AB: “ABD, İran'a Birleşmiş Milletler yaptırımlarını yeniden başlatamaz”

Avrupa Birliği (AB), Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) İran ile 2015'te yapılan nükleer anlaşmadan çekildiği için bu ülkeye yönelik Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının yeniden yürürlüğe sokulması sürecini başlatamayacağını bildirdi.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve aynı zamanda İran'ın Batılı ülkeler ile yapılan, nükleer anlaşma olarak bilinen Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) Ortak Komisyon Koordinatörü olan Josep Borrell, ABD'nin İran'a yönelik BM yaptırımlarını yeniden başlatmasına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

ABD yönetiminin BM Güvenlik Konseyinin 2231 sayılı kararıyla kaldırılan yaptırımları geri getiren mekanizmayı devreye sokmasını not ettiklerini belirten Borrell, ABD'nin Barack Obama döneminde İran ile varılan anlaşmadan Donald Trump yönetiminde tek taraflı çekildiğini hatırlattı.

Borrell, ABD yönetiminin anlaşmadan çekildikten sonra JCPOA faaliyetlerinin hiçbirine katılmadığını belirterek "Bu nedenle ABD, JCPOA tarafı bir ülke sayılamaz ve BMGK'nın 2231 sayılı kararında geçen BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe sokulması sürecini başlatamaz." ifadesini kullandı.

Bu açıklamaya paralel olarak İngiltere, Fransa ve Almanya Dışişleri Bakanları da ortak bir açıklama yaparak ABD'nin İran'a karşı BM yaptırımlarını yeniden başlatamayacağını teyit etti.

İran ile anlaşmanın dünya silahsızlanma mimarisinin önemli kilometre taşlarından biri olduğunu ifade eden Borrell, anlaşmanın korunması ve tam uygulanması için çalışmaya devam edeceklerini, herkesin buna uygun hareket etmesi gerektiğini belirtti.

ABD ANLAŞMADAN ÇEKİLMİŞTİ

JCPOA, İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015'te imzalanmıştı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetime gelmesiyle Washington anlaşmadan çekilmiş ve İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı. Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'ı durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.

ABD, BMGK'nin İran'a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim'de sona erecek silah ambargosunu yenilemek istiyordu. Bu çabası daha önce başarısızlıkla sonuçlanan ABD, İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını gerekçe göstererek konseyin 2231 sayılı kararı ile kaldırılan tüm yaptırımların tekrar uygulanmasına imkân tanıyan mekanizmayı hayata geçireceği tehdidinde bulunmuştu.