Savaşın eşiğinde: Putin, Guardian’a göre Ukrayna’dan tam olarak ne istiyor?

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğine dair artan endişeler arasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bu savaşa ilişkin niyetleri hakkında spekülasyonlar da artıyor.

The Guardian’ın haberine göre, Rusya’nın Ukrayna sınırındaki askeri yığınağı, Rus halkı için tasarlanmış bir ‘aldatmaca’ veya ‘politik bir oyun’ olabilir.

RUSYA UKRAYNA’YI NEDEN İŞGAL İLE TEHDİT EDİYOR?

Rusya’dan yapılan her resmi açıklamada, Ukrayna’nın işgal edileceğine dair iddialar reddediliyor.

Putin, geçen hafta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile toplantısı ve ABD Başkanı Joe Biden ile telefon görüşmesinde de bu iddiaları ret etti.

Ancak buna rağmen, ortada iki sorun var. Bunlardan ilki, Batılı hükümetlerin çoğu bu inkar söylemlerine inanmıyor.

İkincisi ise, Putin’in ‘niyeti barışçıl’ olsa dahi, 130 bin asker de dahil olmak üzere Rusya’nın silahlı kuvvetlerinin yarısından fazlasının neden Ukrayna sınırında toplandığını açıklanmadı.

PUTİN’İN AMAÇLARI NELER?

Bu konuda çok sayıda teori var.

Putin’in Doğu Avrupa’da, esas olarak Estonya, Letonya, Litvanya, Belarus, Gürcistan ve Ukrayna gibi eski Sovyet cumhuriyetlerinde Rus nüfuz alanını yeniden inşa etmek istediği söyleniyor.

Putin, Sovyetler Birliği çöktükten sonra sık sık ‘kayıplarından’ yakındı.

Rus lider ayrıca batıya (ve Ruslara), çoğu kıyaslamaya göre (nükleer silah stokları ve coğrafya) başarısız bir orta büyüklükte güç olmasına rağmen, ülkenin hala bir süper güç olduğunu göstermeyi umuyor.

NEDEN UKRAYNA?

Putin, Rusya’nın güneybatı kanadında yer alan stratejik öneme sahip Ukrayna’nın, Batı ile giderek daha fazla birleşmesinden endişe ediyor.

Ukrayna’nın NATO ile artan yakınlığına karşı çıkan Putin, Kiev’in Avrupa Birliği (AB) ile bağlarını geliştirmesine de karşı çıkıyor.

Daha da kötüsü, onun bakış açısından Ukrayna, liderlerini özgürce seçen, ifade ve medya özgürlüğüne sahip demokratik bir ülke.

Pratikte, Ruslar bu tür özgürlüklere sahip değil ve bu konuda komşularını örnek Putin uzun süre iktidarda kalamaz.

Daha geniş anlamda Putin, Ukrayna’yı Rusya’nın ayrılmaz bir parçası ve Ukrayna’nın kaybını Rusya’nın Soğuk Savaş yenilgisinin bir sembolü olarak görüyor.

NEDEN ŞİMDİ?

Putin, özellikle Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) geçen yıl Afganistan’da küçük düşürülmesinden sonra Batı’nın zayıfladığını düşünüyor.

Ayrıca, yeni savaşlara girmek yerine savaşları bitirmek isteyen ABD Başkanı Joe Biden’ın dış politikası ve askeri kaynaklarını Avrupa’ya değil Çin’e odakladığına inanıyor.

Putin tüm bunların yanı sıra iç desteğini güçlendirmek, batı karşıtı politikalarını haklı çıkarmak, yaygın rejim yolsuzlukları ve 2014 yılında Ukrayna’ya ilk saldırısından sonra uygulanan batı yaptırımlarının bir sonucu olarak Rusların katlandığı zorlukları mazur göstermek için büyük bir zafer istiyor.

PUTİN’İN TALEPLERİ NELER?

Putin krizi yatıştırana kadar, Batı’dan Ukrayna’nın (veya Gürcistan ve Moldova’nın) sonsuza kadar NATO’ya kabul edilmeyeceğine dair bir taahhüt istiyor.

NATO’nun, feshedilmiş Varşova Paktı’nın eski üyeleri olan Polonya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerden çekilmesini de talep ediyor.

Putin bunlara ek olarak, Kiev’in Donbass bölgesi için özerk statüsünü kabul etmesini ve ( Minsk anlaşmalarının bir parçası olarak) Kırım üzerindeki iddiasından vazgeçmesini istiyor.

ABD’nin yeni orta menzilli füzelerinin doğu ve güney Avrupa’daki konuşlandırmalarını sınırlamak veya durdurmayı da hedefliyor.

Daha iddialı hedeflere gelince, Putin Avrupa’nın ‘güvenlik mimarisini’ yeniden tasarlamak, Rusya’nın nüfuzunu pekiştirmek ve jeopolitik erişimini genişletmek istiyor.

ABD’nin ise bu taleplerin çoğuna yanıtı ‘Hayır’ oldu. Bu nedenle mevcut kriz alevlendi.