Bilim insanları, yalan haberlere inanmamak için gereken özelliği açıkladı

"Sosyal medyadaki yalan haberler artık önemli bir kamuoyu ve hükümet meselesi haline geldi" diyen araştırma ekibinden Strathclyde Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde öğretim üyesi Tony Anderson, çalışmanın çıkış noktasına dair şöyle konuştu:

“Bu konuyla ilgili araştırmalar henüz emekleme aşamasında. Bununla birlikte son çalışmalar, bazı kişilerin yalan haberlere inanmasını azaltacak psikolojik faktörlere odaklanmaya başladı.

Biz de bireylerin yalan haberlerin duygusal olarak yüklü içeriğini görmezden daha iyi gelip gelmediğini ve bilgilerin doğruluğunu değerlendirmek için daha donanımlı olup olmadığını değerlendirdik.”

Söz konusu çalışmada katılımcılardan sosyal medyada bir dizi haber okuması, bunların gerçek mi yoksa kurgusal mı olduğunu belirlemesi ve cevaplarının nedenlerini açıklaması istendi.

EurekAlert'ün aktardığına göre gerçek ve yalan haberlerden oluşan içerikler, sağlık, suç, ekonomik eşitsizlik ve çevreyle ilgiliydi. Öte yandan duygusal dil kullanılan yalan haberlerde bilgiler kısaydı ve kaynaklar eksikti.

Araştırmacılar ayrıca katılımcıların duygusal zeka seviyesini belirlemek için test yaptı.

Saygın bilim dergisi PLOS ONE'da yayımlanan bulgular, yalan haberleri tespit eden kişilerin duygusal zeka testinde genellikle yüksek puan aldığını gösterdi.

Araştırma ekibi, yalan haberlere inanan kişilerin "Bunu daha önce yaşamıştım", "Çocuklarım da bu durumda. Dolayısıyla tamamen anlıyorum" ya da "Grafik her şeyi gösteriyor" gibi yorumlar yaptığını bildirdi.

Yalan haberleri tespit eden katılımcılarsa "Yazıda duygusal/küçümseyici bir dil var", "Veri içermeyen ve insanları korkutmak için yazılmış bir makale" ya da "Resmi bir bilimsel ya da devlet kaynağı kullanılmamış" ifadelerini kullandı.

Anderson şöyle bir ek yaptı:

“Önceki araştırmalar, insanların duygusal zeka seviyelerini geliştirmek için eğitilebileceğini göstermişti. Yani bireylerin hangi haberlerin güvenilir hangisinin yanıltıcı olduğunu daha büyük iyi anlamaları sağlanabilir.”