Samanyolu’ndaki en yaşlı gezegenin enkazı keşfedildi

İngiltere Warwick Üniversitesi öncülüğündeki gökbilimciler, Samanyolu’nun etrafında dönen küçük bir gezegenin enkazını toplayarak Samanyolu Galaksisi’ndeki en eski yıldızı belirledi.

Bulgular, Kraliyet Astronomi Topluluğu’nun (RAS) aylık bülteninde yayınlandı. Yıldızın dünyadan yaklaşık olarak 90 ışık yılı uzaklıkta bulunan beyaz cüce türüne ait olduğuna ve gezegen sisteminin enkazının yaşının 10 milyardan fazla olduğu sonucuna varıldı.

Güneşimize benzeyenler de dahil çoğu yıldızın kaderi, tüm yakıtlarını tüketen ve dış katmanlarından kurtulan bir dizi büzülme ve soğuma sürecinden geçip beyaz cüce yıldız olmaktır. Bu süreçte enkazlarını beyaz cücenin yüzeyinde toplamak için yörüngesinde dönen her gezegen bozulacak ve bazı durumlarda yok olur.

Bu çalışma için, Warwick Üniversitesi öncülüğündeki gözlemciler ekibi, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Uzay Gözlemevi tarafından keşfedilen iki sıra dışı beyaz cüce yıldızı betimledi. Her iki yıldızda gezegensel kalıntılarla kirlenmiş. Biri normalin dışında mavi, diğeri ise yerel galaktik bölgede şimdiye kadar bulunan en soluk ve en kırmızı yıldız. Ekip her iki yıldızı da daha fazla analize tabi tuttu.

Yıldızın ne kadar sürede soğuduğunu tespit etmek için ESA karanlık enerji araştırmalarından ve Avrupa Güney Gözlemevi araçlarından elde edilen spektroskopik (tayf bilimi)  ve optik verileri kullanan gökbilimciler, kırmızı yıldızın (WDJ2147-4035) yaklaşık 10,7 milyar yaşında olduğunu ve bunun 10,2 milyar yılını beyaz cüce yıldız gibi soğutmaya ayırdığını tespit etti.

Speksroskopi, bir yıldızın atmosferindeki elementlerin ne zaman farklı renklerde ışığı emdiğini algılayabilen, mevcut elementleri belirlemeye ve ölçmeye yardımcı olan farklı dalga boylarına sahip bir yıldızdan gelen ışığı analiz etmeyi içerir.

Araştırma ekibi, yıldızdan gelen spektrumu (WDJ2147-4035) analiz ederek, yıldızda başlangıçta tespit edilen sodyum, lityum, potasyum ve karbon minerallerini buldu. Bu da onu bugüne kadar keşfedilen mineral bulaşmış en eski beyaz cüce yıldız haline getirdi.

İkinci mavi yıldız (WDJ1922 0233) biraz daha küçük ve dünyanın kıtasal kabuğuna benzer bileşime sahip gezegensel artıklarla kirlenmiş durumda.