Kıbrıs, Türkiye ve dünyaya açılan bir kültür köprüsü; KAÜ Osmanlı Kütüphanesi…

KAÜ Osmanlı Kütüphanesi,bünyesinde bulundurduğu birçok tarihi eser ile araştırmacılar, tarihçiler, bağışçılar ve bölgeyi ziyaret eden turistler tarafından büyük dikkat çekiyor. Kütüphane, Kıbrıs'ta 5 asır boyunca hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu eserlerini ve yazışmaları gün ışığına çıkarıyor. Osmanlı Kütüphanesi'nde paha biçilmez çok değerli Osmanlı Tarihi'ne ait eşsiz kitaplar bulunuyor…Daha çok XIX ve XX. yüzyıl başı Osmanlıca (eski yazı) matbu kitapların, ferman, obje ve belgelerin sergilendiği Osmanlı Kütüphanesi, ayrıca Kıbrıs Türk kültür ve edebiyatına ait eski yazı kitap ve her türlü dokümanı da bünyesinde barındırıyor. KAÜ Osmanlı Kütüphanesi nadir eserler kitaplığı olarak hizmet vermekle kalmıyor, özelde Lefkoşa ve KKTC, genelde ise Türkiye ve dünyaya açılan bir kültür köprüsü vazifesi üstleniyor.

AKÇAM: ARAŞTIRMACILAR VE ÖĞRENCİLER İÇİN EŞSİZ BİR FIRSAT

KAÜ'nün kardeş üniversitesi Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Zeki Akçam, KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'ne hem araştırmacılara hem de bağışçıların ilgisinin büyük olduğunu söyledi. Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden asistan öğrencilerle, kütüphaneye gelen tasnif ve tamir bekleyen eserlere restorasyon ve okuma çalışmalarını yaptıklarını dile getiren Akçam aynı zamanda ellerindeeser bulunan ve koruma konusunda güçlük çeken ailelerinde kütüphaneye başvurduklarını, aynı zamanda bağışta bulunduklarını kaydetti. Akçam, kütüphanenin yüksek lisans öğrencilerine de eşsiz bir fırsat sunduğunu vurguladı.

"İLMİ ÇALIŞMALAR İÇİN BÜYÜK KAYNAK"

Akçam, kütüphaneyle ilgili şu açıklamalarda bulundu:

"En önemlisi de Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'ndan önceki sosyal, iktisadi durumunu ve savaştan sonra cumhuriyetin sosyal ve iktisadi durumunun asıl kaynaklardan takip edilebileceği bir kütüphane… Kütüphanemizde hem iktisadi,hem sosyal, hem de kültürel ve sanatsal tarihle ilgili birçok orijinal yayın var. İlk basımlar…Bunların büyük bir kısmını İstanbul sahaflardan aldık. Bir kısmını da Kıbrıs'taki ailelerden bağış yoluyla topladık. Kütüphanemizde toplam 530 adet kitap var. Eserlerin hepsi orijinal 21. Yüzyıl'da tarihi eserlerin tekrar değerlendirmesi gerekmektedir.Osmanlı Kütüphanesi, doktora, yüksek lisans seviyesinde olanların tez çalışmaları için çok büyük bir avantaj. Bazı eserlerin hiç çalışılmadığını tahmin ediyoruz. Kütüphanemiz ilmi çalışmalar için eşsiz bir kaynak"

"ELİNDE OSMANLI BELGESİ OLAN BİZE ULAŞABİLİR"

Akçam, ayrıca özellikle kütüphaneye yapılan yeni bağışların, 19. ve 20. YY Kıbrıs Türk aydınlarının neler okuduğu konusunda çok önemli fikirler verdiğini kaydetti ve "Kıbrıs'ta aydınların, Türk yurdu mecmuasını okuduğunu, dünya tarihine ait kitapları iyi okuduğunu görüyoruz. Bununla birlikte Türk tarihi ile ilgili kitaplar okuduğunu, İslam tarihini çok iyi bildiğini gözlemliyoruz. Örneğini sadece bir ailenin kütüphanemize bağışladığı, 200'e yakın Osmanlı Türkçesi ile yazılmış kitaplar çok önemli. Bazı aileler, ellerindeki belgeleri getiriyor ve ne olduğunu tanımlamak için bizler çalışmalar yapıyoruz. Buradan halkımıza çağrı yapıyoruz, elinde Osmanlıca belgesi olanlar lütfen bize ulaşsınlar" dedi.

EN ESKİ KİTAP 16. YÜZYIL'A AİT

Osmanlı Kütüphanesi'ndeki en eski kitap 16.Yüzyıla'a ait bir el yazması… Bunun dışında 1800'lerin başından itibaren önemli belgeler ve kitaplar da Osmanlı Kütüphanesi'nde yer alıyor. 1914 tarihinde yayımlanan Yeni Mecmua'nın özel Çanakkale sayısı da kütüphanede yerini almış. Mustafa Kemal Atatürk'ün de yayınlamış olan resmi ilk fotoğrafı budergide yer alıyor. KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'ne İran'da kurulan ilk matbaanın basımı olan,miladi takvime göre 1835-1836 yıllarına, hicri takvime göre ise 1251yılında gerçekleştiği bilinen kuran-ı kerim de var.

GAZETE ARŞİVİ DE VAR

KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'nde ayrıca, Türkçe, Rumca ve İngilizce gazete arşivi de bulunuyor. 1932'den 1974'e kadar Rumca gazetelerin bulunduğu kütüphanede, Türk gazete arşivinde nadir olarak bulunan Bozkurt gazetesi de yer alıyor. İngilizce yayım yapan Cyprus Gazete arşivi de yine bu kütüphanede bulunuyor. Ayrıca Blue Book adı verilen, İngiliz dönemine ait 1878 yılından itibaren tutulan yıllıklar da Osmanlı Kütüphanesi'nde…

KONAĞIN TARİHÇESİ

Kâmil Paşa sokaktaki üç numaralı bu konak, Baflı Müftü Hacı Ali Rıfkı Efendi ve eşi Ayşe Hanımefendi'ye aitti. Ev o zamandan beri hep Rıfkı ailesinin oldu. İngiliz Dönemi'de Müftü Hacı Ali Rıfkı Efendi, hem din adamı olarak görev yaptı, hem de Kıbrıs Türk kimliğinin ve direniş hareketinin şekillenmesinde öncü rolü oynayanlardan biri oldu. Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ni rahatız eden hareketlerine karşılık İngiliz delegesi nezdinde Kıbrıs Türkleri'ni savundu. Konak, 1910'da Hacı Ali Rıfkızade'den oğlu Müftüzade Hacı Hafız Şefik Efendi ve eşi Hacı Ayşe Hanım'a geçti. O da, babası gibi bir din alimiydi ve Kur'an-ı Kerim'i yedi yaşında ezberleyerek hafız olmuştu. Kıbrıs Türkleri'nin güvenilir biri saydığı Şefik Efendi, konağında Osmanlı Devleti'nin ileri gelenlerini de ağırlamıştır.Bunlardan biri de son Osmanlı sadrazamlarından Kıbrıslı Kamil Paşa'dır ve 1912'den sonra vatanı Kıbrıs'a dönmüş ve iki-üç ay kadar Hacı Hafız Şefik Efendi ailesinin misafiri olarak bu konakta kalmıştır. Hacı Şefik Efendi, bu konakta öğrencilere ücretsiz dersler de verir ve 20 Eylül 1911'de hayatını kaybettikten sonra ev tek çocuğu olan Akıle Hanım'a kalır. Akıle Hanım'ın evlendiği eşi Hakim Hıfzı Bey'den Ayşe Süreyya Hıfsı, Mehmet Şefik Hıfsı ve Mehmet Sami Hıfsı adında üç çocukları olur. Ayşe Süreyya ve Mehmet Hıfzı Şefik hiç evlenmezler ve ölene kadar burada yaşarlar. Mehmet Şefik 1997'de, Ayşe Süreyya ise 2007'de vefat ederler. Konak Mehmet Sami Hıfzı'nın kızı Akıle Hıfzı Kader'e geçer. Şimdilerde ise KAÜ Rektörlük Binası ve Osmanlı Kütüphanesi olarak kullanılmaktadır.

KAÜ OSMANLI KÜTÜPHANESİ

1571'den 1878'e üç asırdan fazla doğrudan Osmanlı Türk yönetiminde kalan Kıbrıs adasında, Osmanlı ve Adalı Türk kimliğinin mimari ve kültürel yansımalarını gelecek kuşaklara aktarmak ve Lefkoşa Arabahmet mahallesini yeniden canlandırmak amacıyla KAÜ ile birlikte Osmanlı Kütüphanesi hayata geçirilmiştir. Kıbrıs Müftüsü Baflı Hacı Ali Rıfkızade ailesinin bu konağı, Osmanlı Kütüphanesi olarak halka ve uzmanlara kapılarını açmak suretiyle yeniden eski işlevine dönüyor.