Covid-19 aşılarında son durum: "Ölümden koruyabileceklerine dair sonuç yok"

200’ün üzerinde ülkede ve görülen yeni tip corona virüs pandemisi nedeniyle vaka sayısı 42 milyona yaklaştı ölü sayısı ise 1 milyon 100 bini aştı. Henüz etkili bir ilacın bulanması küresel salgının durdurulması için etkili bir aşının bulunması tek umut olarak görülüyor.

Bununla birlikte, küresel aşı yarışında sona ulaşmaya çok yakın 9 potansiyel corona virüs aşısı bulunuyor. İnsan deneylerinin son aşamasına gelen Moderna, Oxford/AstraZeneca, CanSino, SinoPharm, JohnsonJohnson, BioNTech/Pfizer, Gamaleya Enstitüsü, Sanofi/GSK ve Sinofarm'ın aşıları şu anda dünya genelinde onbinlerce gönüllü üzerinde test ediliyor.

Ancak, araştırmacılar, yeni tip corona virüse karşı geliştirilen en gelişmiş aşılarının testlerinin, aşıların insanları Covid-19 nedeniyle ağır hastalanmaktan ya da ölmekten koruyabileceğine dair hiçbir sonuç göstermediğini açıkladı.

Konuya ilişkin açıklama yapan British Medical Journal  tıp dergisinin yardımcı editörü ve Maryland Üniversitesi eczacılık okulunda bir ilaç geliştirme uzmanı olan Peter Doshi, devam eden denemelerin yalnızca aşıların sadece hafif enfeksiyonu önleyip önlemediğini göstermek için tasarlandığını söyledi.

"YOĞUN BAKIM VE ÖLÜM ORANINI DÜŞÜREBİLECEKLERİNE DAİR SONUÇ YOK"

Doshi CNN'e verdiği demeçte, "Üçüncü aşama klinik deneylerden ne elde ettiğimize dair oldukça yaygın kabul gören varsayımlar olduğunu düşünüyorum. İnsanlar bir aşı bulunduğunda da corona virüse karşı dokunulmaz olacaklarını düşünüyorlar. Ancak durum böyle değil. Halen devam etmekte olan denemelerin hiçbiri, hastaneye kabul, yoğun bakıma alınma veya ölüm oranlarında herhangi bir düşüş yaratacak şekilde tasarlanmadı. Şu ana kadar elde edilen sonuçlar, onların virüsün bulaşma oranını düşüreceğine dair da anlamlı bir sonuç göstermiyor” ifadelerini kullandı.

VİRÜSE KARŞI YÜKSEK RİSK ALTINDA BULUNAN GÖNÜLLÜLERİN SAYISI ÇOK AZ

Bununla birlikte Doshi, klinik deneylerin tüm popülasyondaki ağır hastalanma ve ölüm oranını  yansıtacak düzeyde olmadığını belirtti. Doshi, çalışmalara katılan gönüllerin genel olarak sağlıklı insanlardan seçildiğini ve Covid-19 nedeniyle yüksek risk altında bulunan aşırı kiloluların, etnik azınlıkların ve kronik hastaların çalışmalara yeterince dahil edilmediğini vurguladı.

Doshi, 9 aşı için yapılan testlerin "olay temelli" denemeler olduğunu, yani amacın belirli sayıda gönüllü enfekte onları aşılamaya devam ettirmek olduğunu ifade etti. Eğer, kontrol grubundaki plasebo veya sahte aşı olan kişilerde daha fazla enfeksiyon görülürse, bu aşıların Covid-19 enfeksiyonu engellediğinin bir göstergesi oluyor. Ancak, bu aşıların insanları ciddi hastalıklardan veya ölümden kurtardığı anlamına gelmiyor.

İLAÇ ŞİRKETLERİ DENEMELERİNİ GELİŞTİRMELİ

Öte yandan ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) Aşılar ve İlgili Biyolojik Ürünler Danışma Komitesi, yarın, devam eden corona virüs aşı denemelerini kapsamında onay vermek için, kurumun hangi faktörleri göz önünde bulunduracağını belirleyen  bir toplantı gerçekleştirecek. Doshi, bu kapsamda aşı şirketlerinin denemelerini, ağır hastalıkları ve ölümleri engeleme verilerini içerecek şekilde yeniden yapılandırmaları gerektiğini açıkladı. FDA’nın da bu verilere bakarak karar vermesi gerektiğini vurguladı:

"İnsanlar, Covid-19 aşısının yoğun bakımlara yatışları ve ölümleri durdurmasını istiyor. Ancak mevcut denemeler sadece erken enfeksiyonları önlemeye dayalı gerçekleştiriliyor. Bu deneyleri geliştirmek mümkün. Böylece sonunda Covid-19 aşılarının hayat kurtarıp kurtarmadığı ve ciddi hastalıkları önleyip önleyemediği sorusuna cevap verebilirler.”