ABD’li uzman: Reisi’nin BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma İran halkına yönelik tutumun yumuşamayacağını gösteriyor

İran asıllı ABD’li analist Ray Takeyh’e göre, bu protestolara rağmen, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma, rejimin İran halkı veya Batı’ya yönelik tutumunu yumuşatmasının pek mümkün olmadığını gösteriyor.

DPA’nın haberine göre, ABD Dış İlişkiler Konseyi (CFR) üyesi Takeyh son makalesinde, “İranlı kadınlar daha önceki protestolara katılmışlardı, ancak son protestolar rejim karşıtı politikalara şiddetle karşı çıkmalarıyla dikkat çekiyor. Yine de, bu gösteriler, bir bütün olarak geniş bir yelpazedeki kaygıları ele alan bir protestolar dizisinin parçası olarak düşünülmelidir” diye yazdı.

Analist, İran’ın sadece son birkaç ayda diğer grupların yanı sıra öğretmenler, emekliler ve tarım işçilerinin dahil olduğu ekonomik şikayetlerin yol açtığı gösterilerle sarsıldığına dikkat çekerek şöyle devam etti:

“Enflasyonun yüksek olduğu ve hükümetin refah ve diğer sosyal hizmetlere verdiği desteği zayıflattığı İran’da, ekonomik koşullara karşı yapılan protestolar kronik hale geldi. Rejim kontrolünü daha da sıkılaştırmaya çalışırken, bu tür protestolar İran'da giderek siyasi bir hal alıyor.”

Daha önce ABD Dışişleri Bakanlığı’nda çalışan Takeyh, makalesinde, “Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Ağustos ayında, 1979’da İslam Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana yürürlükte olan ve kadınların kamusal alanda her zaman başörtüsü takmasını gerektiren kuralların daha sıkı bir şekilde uygulanması için bir kararname imzaladı. Bu hareket, şu anda İran kurumlarını kontrol eden muhafazakar din adamları tarafından geniş çapta alkışlandı” ifadelerine yer verdi.

Mahsa Amini’nin trajik ölümünün neredeyse kaçınılmaz olduğuna vurgu yapan Takeyh makalesini şöyle sürdürdü:

“Hükümet genellikle bu protestolarla çeşitli önlemler alarak ilgilenir. Cumhurbaşkanı Amini’nin ailesiyle görüştü ve genç kızın ölüm nedenini belirlemek için soruşturma çağrısında bulundu. Amini’nin babası rejimi olayı örtbas etmekle suçlamasına rağmen, ülkenin dini lideri Ali Hamaney’in bir temsilcisi aileyi ziyaret etti. Aynı zamanda rejim, protesto liderlerini gözaltına alarak ve sosyal medya platformlarını kapatarak gösterileri kontrol altına almaya çalıştı. Yetkililerin son hamlesi, Cuma günü rejim destekçilerinin karşı gösterisini düzenlemek oldu.”

Reisi ve İran’ın diğer katı liderlerinin Batı hassasiyetlerine hiçbir saygı göstermediğini vurgulayan Takeyh, “Reisi, BM konuşmasında Kanada’nın yerli halkına yönelik muamelesini kınadı ve Batılı ülkeleri insan hakları konusunda çifte standart uygulamakla suçladı” diye yazdı.