TRT Ana Haber İşaret Dili Tercümanı: “İşitme engelli kavramı yerine, sağır kavramı olmalı”

TRT Ana Haber İşaret Dili Tercumanı ve İşaret Adam Kurucusu Hasan Hüseyin Korkmaz, işitme engelli kavramı yerine sağır kavramı olması gerektiğinin altını çizerek, “İşitme engelli kavramı tıbbi bir yaklaşım, ama sağır kavramında farklı bir dil, o dilde yaşayan bir kültür grubu var ve ona göre davranış biçimi daha farklı bir topluluk söz konusu” ifadelerini kullandı.

Kıbrıs Postası Instagram adresinde yayınlanan, Dr. Aslı Akçay’ın sunduğu ‘Aslına Bakarsan’ adlı programa konuk olan Korkmaz, İşaret Adam’ın, 2013 yılında kurucusu olduğu, aynı zamanda eğitmeni olduğu, bir sosyal girişim olduğundan bahsederek, “Bu oluşumu kurarken isim arayışındayken, sahalarda ne gibi hatırlandığımızı isterken bu ismi bulduk” dedi.

Kadınlar ile ilgili çalışma yapan sivil toplum örgütlerinden ya da kadın arkadaşlarından ara ara olumsuz yorumlar aldığını belirten Hasan Hüseyin Korkmaz, “Aslında, sağırların beni işaret ederek, işaret dilini kullanan adam diye nitelendirmeleri üzerine ben de bu ismi verdim” ifadelerini kullandı.

“YAŞAM BİÇİMİM ANNE-BABAMA GÖRE ŞEKİLLENDİ”

“Anne babamın sağır olmasından dolayı bazı olumsuz anılarım oldu, bazı durumlarda ise olumlu anılarım oldu ve yaşam biçimim ona göre şekillendi” şeklinde konuşan Korkma, hiçbir zaman, 'diğer çocukların anne babaları konuşuyor' gibi bir düşüncesinin olmadığını, bu sürecin tamamen doğal bir şekilde geliştiğini anlattı.

“AYRI BİR DİL KULLANIYORUZ, YABANCI BİR KÜLTÜRE AİTİZ”

Bir mahalleye taşındıklarında, eşyaları taşırken ebeveynleri ile işaret dili ile anlaştığını, taşınma işlemi bitince komşu çocuğun yanına yaklaşıp, “Siz Almanya’dan mı geldiniz?” dediğini kaydeden Hasan Hüseyin Korkmaz, “Ben orada bu soruyu hiç anlamamıştım, yakın bir yerden, başka bir mahalleden geldiğimizi söylemiştim. Aradan zaman geçince ve bu sürecin içerisine gelince, bu sorunun çok doğru bir soru olduğunu anladım. Ayrı bir dil kullanıyoruz, yabancı bir kültüre aitiz ve doğal olarak o çocuğun da benzetmesini doğru bulmuştum” dedi.

“İŞARET DİLİNİN TÜRKÇEDEN DAHA FARKLI BİR YAPISI VAR”

Bazı yanlış algılar olduğunu; sanki tüm dünyadaki işaret dillerinin aynıymış , tek bir işaret dili varmış gibi algılar olduğunu işaret eden Korkmaz, “Halbuki bu doğru değil. Türkçe ile beraber, Türk işaret dili de sizin ana diliniz oluyor. Ancak işaret dilinin Türkçeden daha farklı bir yapısı var” ifadelerini kullandı.

“İŞARET DİLİNİN GRAMER YAPISI TÜRKÇEDEN FARKLI”

İşaret dilinin gramer yapısının bildiğimiz Türkçeden farklı olduğunu, işitme engelli kavramı yerine sağır kavramı olmasının daha doğru olduğunu vurgulayan Hasan Hüseyin Korkmaz, “İşitme engelli kavramı tıbbi bir yaklaşım, ama sağır kavramında farklı bir dil, o dilde yaşayan bir kültür grubu var ve ona göre davranış biçimi daha farklı bir topluluk söz konusu” değerlendirmesini yaptı.

TRT SÜRECİ NASIL BAŞLADI?

TRT Ana Haber’de çalışma süreci hakkında konuşan Korkmaz, geçtiğimiz sene RTÜK bünyesinde, TV yayınlarının hem görme hem de işitme engelliler için erişebilir olması ile ilgili bir çalışma başlatıldığını, birçok sivil toplum örgütünün, akademisyenlerin, uzmanların bu çalışmalarda aktif olarak yer aldığını ve bir yönetmelik yayınlandığını söyledi.

Dolayısıyla kanalların da Ana Haber bültenlerine işaret dili eklemeye başladığını anlatan Hasan Hüseyin Korkmaz, “TRT Haber de işaret dili çevirisi ile ilgili birtakım hizmetler veriyordu, ancak bu yönetmelik ile birlikte Ana Haber de işaret dili hizmeti vermeye başladı. Ben de başvuru yaptım ve 3 aydır TRT personeliyim” diye konuştu.

İŞARET ADAM’IN YENİ PROJELERİ VAR MI?

İşaret Adam olarak, Türkiye’deki sağır toplumu için erişebilirlik üzerinde durduklarını, birçok bilgiyi çevirerek, sağır kişilere sunduklarını belirterek, daha sonra bir akademi kısmı da oluştuğunu ve  küçük bir okul kurarak, orada 350-400 kişiye eğitim verdiklerini söyledi.

Sağır arkadaşlar ile birlikte, sosyal kültürel, sanatsal çalışmaları da olduğundan bahseden Korkmaz, “Eylül ayından itibaren internet üzerinden bir altyapı oluşturarak örgün eğitimlere devam etmeyi düşünüyoruz. Eylül ayını bekliyoruz, yeni dönemde, teknolojiyi kullanarak, farklı çalışmalar yapmayı düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.