Kamuya ait araziler İsrailli bir firmaya 99 yıllığına kiralanıyor mu?

Yeni Erenköy'de yatırım yapan İsrailli bir firmanın, 200 milyon dolarlık projesinin büyüklüğünü öne sürerek, elindeki kamu arazisinin kira süresinin 99 yıla çıkarılması için, hükümet nezdinde bazı girişimler yaptığı öğrenilmişti.

Hatırlanacağı üzere, CTP-ÖRP hükümeti döneminde Kıbrıs Türk siyasal yaşamında ilk kez kamu arazilerinin kiralanmasında bakanlar kuruluna 99 yıla kadar kiralama yetkisi veren bir yasal düzenleme yapılıp yürürlüğe konmuştu.

Yeni Erenköy bölgesinde, İsrailli bir firmanın 49 yıllığına kirasında bulunan büyük bir hazine arazisinin kira sürenin 99 yıl olacak şekilde yeniden düzenlenmesi için hükümet düzeyinde çalışma başlatıldığını kamuoyunun bilgisine getirilmişti. Bunun üzerine harekete geçen İsrailli firma, internet sitesinde yer alan satışa sunulacak apartman oteller ile bungalovların kaldırdığı dikkati çekiyor.

100 MİLYON'LUK ARAZİ PEŞKEŞ Mİ ÇEKİLDİ?

Zeyko Yağ Fabrikası'nın da üzerinde bulunduğu denize sıfır arazinin peşkeş çekilebileceği haberleri son günlerde gündemde.
Eski Zeyko Yağ Fabrikası'nın bulunduğu yaklaşık 45 dönümlük arazinin yaklaşık 20 milyon sterlinlik değere sahip olduğu göz önünde bulundurulursa, Yeni Erenköy'de devre mülk yapılarak satılacak, marina ve otelden arta kalan 200 dönümlük kamu arazisinin ise İsrailli firmaya peşkeş çekilmesinin yanlışlığını gözler önüne seriyor. Uzmanlar, devletin 100 milyon sterlin civarında zarara uğradığını düşünüyor.

49 YILLIĞINA KİRALANMIŞTI

İsrailli işadamı David Lewis Başkanlığındaki yabancı bir firma, yakın geçmişte iş kadını Sıdıka Atalay'ın 49 yıllığına kirasında olan söz konusu arazinin haklarını satın alarak, bu bölgede; bir marina ve içinde iki otel bulunan bir tatil köyü yapacağını açıklamıştı.

Marina'nın yapımı ile ilgili çalışmalara başlanmış olan söz konusu 360 bin metre kare (270 dönüm) arazi ile ilgili olarak kira süresinin 49 yıldan 99 yıla çıkarılması talebi gündeme getirilmiş ve CTP- ÖRP hükümeti döneminde bu talep öne çıkarılmıştı. İsrailli işadamının geçmiş hükümet döneminde de bazı yetkililerden bir takım sözler aldığı da belirtilmişti.

NİYET NE?

Konuyla ilgili olarak İsrailli firma çevrelerinden edinilen bilgiye göre, eski hükümet döneminde kira sözleşmesinin 99 yıla çıkarılacağıyla ilgili olarak verilen sözler olmuş, hatta bu amaçla yasal zemin de hazırlanmıştı.

2008 yılında 52/ 2008 sayılı 'Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun vadeli Kiralama (Yabancılar) Yasası' Meclis'ten geçirilmiş, ancak 99 yıllık kira sözleşmesi yapılmadan erken genel seçimlere girilmişti.

19 Nisan erken genel seçimleriyle işbaşına gelen UBP hükümetinin İsrailli firmanın elinde bulundurduğu 270 dönümlük araziyle ilgili sözleşmenin yenilenerek kira süresinin 99 yıla çıkarılması talebine nasıl baktığı ise merak konusu oldu.

BAKAN AÇIKLADI

Konuyla ilgili açıklamalarını aldığımız Maliye Bakanı Ersin Tatar ise, İsrailli firmaya arazisinin kira sürenin 99 yıl olacağına dair hükümet tarafından bir söz verilmediğini söyleyerek; "Bakarız demiştik. Öyle bir karar için Meclis'ten yasa gereklidir, o kadar kolay değildir. Hükümetin öyle bir çalışması yoktur" dedi.

SİTEDEKİ TANITIM KALDIRILDI

Karpaz Gate Marina projesi çerçevesinde yapılacak apartman oteller ile bungalovların www.london-cyprus-homes.com/karpaz -gate-marina.html ve http://www.belgraviestates.co.uk./karpaz-marina4.htm adresli internet sitelerinde satış amaçlı tanıtımının yapılmasına başlanmıştı. İnşasına henüz başlanmamış olmasına karşın, ikinci etaptaki otel apartman daireleri ve bungalovların satışı amacıyla reklamlarına başlandığı da açıkça görülüyordu. Belirtilen sitede isim soy isim, mail adresi ve özel telefon numarası kaydı yapılarak girilebilen özel sayfada, satışa sunulacak daireler hakkında bilgiler yer alıyordu. Satış amaçlı tanıtımı yapılan projede yer alan konutlar şimdilerde takip edilemiyor.

"200 DÖNÜMÜ FAZLADIR, YAPIP SATACAK"

270 dönümlük arazinin öngörülen proje için çok büyük bir arazi olduğunu belirten konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz uzman kişiler ise, marina ve yakınına yapılacak iki otel için gerekli olan en fazla arazinin 70 dönüm olduğunu ileri sürüyor.

Araziden geriye kalan 200 dönüm üzerine kendin pişir kendin ye (self catering) otel şeklinde apartman (Apart otel)'ler ve bungalowlar yapılacak ve 99 yıllığına kiralanmış arazi üzerine yapılmış olmaktan doğan hakla (Virtual Free hold) koçan gibi belgelerle satışa sunulacak.
99 yıllığına kiralanacak 270 dönümlük araziden geriye kalacak 200 dönümün yabancı firmaya yüz milyonlarca dolar haksız kazanç sağlamasının önünde hiçbir engel kalmayacağı uyarısında bulunan uzmanlar, KKTC ve TC'li yatırımcıların böylesi bir uygulamadan rahatsızlık duymasının normal olduğunu ifade ediyor.

YASA SATIŞA İZİN VERİYOR

52/ 2008 Sayılı Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) Yasası, Uzun Vadeli Kira yan başlıklı 6. maddesinin 6. fıkrası; "mal sahibi ilgili taşınmaz maldaki mülkiyet hakkını satabilir, devredebilir ve/ veya ipotek altına koyabilir" diyerek, kiracıya kirasındaki malı satma yetkisi vermektedir.

YATIRIMCI ÇEVRELER ÇOK RAHATSIZ

Yabancı uyruklu bir firmaya KKTC tarihinde ilk kez 270 dönüm gibi çok büyük bir devlet arazisinin 99 yıllığına kiralanmak istenmesi olayının Kıbrıslı Türk iş çevrelerinde huzursuzluğa yol açtığı öğrenildi.

Kamu arazilerinin devlet eliyle 49 yıllığına kiralanması olayının 'Yap İşlet Devret' modeli olduğuna işaret eden yatırımcı çevreler de, 99 yıllığına kiralanmanın ise, 'Yap Sat' modeline girdiği üzerinde duruyor.

YERLİ YATIRIMCIYA YOK YABANCIYA VAR

Konuyla ilgili rahatsızlıklarını belirten işadamları KKTC'de şimdiye kadar kamu arazilerinin kiralanmasında tanınan en uzun sürenin 49 yıl olduğunu belirterek, ilk kez bir arazinin 99 yıllığına kiralanmaya hazırlanıldığına işaret ediyor. KKTC vatandaşı olup da ülkeye büyük yatırımlar yapan başka yatırımcılar olduğunu ileri süren işadamları, 99 yıllığına kira hakkı tanınacaksa bunlara da tanınması gerektiği görüşünü öne sürüyor.

DEVLET ELİYLE MİLYONLARCA DOLAR KAZANÇ

Marina ve 2 otelin yapım bedelinin 85 milyon dolar civarında olacağını diğer giderlerle bunun en fazla 100 milyon dolar olabileceğini ileri süren uzmanlar, geriye kalan 200 dönüm arazinin üzerine yapılıp 'Vertual free hold' olarak satılacak taşınmaz malın getirisinin ise 500 milyon doları aşacağına dikkati çekiyor.

Devletin 99 yıllığına arazi kiralamasının yapılan yasayla yetkisi dâhilinde olduğunu belirten yatırımcılar, ancak bunun önce 49 yıllığına kiralayıp sonra da 99 yıllığına çıkarma yöntemiyle olmaması gerektiğine dikkat çekiyor.

Söz konusu projede yapılmak istenenin devlet eliyle yabancı şirkete milyonlarca dolar kazandırmak anlamına geldiğini ileri süren yatırımcı iş insanları, bir kamu arazisinin 99 yıllığına kiralanabilmesinin yasal yolunun, o şartla ihale çıkarılması olduğu görüşünü ileri sürüyor.

Önce 49 yıllığına kiralanıp, daha kira süresi devam ederken bunun 99 yıla çıkarılmasının haksız kazanç sağlayacağını dile getiren yatırımcılar, böyle bir uygulamanın haksız olacağı görüşünü ileri sürerek karşı çıkıyor.

SEKTÖRDE AYAKTA KALAN İSRAİLLİLER OLDU

2004 yılında yapılan referandum sonrası hızla yükselme gösteren fakat Orams ve benzeri davalar sonrasında hızla düşüşe geçerek sektördeki firmaların iflasına yol açan inşaat sektöründe ayakta kalan ve faaliyetlerine devam edenlerin çoğunlukla İsrailli firmalar olması da dikkat çekiyor. Esentepe'den başlayıp, Tatlısu'ya kadar olan bölgede yapılan onbinlerce villa satılmazken sadece İsrailli firmaların yapıp satmaya devam etmesi ve bu satışların kimlere yapıldığının ayrıca dikkate değer bir husus olduğu üzerinde duruluyor.

ARAPKÖY'DEN ERENKÖY'E KADAR YAHUDİ KENTİ

KKTC'de ilk kez İsrailli bir firmaya 99 yıllığına kiralanmaya hazırlanmaya hazırlanılan kamu arazisi üzerine yapılmakta olan marinanın bir deniz limanı olarak faaliyet göstermesinin de gündemde olduğu bu amaçla marinada bir de gümrük bulunacağı da internet sitesinde belirtiliyordu.

Arapköy'den başlayarak Tatlısu üzerinden Erenköy'e uzanan sahil şeridinde İsrail ve ABD vatandaşı Yahudi yoğunluğunda oluşacak bir yeni kentin doğabileceğine işaret edilirken, marinaya kurulacak gümrük kapısının İsrail ile bağlantıyı sağlayacağı belirtiliyor.

HEDEF KİTLE İSRAİL VE ABD'LİLER

Daha proje aşamasında olmasına karşın internet üzerinden satışa sunulan apart otel daireleri ve bungalovların tanıtıldığı sayfaya ulaşmak için istenen isim, soy isim ve internet adresi yanı sıra telefon sadece Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve İsrail olarak sınırlanmış bulunuyor. Bu sınırlama söz konusu taşınmaz malların satışı için hedeflenen müşteri kitlesinin bu iki ülke vatandaşları olduğunu göstermesi bakımından dikkat çekici bulunuyor.

Star Kıbrıs