Koronavirüsün yeni zaman çizelgesi

Çin'in sağlık krizlerine yönelik tepkisi, dünya genelinde şüphe uyandırıyor. Koronavirüsün, yıllar önce SARS virüsünü ele alış şekli nedeniyle kınanmış ve eleştirilmiş olan Çin’den tüm dünyaya yayılması, söz konusu eleştirileri perçinledi. Nitekim ABD, “Çin’i geçen yıl ilk olarak Vuhan'da ortaya çıkan virüsü örtbas etmekle; WHO’yu ise Çin’e yancılık yapmakla” suçladı.

Bu hafta yaptığı açıklamada, ilk koronavirüs vakalarını Çin makamları tarafından değil de Çin’deki ofisi tarafından haber aldığını bildiren Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bilhassa ABD tarafından aleyhinde yöneltilen eleştirilere yanıt olarak 9 Nisan'da koronavirüs hakkındaki ilk zaman çizelgesini yayınlamıştı.

Son duyuru öncesinde Hubei’deki Vuhan Belediyesi Sağlık Komisyonunun, 31 Aralık'ta kaydedilen ilk pnömoni vakalarını açıkladığına işaret etmekle yetinen WHO, örgütü kimin bilgilendirdiğini açıklamamıştı.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, 20 Nisan’da bir basın toplantısında yaptığı açıklamada ilk raporun ‘Çin’den alındığını’ söylemiş; Çin makamlarından mı yoksa başka bir taraftan mı alındığına değinmemişti. ABD yönetimi ise Ghebreyesus’u, bir koronavirüs salgınının patlak vermesi olasılığı hakkında Tayvan’ın Aralık ayı sonunda açıkladığı temel bilgileri dikkate almamakla suçlamıştı.

Bu hafta yayınlanan yeni zaman çizelgesinde olayların ayrıntılı bir versiyonunu paylaşan Cenevre merkezli WHO, Çin’deki bölge ofisinin Vuhan Belediyesi Sağlık Komisyonu web sitesinde bu konu hakkında bir medya ilanı bulduktan sonra 31 aralıkta ilk viral pnömoni vakalarını bildirdiğini açıkladı.

Zaman çizelgesine göre aynı gün, WHO Açık Kaynaklardan Salgın İstihbarat Servisi, (EIOS) Vuhan'da aynı ‘bilinmeyen nedenden kaynaklanan pnömoni’ vakaları hakkında ProMED (Uluslararası Enfeksiyon Hastalıkları Derneği'nin bir programı) tarafından bir medya raporu aldı. 1 ve 2 Ocak'ta Çin makamlarından bu vakalar hakkında bilgi isteyen WHO, 3 Ocak’ta Çinli yetkililerden yanıt aldı.

WHO Acil Durumlar Programı Direktörü Dr. Mike Ryan, Cuma günü bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Ülkelerin bir olayı resmi olarak kontrol etmek, doğası ve nedenleri hakkında ek bilgi vermek için 24 ila 48 saatleri vardır. Çinli yetkililer ise raporu kontrol etmesini istediğimizde derhal yerel yetkilimizle temasa geçti” ifadelerini kullandı.

Salgın, dünya çapında 533 bin 621 kişinin hayatına mal oldu. ABD Başkanı Donald Trump ise Çin'i desteklemek ve krizi yanlış yönetmekle suçladığı WHO’yu aktardığı fonları kesmekle tehdit etti.