Hamas İsrail ile ‘insani’ bir anlaşmaya hazır olduğunu açıkladı

Lübnan’da gazetecilere konuşan Heniyye, Hamas’ın Mısır’ın yeni bir takas anlaşmasına ulaşmak için üstlendiği rolü memnuniyetle karşıladığını belirterek, bu alanda bir şeyin yapılmasını umut ettiğini söyledi. Heniyye, “Mısırdaki kardeşler, aralarında uzlaşı, kuşatma, Refah Sınır Kapısı ve esir takasının da bulunduğu birçok dosyayı takip ediyor” dedi. Ancak Heniyye, esir takası konusunda ilerleme olup olmadığına ilişkin detay vermedi., Şarku’l Avsat’ın konu hakkında ilgili kaynaklardan edindiği bilgilere göre, şu ana kadar büyük bir atılım söz konusu değil ama bu meselede “yeni ve ciddi görüşmeler sürüyor.” Hamas’a yakın kaynaklar, “İsrail’in yeni bir dosya açmayı talep ettiğini, Hamas’ın da bu konuda her türlü arabuluculuğu dinlediğini” belirttiler.

Kaynakların aktardığına göre, Hamas’ın bu meselede yeni detaylara girme ve anlaşmayı tamamlamak için ön şartı, İsrail’in geçtiğimiz yıllarda yeniden tutukladığı Özgürlere Vefa Anlaşması kapsamındaki kişileri serbest bırakmasıdır. Kaynaklar, “Hamas, insani ve kapsamlı bir anlaşmaya hazır” ifadesini kullandılar.

YAHYA SİNVAR’IN NİSAN AYINDAKİ KONUŞMASINDA ANLAŞMANIN İPUCU

Hareketin ‘insani anlaşma’dan kastıyla ilgili, Hamas'ın Gazze sorumlusu Yahya Sinvar’ın Nisan konuşmasında ipucu bulmak mümkün. Sinvar, söz konusu tarihte, Hareketin sunacağı şey karşısında İsrail’in hasta, yaşlı, çocuk ve kadın esirleri serbest bırakmasını öngören insani anlaşma için hazır olduklarını duyurmuştu. Ancak ‘Hareketin sunacağı şey’ ile ilgili şu ana kadar bir detay bulunmuyor.

Hareketin sunacağı şeyler konusunda yürütülen tahminlerde, Sinvar’ın Gazze’deki İsrailli esirler hakkında bilgi vermeye ve sivilleri serbest bırakmaya hazır olabileceği belirtiliyor. Bu İsrail'in kapsamlı bir anlaşmaya dönüştürmek istediği bir fikir. Bu fikir, Tel Aviv’i son aylarda kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya sevk etti.

Kaynaklar, Hamas’ın bu tür bir anlaşmaya hazır olduğunu ancak İsrail’in geçmişte yaptığı gibi şehitlerin naşını teslim etmek veya yalnızca yaşlı ve hasta esirleri serbest bırakmakla sınırlı kalmamasını, bundan daha ‘büyük’ bir anlaşma olmasını istediğini aktardılar. Hamas, nihai bir anlaşma karşılığında müebbet ya da ömür boyu hapis cezası alan lider mahkumların ve eski esirlerin de yer aldığı yüzlerce esirin serbest bırakılmasını şart koşuyor.

Mısır güvenlik heyeti cuma günü İsrail ve Gazze’yi ziyaretinde diğer konuların yanı sıra Hamas’ın söz konusu şartını da görüştü. Mısır heyeti, Katar’ın himayesinde varılan ateşkes anlaşmasının (bir prensip anlaşması olarak) gölgesinde Gazze’ye ulaşmıştı.

GAZZE’YE YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI

İsrail ve Hamas arasında yürürlükte olan ateşkes anlaşmasının kapsamında İsrail’in son olarak Gazze’ye uyguladığı tüm yaptırımların kaldırılması karşılığında gerginliğin azaltılması öngörülüyor. Fakat Hamas’ın, Gazze’ye uygulanan ambargonun kaldırılması, büyük ölçekli projelerin hayata geçirilmesi, serbest ticaret bölgelerinin kurulması ve yüzen limanın inşası gibi beklentileri bulunuyor. İsrail, tüm bunlardan önce esir dosyasının çözüme kavuşturulması şartını koşuyor.

İsrail, ateşkes görüşmelerinde ilerleme kaydedilmesi ve nihai bir anlaşmanın yapılması halinde askerlerini Gazze’de yeniden konuşlandırma şartını ileri sürdü.

HAMAS’IN ELİNDE 4 İSRAİLLİ ASKER ESİR

Hamas’ın elinde 4 İsrailli esir bulunuyor. Hadar Goldin ve Shaul Aaron isimli İsrailli iki asker Temmuz 2014’teki savaş sırasında Gazze Şeridi’nde Hamas tarafından esir alındı. İsrail, bu iki askerin öldüğü belirtilirken, Hamas şu ana kadar askerlerin durumuyla ilgili hiçbir bilgi vermedi. İsrail vatandaşlığı bulunan Avraham Mengistu (Etiyopya uyruklu) ve Haşim Bedvi es-Seyyid (Arap uyruklu) isimli diğer iki esir ise daha önce düzenlenen iki ayrı Gazze savaşı sonrasında kendi istekleri ile Gazze tarafına geçtiği sırada Hamas tarafından gözaltına alındı.

Esir takasıyla ilgili daha önce yapılan birçok girişimde hiçbir ilerleme sağlanamadı. Zira İsrail yeni bir anlaşmanın yapılabilmesi için gereken bedeli ödemeye yanaşmıyor.

ESİR AİLELERİNDEN İSRAİL HÜKÜMETİNE SUÇLAMA

Hamas’ın elindeki esirlerin aileleri, İsrail hükümetini esirleri ihmal etmek ve kurtarılmaları için ciddi bir çalışma yürütmemekle suçluyor. Bununla birlikte İsrail Savunma Bakanı ve koalisyon hükümeti ortağı Benny Gantz, İsrailli esir askerlerin dönmeden şu anki sükûnet ortamının sürmesinin mümkün olmadığını kaydetti. Gantz, “Tüm isteğim evlatlarımızın geri dönmesidir. O zaman Gazze'deki ekonomik durumun gelişmesine sevineceğiz” dedi.

İSRAİL HAPİSHANELERİNDE 5 BİN ESİR

Bugün İsrail hapishanelerinde 5 bin esir tutuluyor. Ed-Damun Cezaevi’nde 41 aile bulunuyor. Çocuk ve gençlerden oluşan 180 kişi Ed-Damun, Ofer ve Megiddo cezaevlerinde tutuluyor.  Esirlerle ilgili kurumların verilerine göre, Oslo Anlaşması’nın imzalanmasından önce yaşlı esirlerin sayısı 26 iken, 20 yaşın üzerindekilerin sayısı 51’di. Bunların aralarında 14 esir, aralıksız 30 yılı aşkın süredir hapiste bulunuyor. Müebbet hapis cezasına çarptırılan esirlerin sayısı ise 541 kişiye ulaştı.