Yunanistan’daki Suriyeliler Danimarka senaryosundan endişeli

Yunanistan Göç ve Sığınma Bakanlığı Ege Denizi’ndeki Yunan adalarında bulunan sığınmacılar için Türkiye'nin ‘güvenli ülke' olarak tanınmasının bölgedeki mülteci akımını zayıflatacağını bildirdi.

Yunanistan Dışişleri Bakanlığı ile Göç ve Sığınma Bakanlığı'nın ortak bakanlık kararnamesi çerçevesinde, Türkiye Suriye, Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Somali'den gelen sığınmacılar için güvenli bir ülke olduğu vurgulandı. Açıklamada, mültecilerin dinleri, milliyetleri, siyasi görüşleri veya bir toplumsal gruba mensubiyetleri nedeniyle tehlikede olmadıkları bildirilerek, Yunanistan yerine Türkiye’ye sığınabilecekleri kaydedildi.

Yunanistan Göç ve Sığınma Bakanı Notis Mitarakis, Türkiye'nin ‘güvenli ülke' olarak tanınmasının bölgedeki mülteci akımını zayıflatacağını belirterek bu kararın Türkiye'yi Yunan adalarında reddedilen sığınmacıları geri kabul etmeye zorlayacağını bildirdi.

Avrupa Birliği(AB) ile Türkiye arasında 2016 yılında imzalanan anlaşmaya göre; Ankara, Atina'dan geri dönen Suriyeli mültecileri, Türkiye'de güvende olup olmayacaklarını belirlemeye yönelik dosyalarını inceledikten sonra kabul etmeli.

Ancak 15 ayı aşkın bir süredir Türkiye Yunanistan'ın iade etmek istediği bin 453 mültecinin hiçbirinin iadesini kabul etmedi.

Şubat 2020 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,  AB’ye geçmek isteyen göçmenlerin geçişine izin vereceğini açıkladı. O dönem binlerce göçmen Pazarkule Sınır Kapısı’na akın etti. Yaşanan olayın ardından iki üşke arasındaki göçmenlik dosyasıyla ilgili gelişmelere durma noktasına geldi.

Ege'deki Mültecileri Destekleme sivil toplum kuruluşuna göre, güvenli üçüncü ülke ilkesi Avrupa yasalarına aykırı. AB’de Türkiye’ye atfedilen bu tanım Macaristan için de geçerli.

Öte yandan Samos Gönüllüleri örgütü de, ‘bu ilkenin imzacı devletlerin sözleşmenin hükümlerini ırk, din veya (menşe) ülke ayrımı yapmaksızın uyguladıklarını açıklayan Cenevre Sözleşmesi'nin (mültecilerin korunmasına ilişkin) 3. Maddesi ile örtüşmediğini’ bildirdi.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) göre, geçtiğimiz Ocak ve Nisan 2021’de bini aşkın sığınmacı deniz yoluyla Yunanistan’a geldi. UNHCR’ye göre Ege adalarındaki kamplardaki sığınmacıların yüzde 47'si Afgan, yüzde 15'i Suriyeli, yüzde 9'u ise Somalili.

Danimarka'daki Suriyeliler, Danimarka hükümetinin sığınma talebinde bulunanları, durumları netleşene kadar yurt dışındaki sığınmacı kamplarında tutacak yasanın kabul edilmesinin ardından Ruanda veya Eritre “üçüncü bir ülkeye” sınır dışı edileceklerinden endişelerini dile getirdiler.

Danimarka Göç ve Entegrasyon Bakanlığı’nın 2019 yılında yayınladığı rapordan bu yana hali hazırda 900 Suriyeli ülkelerine sınır dışı edilmekle tehdit edilirken, hükümet sıfır sığınma talebi politikasını uygulamaya kararlı görünüyor.

Danimarka Yüksek Mülteciler İtiraz Kurumu'nun kararını bekleyen 250’den fazla Suriyeli var. Kaynaklar, kararın Halep ve Haseke'yi de içine alacak şekilde genişletilme olasılığını belirtti.

Göçmen karşıtı Başbakan Mette Frederiksen, mülteci statüsü verilme bile göçmenlerin üçüncü ülkede kalmasını gerektiren bir yasa çıkardı.

Avrupa Komisyonu Sözcüsü Adalbert Janz, metnin iltica mekanizmalarına erişimin yanı sıra fiili erişimle ilgili temel sorular sorduğunu kaydetti.

Avrupa yasalarına göre iltica prosedürlerinin yurtdışına transferinin “mümkün olmadığı” vurgulayan Janz, Danimarka'nın kararının daha derinlemesine incelenmesi gerektiğini açıkladı.

Danimarka merkez sol hükümeti Avrupa'daki en katı göç politikalarından birini benimsiyor, bu da bazı Suriyelilerin geldikleri bölgelerin güvenli olduğu gerekçesiyle oturma izninin geri alınmasını içeriyor. Hükümet sıfır göçmen politikasının benimsenmesi adına önemli adımlar atıyor. Hali hazırda hiçbir ülke Danimarka’nın projesini almayı kabul etmedi, ancak hükümet isim vermeden 5 ila 10 ülke arasında görüşmelerde olduğunu doğruladı.

Danimarka basını bu ülkeler arasında Ruanda, Mısır, Etiyopya ve Eritre’nin bulunduğu iddia etti.

Ulusal İstatistik Enstitüsü'nün rakamlarına göre, Danimarka nüfusunun yüzde 11'i (5,8 milyon kişi) yabancı kökenli ve yüzde 58'i Batılı olmayan bir ülkeden geliyor.