şantaj altında diyalog olamayacağını söylediğine dikkat çekildi.

Miçotakis hükümeti içerisinde, büyük bir başarıdan söz edilirken diyalog ve itidal mesajı da verildiğine işaret edilen haberde “aynı mesaj bölgedeki diğer oyunculara, örneğin, askıdaki bütün meselelere (Kıbrıs sorunu v.b.) dair geniş bir anlaşmanın kilit-noktası olan Kıbrıs’a da veriliyor” ifadesine yer verildi.

RUM YÖNETİMİ UZUN SÜRE SESSİZLİĞE BÜRÜNDÜ

Yunanistan ile Mısır’ın deniz bölgelerinin sınırlandırma anlaşması yaptığı haberinin alınmasının ardından bazı siyasi partiler açıklama yaparken, Rum Yönetimi’nin saatler süren bir sessizliğe büründüğüne dikkat çekildi. Rum Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’in dün gece geç saatlerde Yunan dengi Dendias ile telefon görüşmesi yaparak anlaşmanın içeriği hakkında geniş bilgi aldıktan sonra “memnuniyet” açıklaması yaptığı kaydedildi.

Habere göre Hristodulidis “Bu anlaşma, deniz bölgelerini sınırlandırma anlaşmalarının, Türkiye ile Libya’nın yaptığı gibi tek yanlı eylemler veya yasadışı ve hukuken zemini olmayan faaliyetlerle değil,  iyi niyetli müzakere ile yapılacağını gösteriyor” dedi.

Gazete “aralarında hükümete yakın isimlerin de bulunduğu Kıbrıs içerisinde çoğu kişiyi oldukça kaygılandıran noktalardan biri de, (Mısır-Yunanistan) anlaşmanın Meis’i ve Rodos’un doğu bölgesini dışarda bırakmış olmasıdır” ifadesini kullandı.

RUM SİYASİ PARTİLERİ BENZER BİR ANLAŞMA BEKLENTİSİNDE

Habere göre DİSİ “tarihi” diye niteleyerek kutladığı anlaşmanın “Yunanistan’ın egemenlik haklarını savunan bir anlaşma” olduğu görüşünü paylaştı.

AKEL Ankara’nın sert tepki vermemesi gerekti görüşünü ortaya koyarak “çünkü Yunanistan’ın Mısır ile kıyıları olduğunu görmezden gelen de odur, Yunan adalarına sokulan da” ifadesini kullandı.

DİKO açıklamasında “Rum-Yunan deniz bölgelerinin de sınırlandırılması ve Rum-Yunan işbirliğinin daha da artırılması gereğini” ortaya koydu.

EDEK de DİKO’nunkine benzer bir açıklama yayımlayarak “anlaşma, Yunanistan-Kıbrıs-Mısır MEB sınırlandırma perspektifini açıyor” ifadesine yer verdi.

Vatandaşlar İttifakı Güney Kıbrıs ile Yunanistan arasında da benzer bir anlaşma imzalanması umudunu dile getirdi.

Ekologlar Hareketi Mısır’la anlaşmayı “Yunanistan için küçük bir başarı” olarak nitelemekle birlikte “anlaşmanın, Kıbrıs MEB’inde tansiyonu daha da tırmandırmaması” umunu dile getirdi.

Haberi diğer gazeteler de manşetten, şu başlıklarla aktardı:

Fileleftrheros “Yeni Sondajlarla Cevap Veriyor… Yunanistan-Mısır MEB Sınırlandırması Anlaşması Nedeniyle Ankara’da Öfke… Erdoğan Doğu Akdeniz’de Yeni Gerilim Sahnesi Kuruyor”

Alihtia “Yunanistan Bayram Yapıyor Erdoğan Öfkeli… Yunanistan ve Mısır Arasındaki Deniz Bölgelerini Sınırlandırma Anlaşması Konusunda”

Haravgi “Mısır İle Anlaşmada Hayır Alameti… Kıbrıs Siyasi Güçleri ve Hükümeti Yunanistan-Mısır Deniz Bölgelerini Sınırlandırma Anlaşmasını Olumlu Değerlendiriyor. Olumlu ve Ders: Sınırlandırma Meselesinin Kapsamlı Çözümü İçin Tek Yolu Etkilenen Devletler Arasında Uluslararası Hukuk Tahtında Diyalog. Ancak Tayyip Erdoğan Anlaşmanın Türkiye İçin Hiçbir Geçerliliği Olmadığını Söylüyor”