Guterres’in açıklamasının yankıları sürüyor

Rum basını, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in KKTC’deki seçimlerin ardından beşli konferans girişimlerine başlamayı planladığına dair çarşamba günü yaptığı açıklamaya ve açıklamanın Güney Kıbrıs’taki yankılarına geniş yer verdi.

Politis gazetesi, “İlkbahara Kadar Anlaşma Çerçevesi – Stratejik Anlaşmayla Beşli Konferans” başlıkları altında manşet ve iç sayfalarından yer verdiği haberinde, KKTC’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından beşli konferans gerçekleştirme hedefini açıklayan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, bu konuda tüm tarafların onayına sahip olduğunu iddia etti.

Gazete haberini, “BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tüm tarafların (Tayyip Erdoğan, Miçotakis, Nikos Anastasiadis, Mustafa Akıncı) onayıyla 2012 ilkbaharına kadar, çerçevesi konusunda stratejik bir anlaşmaya varılması hedefiyle, Kıbrıs Türk seçimlerinin ardından Kıbrıs sorununda beşli konferansın toplanmasını ilan etti” sözleriyle okuyucuya aktardı.

Gazete, güvenilir bir diplomatik kaynağa dayandırdığı haberinde, Guterres’in bu açıklamasının “gökten düşmediği” yorumunda bulundu ve bu açıklamanın, Doğu Akdeniz’deki gerginliğin azaltılması çabalarını tamamlayıcı bir girişim olduğunu öne sürdü.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel’in Kıbrıs ziyaretleri ile Almanya’nın AB dönem başkanı olarak aktif katılımının Guterres’in bu girişimine katkıda bulunduğunu belirten gazete, Guterres’in 15 gün önce Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ve Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yla telefon görüşmeleri yaptığını hatırlattı.

Haberde, Guterres’in son haftalarda Türk ve Yunan dışişleri bakanları Çavuşoğlu ve Dendias’la da görüştüğü ifade edilirken, Guterres’in açıklamasında, “2020 sonundan önce beşli konferansın yapılması, Kıbrıs’taki iki taraf arasında Güven Yaratıcı Önlemlerin başlaması ve bir moratoryum sağlayacak şekilde Doğu Akdeniz’de deniz bölgelerinde tek taraflı eylemlerin sonlandırılması” şeklinde üç orta vadeli hedef ortaya koyduğu vurgulandı.

Gazete, Guterres’in, girişimine sıkı takvimleri ekleme niyetinde olmadığını ancak beşli konferans sırasında, iki tarafın kısa sürede sonuca ulaşabilmek için Kıbrıs sorununda nasıl ilerleyeceklerini net bir şekilde ortaya koyacak takvimler konusunda stratejik anlaşmaya varılmasını isteyeceğini iddia etti.

Bu anlaşmanın temelini ise, siyasi eşitlik, Kıbrıslı Türklerin federal hükümete etkin katılımı ve Kıbrıs’taki Türk garantörlüğünün sona erdirilmesi gibi zorlu konular ağırlık verilerek, Guterres çerçevesinin kesinleştirilmesinin olacağı öne sürüldü.

Gazete, Guterres’in ayrıca beşli konferansa kadarki sürede, taraflar arasındaki gerginliği azaltacak güven yaratıcı önlemlerin uygulamaya koyulmasını hedeflediğini belirterek, bu önlemleri ise, kapalı bölge Maraş’ın yerleşime açılması planlarının durdurulması, doğal gazın paylaşımı konusunda teknik komiteler yoluyla bir anlaşmaya varılması, Türkiye’nin Güney Kıbrıs’ın sözde MEB’indeki tüm faaliyetleri ile Güney Kıbrıs’ın Türkiye aleyhine AB’deki yaptırım sürecini durdurması olarak sıraladı.

Alithia gazetesi ise haberini: “Diyalog Başlamadan Türkiye’den Sabote – Ankara, İki Devletten Bahsederken AB Yaptırımların Tozunu Alıyor” başlıkları altında verdiği haberinde, Guterres’in beşli konferans açıklamasının ardından Türkiye’nin “daha diyalog başlamadan süreci sabote ettiği” iddiasında bulundu.

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun konuya ilişkin açıklamasını ve Rum Hükümet Sözcüsü Kirakos Kusios’un yanıtı aktaran gazete, Türk ve Rum hükümetlerinin “kırmızı çizgilerini” vurguladıklarını yazdı.

Habere göre, Rum Sözcü Kusios dün yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, BM Genel Sekreteri daha yeni çabasına başlamadan bu çabayı sabote ettiği iddiasında bulunarak, Anastasiadis ve Akıncı’nın Berlin’de, müzakere sürecinin Crans Montana’da kaldığı yerden yeniden başlaması konusunda uzlaşmış olduklarını öne sürdü.

Kusios, Türkiye’nin, liderlerin Ağustos 2019’da Kıbrıs’ta ve daha sonra Berlin’de vardıkları “müzakerelerin Crans Montana’da kaldığı yerden yeniden başlaması şeklinde vardıkları uzlaşı reddederek, müzakerelere geri dönmek için şartlar öne sürdüğünü” iddia etti.

Kusios ayrıca Türkiye’nin “Kıbrıs’ta iki devlet yaratılması için yeni bir sürecin başlamasını istediği” iddiasında da bulundu.

RUM SİYASİ PARTİLERİNİN AÇIKLAMALARI

Gazete, Guterres’in açıklamasının ardından Rum siyasi partilerin tepkilerini aktardı.

DİSİ Başkanı Averof Neofitu, Kıbrıs sorununda yoğun bir diplomasinin başladığının görüldüğünü belirterek, içte birlik olunması ve iyi hazırlık yapılması gerektiğine dikkat çekti.

AKEL’in açıklamasında, Kıbrıs’ın geleceği için kritik bir sürecin gelmekte olduğuna dikkat çekilerek, Rum hükümetinin, müzakerelerin Crans Montana’da kaldığı yerden başlamasına hazır olduğu yönündeki doğru mesajları vermesi gerektiği vurgulandı.

DİKO’nun açıklamasında ise, Türkiye’nin “kabul edilemez şartlarından” söz edilerek, “bu şartlarda beşli bir konferansın başarılı olacağına inanmanın büyük bir yanılgı olduğu” öne sürüldü.

Açıklamada ayrıca, Guterres’in açıklamasında “Kuzey Kıbrıs” ifadesini kullanmasında ötürü hayal kırıklığı duyulduğu dile getirildi.

EDEK partisi de beşli konferans gerçekleştirilmesine karşı olduğunu belirterek, “Kuzey Kıbrıs” ifadesini kullandığı için Guterres’i kınadı.

Konu Fileleftheros’ta “Yeniden Başlama Çerçevesini Ortaya Koyuyor – BM Genel Sekreterinden Taraflara Sabote Edebilecek Eylemlerden Kaçınmaları Çağrısı – Lefkoşa ve Ankara’dan Yorumlar Ve Şartlar”; Haravgi’de “BM Genel Sekreteri’nin Beşli Konferans Açıklaması-Taahhüdünü Memnunlukla Karşılıyorlar – Küçük Partiler Tepki Gösterip Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Düzeyinin Düşürülmesinden Söz Ettiler” başlıklarıyla yer aldı.