Erhürman: "Hükümetin açıklamaları 'özerklik olmasın' anlamını taşıyor"

Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Başkanı Tufan Erhürman, BRT ekranlarında Levent Kutay'ın sunduğu Haber Merkezi isimli programa konuk olarak son günlerin en çok tartışılan tiyatroya uygulanan sansür konusuna değindi. Erhürman, "hükümetin açıklamaları 'özerklik olmasın' anlamını taşıyor" ifadelerini kullandı.

Levent Kutay'ın sorularını yanıtlayan Tufan Erhürman'ın son günlerin tartışma konusu haline gelen tiyatro konusundaki açıklamalarından satır başları şöyle:

"KRİTERLER SİYASİYSE, İŞTE ORADA SORUN VAR DEMEKTİR"

"Bir tiyatro buna devlet, belediye veya özel tiyatro diyebilirsiniz. Her tiyatro kendi oyununu onayacak bir prosedüre sahip olur. Tiyatro kendi oynayacağı oyunu belirler, bir oyunu kabul edip etmeyeceğini de bu prosedürle sahneye taşır. Devlet Tiyatrolarında her oyun oynanır diye bir şey söz konusu değil. Özel tiyatroda da bu böyledir. Esas olan, hangi prosedürden geçirerek bir oyunu oynayıp oynamayacağına karar verişiyorsunuz. Önemli olan nokta budur. Eğer mesele sanatsa, yapılması gereken şey çok açıktır. O sanat dalında kendini ispat etmiş, otoritesi olduğu düşünülen insanlardan görüş almak lazım. Ardından kabul edilmesi ve sahnelenmesi veya kabul edilmemesi ve sahnelenmemesi adımı gelir. Esas olay, bu kurulun bu kararı nasıl üreteceği ve kimlerden oluşacağıdır. Eğer bu alanda kendini ispatlamış bir organsa ve değerlendirme kriterleri de sanatsal kriterlerse, bizim gibi politikacılara, normal insanlara çok da söz düşmez ama karar verenler bürokratlarsa -ki onları aşağılamıyorum- ve kriterler siyasiyse, işte orada sorun var demektir."

"SANATA BU ZİHNİYETLE BAKAMAZSINIZ"

"Peki, ne tartışıldı? Yasa'da denetleme yetkisi Edebi Kurula verildi. Ana muhalefet lideri olarak hükümete açık çek veriyorum; Tiyatroların özerk hale getirilmesini içeren Yasa'ya destek veririz. Fakat mevcut Yasa ile de bu sorun gayet çözülürdü. Siz herhangi bir kurum, bilirkişilerden her zaman görüş alabilirsiniz. Verilen karar kadar başka bir şey de beni ilgilendiriyor. O karar tartışıldığı sırada hükümet kanadından gelen açıklamalar da beni ilgilendiriyor. Ben bu oyunu okumadım, içeriğini de bilmiyorum ve bilmem de gerekmiyor şuana kadar söylediklerimle ilgili. Derdimiz Yasa'da bir eksiklikse ki bence yoktur çünkü bilirkişilerden görüş alıp karar üretilebilir. O zaman yapılan açıklamaların öyle bir sorunu giderip gidermediğine bakmak lazım. İlk olarak beni en çok şaşırtan şey bir tiyatro yetkilisinin oyunu yazan arkadaşımıza ettiği laf: 'Kimseyi eleştirmeyen bir oyun yazın kimseyi rahatsız etmeyen bir oyun yazın hemen sahneleyelim'. Bu tip talepler sanatçıya iletilmez. Sanata bu zihniyetle bakamazsınız. O zaman eleştirel sanattan bir habersiniz demektir.

"TATAR'IN 'DEVET PATRONSA…' SÖYLEMİNE TEPKİ: "SİZİN ÖYLE BİR YETENEĞİNİZ YOK"

"Bir başka hükümet kanadından gelen açıklamada; 'Bu devlet adına oynatılacak bir oyundur. Devlet adına oynatılacak bir oyunla ilgili devlet de içeriğe bakar. Patron devlet ise devlet buna bakar. İfade özgürlüğü diyerek her istediğinizi çıkıp yapamazsınız' denildi. Sanatta devlet patrondur diye bir laf kullanılamaz. Devlet adına oynatılacak bir oyun da yok. Devlet tiyatrolarında oynatılacak bir oyun var. Sizin öyle bir yeteneğiniz yok devlet içinde. Devlet profesyonel sanatçıları memur yaptırıp görüş alacak değil. Bilgi sahibi olanlardan görüş alır. Politikacıyım diye bu oyun olmadı deme hakkım yok. Patron kelimesi sanatta kullanılamayacak bir kelimdir."

"HÜKÜMETİN AÇIKLAMALARI 'ÖZERKLİK OLMASIN' ANLAMINI TAŞIYOR"

"Bir başka laf; 'öncelikle içeriğe bakılması gerekiyor. Çünkü bu yapı özgür tiyatro değil, devletin tiyatrosudur' diyor. Tiyatro zaten özgürdür. Ha bu devlet tiyatrosu hiçbir zaman özgür değildi ve olmayacak diyorsanız burada bir problem var demektir. Bu açıklamalarla özerklik olmamalıdır çünkü devlet patrondur deniyor. Bunlar zıt şeylerdir. Şu anki yasayla da isterse devlet bilirkişileri tayin eder ve onlar sanatsal değerlendirme ışığında karar verir. Bu sadece tiyatro için geçerli değil. Bazı insanların eserleri devlet tarafından reddedildi ve sergilere alınmadı."

"DEVLET TİYATROLARI, BÜROKRATLARIN İSTEDİĞİ OYUNU OYNAYAN BİR TİYATRO DEĞİLDİR"

"Ben baştan beri hiçbir noktada bu oyun oynanmalıydı veya oynanmamalıydı gibi bir açıklama yapmadım. Ne içeriğine baktım, ne bakmak gerektiğini düşünüyorum ne de baktığımızda anlayabileceğimi düşünüyorum. Biz hala sanat açısından bu anlayışa sahipsek burada ciddi bir zihniyet sorunu var demektir. İdeolojik veya siyasi kriterlerle sanat reddedilemez. Devlet tiyatroları, bürokratların istediği oyunu oynayan bir tiyatro değildir. Umarım bu yanlışlardan biran evvel vazgeçilir. "

"MÜSAADENİZLE BUNA KARAR VEREBİLECEK İNSANLAR VAR"

"Eğitim Bakanı Çavuşoğlu'nun "Eleştiri ile ötekileştirmeyi karıştırmamak gerek" açıklaması… Tiyatroda eleştiri hangi durumda ötekileştirmeye varır? Müsaadenizle buna karar verecek insanlar var bu memlekette. Bu sanatçılar tarafından değerlendirilir ve 'sanat çarpıklığa uğramıştır' veya 'sanatın ayrımcılık yapmama ilkelerine ters düşüldü' denilirse hepimizin boyunu kıldan incedir. Bu değerlendirmeler sanatsal değerlendirmeler değildir."