Tarım'dan çarpıcı iddia: "Kaçak işçi mi dediniz? Kaçak işveren bile var!"

Sadece Lefkoşa sanayi Bölgesi'ndeki esnafımız veya küçük sanayicimiz değil, ülkedeki tüm esnaf ve sanayici, ciddi ekonomik sıkıntı içerisinde... Örneğin elektrik ve hammadde gibi girdi maliyetleri yükseldi... Dövizde düşüş olsa da yükselen fiyatlar inmedi...

Lefkoşa Sanayi Bölgesi'nde çok uzun zamandan beri demircilik ve mobilyacılık yapan Mehmet Tarım, "Batmak üzereyiz. Esnafın büyük bölümü çok zordadır... Hammadde çok pahalı oldu. Dolarla alınan hammaddenin fiyatı inanılmaz yükseldi... Dolar son günlerde düşüş gösterse de yükselen fiyatlarda bir iniş gözlemlemedik" dedi.

Eski bir futbol hakemi olan ve bu sezon öncesi jübilesini yapıp hakemlikten emekli olan Mehmet Tarım, Kıbrıs Postası'nın sorularını bir futbol maçı sırasında yanıtladı...

Tarım, "Kredi almak istiyoruz. O temiz kağıdı, bu temiz kağıdı derken, kefil arıyorsunuz. Bu zamanda kefil bulmak imkansız. Kim size kefil olabilir ki?" diye konuştu.

Kalifiye eleman, çırak ve sonuçta yerli eleman sıkıntısı yaşadıklarını ve bunun büyük bir sorun olduğunu belirten Tarım, bu konuda devleti suçladı ve "bazen soruyorum, devlet zamanında neredeydi?" sorusunu sordu.

Tarım, "Kendi vatandaşımız gelmiyor, çalışmıyor... Yabancı işçi getirmek zorunda kalıyoruz... Kim ne derse desin bizim vatandaşımız tembel... Bunu da söylemeden geçemeyeceğim... Bizim gençlerimiz bu meslek, örneğin demircilik konusunda yüzde 90 tembel" eleştirisini de yaptı.

Yurt dışından işçi getiren bazı kişilerin, bu işçilerden aldıkları en az bin Euro'luk teminatı bir şekilde ele geçirdiklerini de kaydeden Tarım, şunları ekledi:

"Yabancı işçi getiren bazı aracılar var... Yabancı işçilerden kişi başına örneğin bin Euro hatta daha fazla teminat alıyorlar. Teminatları bankaya yatırıyorlar. Sonra o işçiyi 15 gün sonra, bir ay sonra işten çıkarıyorlar; parayı o aracı veya her kimse getiren bankadan gidip çekiyor... Oysa o teminat, işçi eğer işini kaybederse, ülkesine uçak bileti alabilsin diye yatırılmıştır... İşçileri kandırıyorlar, paralarını alıyorlar. Bunların bir çoğu da Güneye kaçabiliyor. Kaçıyor yani..."

Kaçak işçi olduğunu da belirten Tarım, çok çarpıcı bir konuya da değindi ve "Bırakın kaçak çalışanları, kaçak işveren de var... Kendi atölyelerini bazı kişilere kaçak kiralayanlar var... Kaçak kiralama. Kiralayanlar da kaçak, çalışanlar da kaçak, iş yeri de kaçak oluyor" dedi.

KIBRISLI BABA, TARSUSLU ANNE

Soru: Mehmet Tarım kimdir?

Cevap: 1968 yılında Tarsus – Türkiye'de doğdum... Babam Kıbrıslı (Çukurova – Kurumanastır) annem Tarsuslu... Biraz Antalya, biraz Almanya sonrası çocuk yaşta 1975'te Kıbrıs'a yerleştik... Annem hayatta değil...

ASKER ARKADAŞIYIZ

Soru: Kaç yıldır demirci ustasısınız?

Cevap: Kendimi bildim bileli... Baba mesleği... İlkokul yaşlarında demirciliğe başladım... Şu anda mobilyacılıkla birlikte demir, ferforje işini de götürüyoruz... Yerli imalat yapıyoruz. Demircilik devam. Mobilya, döşeme, koltuk, yatak... Yıllarca futbol hakemliği de yaptım. Hakemlikten bu sezon başı itibarıyla emekli olduk...

Soru: Ve asker arkadaşıyız...

Cevap: Evet, sizinle de birlikte askerlik yaptık...

BATMAK ÜZEREYİZ

Soru: Doğrudan meselelere girmek istiyorum... Lefkoşa Sanayi'de iş yeriniz var; nedir esnafın veya küçük sanayicinin durumu?

Cevap: Batmak üzereyiz. Esnafın büyük bölümü çok zordadır... Hammadde çok pahalı oldu. Dolarla alınan hammaddenin fiyatı inanılmaz yükseldi... Dolar son günlerde düşüş gösterse de yükselen fiyatlarda bir iniş gözlemlemedik... Hammaddeyi nakit ödüyoruz, malzemeyi nakit alıyoruz, mesela Dolar ödüyoruz ama bir ürünü sattığımız zaman onun vadesi olabiliyor... Önümüzdeki kısa dönemde batacak çok esnaf biliyoruz...

ŞU ANDA BİRÇOK ESNAF, BORÇ İÇİNDEDİR

Soru: Borçlu esnaf çok mu?

Cevap: Sadece borç değil ki... Kiralar arttı, tabela ücretleri bile arttı, elektriği kimse ödeyemez durumda... Durum gerçekten çok ciddi tedbir alınması gerecek bir boyuttadır. Şu anda bir çok esnaf, benim gibi, borç içindedir... Kredi almak istiyoruz. O temiz kağıdı, bu temiz kağıdı derken, kefil arıyorsunuz. Bu zamanda kefil bulmak imkansız. Kim size kefil olabilir ki? Esnaf kredisi dağıtıyorlar ama o nedir ki! Devlet destekli kredileri zenginler alıyor. Bizim gibi küçük esnaf alamıyor...

KRİZ BEKLENTİSİ VAR

Soru: Büyük bir kriz beklentiniz var mı?

Cevap: Var... Çok sıkıntılı olan arkadaşlarımız söz konusudur... İşimiz çok zor...

KALİFİYE ELEMAN SIKINTISI SON DÖNEMLERİN EN BÜYÜK DERDİ

Soru: Eleman sıkıntısı? Ya da şöyle sorayım, kalifiye eleman sıkıntısı da var...

Cevap: Bu belki de son dönemlerin en büyük derdi. Bazen soruyorum, bizim devletimiz zamanında neredeydi diye... Ben ilkokul üçüncü sınıfa giderken elektrik kaynağı yapıyordum. Ortaokula giderken de aynı şekilde yaptım. Üniversiteye gittim, tatil günlerinde atölyede çalışmak zorundaydım... Şimdi çırak arıyorsunuz yok... Çırak kalmadı. Yetişen biri yok. Çıraklık okulları deniyor ama o da formalite oldu. Öğrenciler formalite gidiyor, çoğu bu mesleği yapmıyor... 'Ben ezilmek istemiyorum' diyor ve herkes devlet memuru olmak istiyor... Ben kaynakçı demirci mi olacağım diyor... Kendi vatandaşımız gelmiyor, çalışmıyor... Yabancı işçi getirmek zorunda kalıyoruz... Kim ne derse desin bizim vatandaşımız tembel... Bunu da söylemeden geçemeyeceğim... Bizim gençlerimiz bu meslek, örneğin demircilik konusunda yüzde 90 tembel.

DEMİRCİ, MARANGOZ USTALARIMIZ YETİŞMİYOR ARTIK

Soru: Yani artık demircidir, marangozdur ustalarımız yetişmiyor?

Cevap: Evet, artık hiç yetişmiyor... Benim yanımda çalışan tek bir Kıbrıslı usta ya da çırak yok... Keşke olsaydı...

YABANCI İŞÇİLERİ KANDIRIYORLAR, PARALARINI ALIYORLAR

Soru: Rum Lider NikosAnastasiadis diyor ki, "işte şu kadar bin kaçak Kuzey'den geçip Güney'e geldi"... Nedir bu olay? Gerçekten buraya gelip, Güneye geçen işçiler mi var?

Cevap: Yabancı işçi getiren bazı aracılar var... Yabancı işçilerden kişi başına örneğin bin Euro hatta daha fazla teminat alıyorlar. Teminatları bankaya yatırıyorlar. Sonra o işçiyi 15 gün sonra, bir ay sonra işten çıkarıyorlar; parayı o aracı veya her kimse getiren bankadan gidip çekiyor... Oysa o teminat, işçi eğer işini kaybederse, ülkesine uçak bileti alabilsin diye yatırılmıştır... İşçileri kandırıyorlar, paralarını alıyorlar. Bunların bir çoğu da Güneye kaçabiliyor. Kaçıyor yani... İşçinin gelmesi için ön izin şartı var biliyorsunuz. Ön izin almak için ya getiren kişiler, biner Euro alıyorlar... Çok ciddi olarak işçi getirenleri ayrı tutuyorum tabii ki... Bu işçileri kaçak da çalıştırıyorlar. Teminat bir yıl sonra alınabiliyor. Veya işçiyi işten çıkardığına dair belge götürüyorlar, bankadan teminatı çekiyorlar...

O TEMİNAT, YABANCI İŞÇİNİN EVİNE DÖNEBİLMESİ İÇİNDİR

Soru: İşçiler evlerine dönemiyor mu?

Cevap: O teminat onun içindir. Ön izin için yatırılan para, o kişinin geri dönüşüdür.

YABANCI İŞÇİYİ BİR NEVİ DOLANDIRIYORLAR

Soru: Bu işten ciddi para kazananlar var...

Cevap: İşçiyi bir nevi dolandırıyorlar. Bu işten ciddi para kazananlar var... haaa doğrudan kaçan da var Güneye... Onların teminatına da getiren el koyuyor...

YATIEVLERİ ÇOK CİDDİ SIKINTILIDIR

Soru: Sanayide yatı evleri çok ciddi sıkıntılıdır...

Cevap: Bazılar çok kötüdür. Ne banyosu, ne doğru dürüst tuvaleti var bir çoğunun... Isınma veya soğutma hiç yok... Evet, olanlar da var ama çok az sanırım...

ÇEVRE ÇOK PİS

Soru: Sanayide sorun çok... Mesela çevre çok pis...

Cevap: Ne yazık ki öyle... Sanayide çevre pis... Çöp sıkıntısı var... Mobilya ile uğraşıyorum... Demirde sorun yok... Ahşapta çıkan atığa yer göstermiyorlar. Dışarıya koyarsak ceza yazıyorlar, orada da sıkıntı... Ve otopark sorunu çok fazla... Sanayi'ye cami yapıldı sağ olsunlar... Ama trafik iğrenç oldu. Gelen cami etrafına park ediyor ve büyük sorun var.

ALÇAK YERLERİ HER YAĞMURDA SU BASIYOR

Soru: Her yağmurda su da basıyor.

Cevap: Alçak olan yerleri basıyor ve çözüm yok... Kanalizasyon büyük sıkıntı...

TAŞINMA MI DEDİNİZ? KİM TAŞIYACAK?

Soru: Taşınma gündemde var mı?

Cevap: Kim, nasıl yapacak? Mümkün değil bence... Ne parası var devletin ne de gümanı...

KAÇAK ÇALIŞANDAN BAŞKA, KAÇAK İŞVEREN DE VAR

Soru: Kaçak işçi var mı?

Cevap: Kaçak çalışan var... Ama kaçak çalışandan başka, kaçak işveren de var... Kendi atölyelerini bazı kişilere kaçak kiralayanlar var... Kaçak kiralama. Kiralayanlar da kaçak, çalışanlar da kaçak, iş yeri de kaçak oluyor...

TABELAN VAR MI? VERGİ LEVHAN VAR MI? YOK! HİÇBİR ŞEY YOK

Soru: Nasıl?

Cevap: Denetim az... Hiç bir yatırımı yok... İş yerini kaçak kiralıyor, denetim yapılsa yakalanılsa bile, "bizim değil, ortak iş yapıyoruz" falan diyorlar... Oysa ne yatırım var, ne belge var, ne fatura var, ne makbuz var... Belediye de denetlemez, denetlemeli... İş yerlerinde belediyelerin verdiği izin olması lazım. Esnaf ve Zanaatkarlar'a üye olmayan iş yeri de açamaz... Ama adam dükkanı bölmüş, kaçak kiralamış, kaçak kişiye kiralıyorlar... Tabelan var mı? Vergi levhan var mı? Yok! Hiç bir şey yok...