Avrupa’nın aşı bağışları, toplam taahhütlerinin yüzde 3’ünü geçmedi

Avrupa Birliği (AB) tarafından hazırlanan bir belge, üye devletlerin, satın aldıkları Kovid-19 aşılarının fazlasından yalnızca küçük bir yüzdeyi çoğu da AstraZeneca aşısı olmak üzere yoksul ülkelere bağışladığını ortaya çıkardı.

Reuters haber ajansının aktardığına göre, AB ülkelerinin küresel salgını kontrol altına almak için bağışlamayı planladıkları 160 milyon dozun yüzde 3’ünden daha azını bağışladığını aktardı. Avrupa Birliği, dünyanın çeşitli yerlerinde en yoksulların aşılanmasına yardım etme sözü vermişti. Ancak diğer zengin ülkeler gibi onlar da, şu ana kadar kendi vatandaşlarını aşılamak üzere aşı dozlarını satın almaya odaklandı, bu durum dünyanın geri kalanında hüküm süren aşı yetersizliğine katkıda bulundu.

Nüfusu 365 milyona ulaşan AB şu ana kadar, ilaç şirketlerinden yaklaşık 500 milyon doz ilaç satın aldı ve Eylül ayı sonuna kadar bir milyar doz daha alması öngörülüyor ancak AB Komisyonu tarafından hazırlanan belgeye göre, 13 Temmuz itibariyle bu ülkeler toplam 4 milyondan az bir oranda doz bağışında bulundu.

Reuters’ın göz attığı belge, AB ülkelerinin toplu olarak, varış yerleri için özel bir tercih belirtilmeksizin yaklaşık 160 milyon doz sağlama sözü verdiğini belirtiyor. Aynı zamanda toplam tutar ve bağışlanan miktar hakkında daha önce herhangi bir bilgi yayınlanmadı.

Brüksel daha önce yaptığı bir açıklamada, AB ülkelerinin yılsonuna kadar en az 100 milyon doz bağışta bulunmayı planladıklarını belirtmişti. Söz konusu belgede yer alan amaca ulaşılmasına yönelik herhangi bir zaman çizelgesi bulunmuyor. Şu ana kadar yaptıkları bağışlar, AB ülkelerinin kendilerine yakın ülkelerle ilişkilerini güçlendirme ve diplomatik ilişkileri derinleştirme çabaları çerçevesinde, kendileri ile bağlantılı ülkelere ve bölgelere gitti. AB Komisyon sözcüsü, bu kararların ilgili hükümetler tarafından verilmesi sebebiyle belge ve bağışlar hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

DSÖ, BATILI HÜKÜMETLERE AŞI DOZU BAĞIŞI YAPMA ÇAĞRISINDA BULUNDU

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Batılı hükümetlere, en çok ihtiyacı olan ülkelere adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamak üzere Gavi girişimi ile birlikte yürüttüğü COVAX programına, aşı dozu bağışı yapma çağrısında bulunmuştu. Söz konusu belgede, bağışlanan aşıların çoğunun COVAX aracılığıyla ihtiyaç sahibi ülkelere gönderileceği belirtiliyor.

Birçok fakir ülke COVAX programına güveniyor ancak program şu ana kadar dünya çapında yalnızca 135 milyon doz aşı dağıtabildi ve dağıtılan dozların büyük bir kısmı yapılan bağışlara dayanıyor. Programın aşı satın alma planları, aşı üretici şirketlerindeki verimlilik sorunları ve Hindistan’daki ihracat kısıtlamaları nedeniyle geçici olarak durmuştu.

AB, yetişkin nüfusunun yüzde 70'ini tamamen aşılamak için yeterli miktarda aşı alırken, Güney Afrika yetişkin nüfusunun yalnızca yüzde 7’sini, Nijerya ise yüzde 1’ini aşılayabilecek kadar aşı teslim aldı. ABD’nin 80 milyon doz bağışlama taahhüdü çerçevesinde bağışladığı doz sayısı şu ana kadar 15 milyon dozu aştı.

AB yetkilileri, AB Komisyonunun üye ülkelerin hükümetlerini defalarca kez bağışları hızlandırma ve teslim aldıkları her tür aşıyı dağıtma çağrısında bulunduğunu söyledi. Ancak belgeye göre, AB ülkelerinin bağışlamayı taahhüt ettiği dozların çoğu AstraZeneca aşısıyla sınırlı kaldı.

Bağışçıların büyük bir kısmı aşı markası belirtmemiş olsa da bağış listesinde adı geçen bir sonraki aşı, Johnson&Johnson aşısı oldu. AB’nin birçok ülkesi, çok nadir olarak görülen kan pıhtısı vakalarının sebep olduğu endişe ile AstraZeneca ve Johnson&Johnson aşılarının kullanımına kısıtlamalar getirmiş ve söz konusu iki aşının kullanımını azaltmıştı.

Belgede, AB’nin en büyük ülkesi olan Almanya’nın, 33 milyon doz aşı dozu verme taahhüdünde bulunduğu, aşıların 30 milyonunun AstraZeneca ve Johnson&Johnson’dan sağlanacağı kalan üç milyonun hangi aşıdan olacağına yönelik bilgi verilmediği belirtiliyor. Alman yetkililer belirtilen rakamları doğruladı ve bağışların Ağustos ayında başlayacağını söyledi.

Fransa büyük bir farkla, Avrupa tarafından yapılan aşı bağışı taahhütleri listesinin başında yer alıyor. Aşılar için tercih edilen bir varış yeri belirtilmeksizin, 60 milyon doz bağış yapma ve çoğunu COVAX programına verme sözü verildi. Ancak şu ana kadar sadece 800 bin doz verildi ve söz konusu aşıların yarısı Senegal, Moritanya ve Burkina Faso tarafından teslim alındı.

Fransa Maliye Bakanlığı’ndan bir yetkili, COVAX programı aracılığıyla şimdiye kadar yaklaşık 5 milyon doz AstraZeneca bağışlandığını ve yaz sonuna kadar Johnson&Johnson ve Pfizer aşılarından da bağış yapılacağını söyledi.