Mağusa Suriçi esnafı sene sonuna kadar dükkanlarını kapatmaya hazırlanıyor

Ülkeye gelen turist ile ayakta kalan Mağusa Suriçi esnafı, pandemi süreci ile zor günler geçiyor. Çarşı boş, esnaf siftah yapmadan dükkan kapatıyor. Geliri olmadan giderlerini karşılayamayan onlarca esnaf kepenk kapattı. Açık kalmaya direnen esnaf ise borç içinde. Pandemi nedeni ile kapandıktan sonra açılmaya rağmen günlerce siftah yapmayan esnaf sıkıntılarını Kıbrıs Postası’na anlattı.

Hayalet şehre dönen Mağusa Suriçi’nde esnaf adeta kan ağlıyor. Esnafa bir dokunduk bin ah işittik.

Yaşadıkları sıkıntıların yanında cumhurbaşkanlığı seçim sürecini de değerlendiren ve seçilecek olan cumhurbaşkanından beklentilerini anlatan esnafın talepleri ile yorumlarının derlendiği  röportajımızın devamı yarın Kıbrıs Postası’nda.

DEVLET KÜÇÜK ESNAFI YOKOLUŞA SÜRÜKLEDİ

Mağusa Suriçi esnafı, zaten iş azlığı nedeni ile yıllarca zorluk yaşarken, Derinya Sınır Kapısı’nın açılması ile bir nebzede olsa nefes almıştı. Pandemi süreci nedeni ile Mart ayında iş yerlenin kapatılmasının ardından ise Suriçi esnafı 2 aylık kapanma sürecinin etkisinden hala kurtulamadı. Turist ile ayakta kalan Suriçi esnafı, pandemi süreci ile ülkeye yeterli turistin gelmediği için aylardır sıkıntı yaşıyor. Bu süreçte Suriçi’nde onlarca dükkan kepenk indirmek zorunda kaldı. Röportaj için Suriçi’nde dükkanı açık olan esnaf bulmakta zorlandık. Günlerce iş yapmadıklarını ve müşteri gelmediği için dükkanlarını her açtıkları günlerde zarar yaptıklarını anlata Suriçi esnafı, devletin küçük esnafa hiçbir katkıda bulunmamasından şikayetçi. Esnaf, iş olmayışının yanında, stoklarında bulunan malların bu sürede deformasyona uğrayacağından da endişeli. Aralık ayından sonra sürekli değişen moda ve talep edilen ürünlerin değişmesi nedeni ile  tüm sermayelerinin ellerinde kaldığı için bir işe yaramayacağını söyleyen esnaf, zor durumda oldukları için yeni ürün almaya sermayelerinin olmadığını kaydetti. Suriçi esnafı Aralık ayından sonra açık kalan dükkanların da kapanacağı ve çarşının tamamen biteceği düşüncesinde.  

ESNAF NE DEDİ?

Serhat Parlan:

“Pandemi nedeni ile Martın 13’ünde kapandık. 2 ay evde oturduk, 4 Mayıs’ta açıldık, Eylül’e geldik çarşıda hiçbir hareketlilik yok. Suriçi tamamen kapanmış durumda. 200metre çevremi baz aldığımda 6 dükkan bu süreçte kapandı. 2020’nin sonunda ise faaliyet gösteren dükkanlarından yarısından fazlası da kapanacak. 38’inci gündeyim hala siftah yok. Dükkanın sadece kilidini açıyor, malları dışarıya bile çıkarmıyorum. KKTC’de küçük esnaf kapanmaya yönlendirildi. Hiçbir yardım yok. Bu saatten sonra seçim kimin umrunda, Kıbrıs Sorunu kimin umrunda?”

Hüseyin Akterzi:

“Pandemiden önce işlerimiz turist sayesinde çok güzeldi. Gerek bizim getirttiğimiz turistler, gerekse Güney’den gelen turistler sayesinde Suriçi esnafı iş yapıyordu. Derinya Kapısı’nın açılması ile birlikte Rum tarafından gelen Rum müşterilerle çarşıda çok büyük artış olmuştu. Suriçindeki dükkan esnafı ekmek paralarını turistler ve Kıbrıslı Rumlardan çıkarır durumdaydı. Martın 13’ünde pandemi dolayısı ile dükkanları kapatıp gittik. 4 Mayıs’ta açtığımız zaman ise tam bir şok yaşadık. Önümüzde ödenmeyen elektrik, telefon faturaları ile dükkan kiralarını bulduk. Gelir olarak ise şuan yok denecek kadar yerli halktan müşterilerimizin katkısını. Şuan Suriçi’nde 1 dükkan açıksa 4 dükkan kapanmış durumdadır. 3 ay sonra ise ekonomik sıkıntı nedeni ile tüm dükkanlar kapanmış olacak. Devletin küçük esnafa yük olmaktan başka hiçbir katkısı yoktur. Sınır kapılarımız görünürde açık ama getirilen şartlar nedeni ile kapalı durumda. Siftah yapmadan dükkanlarımızı kapatıyoruz. Bu belirsizlikle nereye kadar gidecek. Esnafa hiçbir katkı yok, dükkan sahipleri kiralarını Euro olarak istiyor, veremediğiniz zaman çıkmanızı istiyor. Gelirimiz olmadan elektrik, telefon, sosyal sigorta, ihtiyat sandığı, vergi gibi giderleri ödemek zorunda kalıyoruz. 3 aya kadar hepimiz dükkanlarımız kapatmak zorunda kalacağız ve çarşıda tamamen boşalacak.”

Nilgün Dal:

“Suriçinde birçok esnaf kepenk kapattı, çünkü çarşı esnafını ayakta tutan esnaf yok. Ülkede yerli üretim yok. Özellikle konfeksiyon her şeyi ile Türkiye’ye bağlandı. Çarşı da zaten müşteri yok, haksız rekabet de mevcut. Suriçi esnafı olarak zor günler geçiriyoruz ne yazık ki. Devletin ise küçük esnafa hiçbir katkısı yok. Tamamen kaderimize terk edildik.

Cemile İskifoğlu:  

“Şuanda açığız ama kapattık sayılır. Evde oturacağımıza, dükkanda oturuyoruz. Borcu borçla kapatıyoruz. Bize sigortalarımızı yatırmamızı söylediler, 3 aylık sigorta yatırımlarımızı peşinen aldılar, sigorta katkılarından hala ses yok. Suriçi’nde durum çok kötü. Siftah etmiyoruz. Turist gelmiyor. Hükümet süreci çok iyi yönettiğini düşünüyor ama ne yazık ki yönetemedi. Hala ülkeye girişlerle ilgili kaoslar devam ediyor. Süreci Kıbrıs Türk halkı ve sağlıkçılar iyi yönetiyor, hükümet ise sudan çıkmış balık gibi. Sözler ile eylemler birbirini tutmuyor. Suriçi esnafı kötü durumda, burada in cin top oynuyor. 2’inci aydan beri tek kuruş kazanmadık. Biz senelerce bütün vergilerimizi bir tamam öderken, devlet 6 ay esnafına ve halkına bakamadı. Ekonomik çarkın dönmesi için açık kalmamız şart, çünkü devletin esnafa yaptığı hiçbir şey yok . Turist ile ayakta kalan Suriçi esnafının işlerinin yoluna girmesi için güvenli ve tek standart halinde giriş çıkışların sağlanması gerekiyor. Koronadan korkmalarının tek sebebi yeterli önlem alamayışları.