Mülkiyet tazminatlarına 'gazlı' çözüm fikri

Kıbrıs Postası - Ulaş Barış

Kıbrıs Postası'nın diplomatik çevrelerden edindiği bilgiye göre ada etrafında bulunan ve Kıbrıslı Türklerin de hak sahibi olduğu dev gaz rezervlerinden elde edilecek olan gelir söz konusu tazminatların ödenmesinde kullanılacak

Yeni formüle göre, olası bir çözüm sonrası IMF ve Dünya Bankası gibi önde gelen finans kuruluşları, 25 milyar Euro olarak hesaplanan tazminat bedelini, kurulacak olan Kuzey Kurucu Devletine, gaz rezerv gelirlerine 'temlik' koyarak sağlayacak

Diplomatik kaynaklar, liderler arasında 28 Temmuz günü sağlanan ve kuzeydeki etkilenmiş Rum malları üzerinde 'ilk söz hakkını malın esas sahibindedir' yönündeki anlaşma sonrası kuzeyde ortaya çıkan tepkilerin giderileceğine inanıyorlar

Bilindiği üzere söz konusu anlaşma sonrası Kıbrıs Türk toplumu arasında 'tazminatları cebimizden mi ödeyeceğiz?' anlayışı hâkim olmuş, konu uzun süre çeşitli platformlarda tartışma konusu olmuştu

Yapılan araştırmalar Kıbrıs adasının deniz altındaki rezervlerinin işletebilmesi halinde muazzam bir değer yaratabileceğini tahmin ediliyor. Buna göre dünyanın en büyük doğal gaz rezervleri kabul edilen İsrail'e ait Leviatan ve Mısır'a ait Zohr'un yanında bulunan Afrodit'te 1.27 trilyon metreküp doğal gaz olduğu düşünülüyor. Kıbrıs adasının etrafında Afrodit benzeri 12 adet gaz rezervinin olduğu biliniyor.

Liderlerin dün akşam yaptığı görüşme ile 'yoğunlaştırılmış' döneme giren Kıbrıs müzakerelerinde çözüm yönünde çabalar büyük bir ivme kazanırken, müzakerelerin en çetrefilli konusu olan mülkiyet tazminatları konusunda yeni bir formül ortaya atıldı.

Kıbrıs Postası'nın diplomatik çevrelerden edindiği bilgiye göre olası bir çözüm durumunda mülkiyette ortaya çıkacak olan tazminatların ödenmesi için Kıbrıs adası yakınlarında bulunan dev gaz rezervlerinden gelecek olan gelirin kullanılacağı iddia ediliyor.

Böylece söz konusu mülkiyet tazminatların karşılanması konusunda Kıbrıslı Türklerin elini cebine atmak zorunda kalacağı endişelerinin arkada bırakılması amaçlanıyor.

Buna göre, çözümle birlikte ada etrafında bulunan gaz rezervleri üzerinde hakkı bulunacak olan Kuzey Kurucu Devleti, mülkiyette ortaya çıkacak tazminatları buradan gelecek gelir ile karşılayacak.

Tartışılan yeni planda, çözümle birlikte ortaya çıkacak olan mülkiyet bedeli yaklaşık olarak 25 milyar Euro olarak hesaplanırken, bunun uluslararası finans kuruluşları tarafından Kuzey Parça Devleti adına karşılanacağı ve karşılığında da ilerde çıkarılacak olan doğal gazdan elde edeceği gelire 'temlik' koyup geri alması öngörülüyor.

Kuzey Kurucu Devleti sınırları içinde bulunan Rum mallarının tazminatları karşılamak için hesaplanan 25 milyar Euro'nun finanse edilmesi konusunda Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın devrede olduğu ancak her iki kuruluşun da daha ileri bir adım için tarafların masada 'elle tutulur' ilerleme elde etmesini bekledikleri de gelen bilgiler arasında.

Geçtiğimiz Kasım ayında New York'ta bu konuda temaslarda bulunan BM Genel Sekreteri Ban-ki Moon'un Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, IMF ve Dünya Bankası yetkilileri ile Kıbrıs sorununun çözümünün finansı konusunda son derece olumlu görüşmeler yapmıştı.

Yine aynı dönemde BM toplantıları için New York'ta temaslar yapan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile görüşmüş ve görüşme sonrası "Kıbrıs'ta çözümün finansmanının çok ciddi başlıklardan biri halini aldı. Eide'nin bu konuda bazı girişimleri var, ABD'nin de bu konuya ilgi duyduğunu, bu konuda çalışmalara katkı yapacağını görmekten de ayrıca memnuniyet duyduğumu ifade ediyorum" demesi dikkat çekmişti.

Amerikan Jeolojik Araştırmalar Merkezi'nin geçen yıl yaptığı araştırtmaya göre Kıbrıs adasının deniz altındaki rezervlerinin işletebilmesi halinde muazzam bir değer yaratabileceğini tahmin ediliyor. Buna göre dünyanın en büyük doğal gaz rezervleri kabul edilen İsrail'e ait Leviatan ve Mısır'a ait Zohr'un yanında bulunan Afrodit'te 1.27 trilyon metreküp doğal gaz olduğu düşünülüyor.

Kıbrıs adasının etrafında Afrodit benzeri 12 adet gaz rezervinin olduğu biliniyor.