USDRUB FX piyasının yeni gözdesi

Hatırlayacağımız üzere, Rus yanlısı Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in 22 Şubat tarihinde meclis tarafından azledilmesiyle birlikte, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik söylemleri artmıştı. Yanikoviç'in Kırım'a kaçtığı iddialarının yayılması da gerginliğin Rus etnik çoğunluğa sahip olan Kırım'a sıçramasıyla souçlandı. Rus askeri birliklerinin Ukrayna sınırında tatbikat yapması ve Kırım'daki devlet binalarının silahlı kişiler tarafından ele geçirilmesi gerginliği tırmandırmıştı. G-7 ülkelerinin de Rusya'yı, Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği gerekçesi ile kınaması ise olayı daha da büyüterek piyasaların Rusya'ya karşı daha duyarlı bir hale gelmesine neden olmuştu. ABD Başkanı Barack Obama'nın Rusya ile ilgili sert uyarılarının ardından ABD, Rusya ile askeri ilişkileri ile ticaret ve yatırım görüşmelerini dondurduğunu duyurdu. Yaşanan bu olaylar sonrasında, ekonomik yaptırım endişeleri ile Rusya varlıkları üzerindeki baskının arttığına ve faizlerin yükseldiğine, ruble ve borsa endekslerinin de %10'un üzerinde değer kaybettiğine şahit olmuştuk.

Bütün bu gelişmelerin üzerine 16 Mart'ta Kırım'da yapılan referandum sonucunda, oylamaya katılanların %93'ünün Kırım'ın Rusya'ya bağlanması yönünde oy kullanması, ancak ABD ve Avrupa'nın bu kararı tanımadıklarını açıklamaları piyasadaki fiyatlanmaların daha da olumsuz etkilenmesine neden oldu. Rusya – Ukrayna arasında başlayan olaylar, ABD ve Rusya arasında yaşanması muhtemel bir gerginliğe dönüştüğü için piyasalardaki olumsuzluk Rusya piyasaları ile sınırlı kalmadı. Mart ayından bu yana ABD'den gelen yaptırımlar, Rusya'nın önerilen paketleri reddetmesi ve Avrupa'nın ABD ile birlikte Rusya'nın karşısında yer alması, sadece Rus para birimini ve borsasını değil, ABD ve Avrupa hisse senetleri başta olmak üzere tüm dünya piyasalarını derinden etkiliyor. Yurt içi piyasamız da bu gelişmelerden sert bir şekilde etkilenmiş, Mart ayının ortalarında USDTRY sert yükselişlere maruz kalırken, BIST100 endeksi de sert değer değer kayıplarına maruz kalmıştı. Emtia piyasasında ise altın ve petrolün de bu gerginlikten nasibini aldığını, brent petrolün yaşanan olaylar sonrasında 2014 yılının en yüksek seviyelerini çıkarak 112,3$'ı test ettiğini, altının Ekim 2013'ten beri ilk kez 1,350$'ın üzerine çıktığını da bu noktada hatırlatmakta fayda var.

Kısacası, yaşanan tüm bu gelişmeleri inceledğimizde, dünya üzerindeki süper güçlerden biri olan Rusya'nın Ukrayna ile yaşadığı bu gerginliklerin finansal enstrümanların geneli üzerinde etkili olduğunu, hem parite hem de emtia piyasasında sert hareketlere neden olduğunu açıkça görüyoruz. Yaşanan tüm bu gelişmeler de rublenin Forex piyasasındaki talebini artırarak USDRUB paritesinin işlem hacminin artmasını sağladı. Artık piyasa, rubledeki gidişatı eskisinden daha fazla takip ediyor ve USDRUB paritesinin sağladığı işlem imkanlarını değerlendirmeye çalışıyor. Taraflar arasındaki gerginlik ve olaylar hala son bulmuş değil. Son yaşanan gelişmeler de bu siyasi gerginliğin kısa sürede çözülmeyeceğini, Rusya – Ukrayna – ABD üçlüsünün aralarındaki bu olayın piyasanın gündem maddeleri arasındaki yerini uzun süre muhafaza edeceğini söylüyor.

Bu yılın başından itibaren yaşanan gerginliklerin USDRUB paritesini nasıl etkileidğine bakacak olursak; Ruble Rusya'nın Kırım'ı ele geçirmesinden beri yaşadığı en sert düşüşü yaşıyor. Ruble ile birlikte ülke borsası da ABD'nin duyurduğu yeni yaptırım paketinden nasibini aldı. Yaptırımın detaylarına baktığımızda cezaların büyük Rus bankaları, enerji ve savunma şirketleri üzerinde yoğunlaştığını görüyoruz. Hedef alınan şirketler arasında Rusya'nın en büyük petrol şirketi Rosneft, doğal gaz üreticisi Novatek ve Gazprombank de var. Özellikle Rosneft 30 milyar varil petrol rezervlerine sahip olması ve dünya petrol üretiminin %5'ini sağlamasıyla öne çıkıyor. Yaptırımlar ayrıca devlete ait sekiz farklı savunma sanayi şirketinin varlıklarını da kapsıyor ve ünlü silah üreticisi Kalaşnikof'da bu şirketler arasında yer alıyor. Daha önce uygulamaya konulan ve Rusya Devlet Başkanı Putin'e yakın bireylere yönelik hafif yaptırımların ardından gelen bu sert paket söz konusu şirketlerin finans operasyonlarını da sekteye uğratacak. Buna göre şirketler ABD sermaye ve 90 günden uzun vadeli borçlanma piyasası araçlarını kullanamayacak ve bu durum şirketlerin borçlanma maliyetlerini önemli derecede yükseltecek. Böylece Rusya'nın $2 trilyon büyüklüğündeki ekonomisi önemli bir darbe almış olacak.

Bütün bunların yanı sıra, yapılan araştırmalar ülke ekonomisinin resesyona girme ihtimalinin önemli derecede arttığını ortaya koyuyor. USDRUB paritesi haberler sonrası 35 direncine hızla yaklaşıyor. Yukarıdaki grafik üzerinden de görebileceğimiz üzere, 35'li seviyelerin üzerine çıkılması, paritenin daha önceki zirve bölgesi olan 36 – 36,5 civarının kapılarını aralayabilir. Rusya'nın kendisine önerilen paketleri reddetmeye devam etmesi ve ABD – Avrupa'nın yaptırımlarını arıtması halinde paritenin rahatlıkla 35 seviyesinin üzerine çıkabileceğini belirtebiliriz. Paritenin 35 seviyesini geçmesi ve zirve bölgesine doğru ilerlemesi ise, yıllık yaklaşık %4,10'luk bir artışı simgeleyen ve 35 – 36,5 seviyeleri arasında kalan bölgenin yeniden gündeme gelmesine sebep olabilir. ABD ve AB'nin adım adım yaptırımları artırdığı hesaba katılırsa 36,5 civarındaki zirve seviyelerin yeniden görülme ihtimali oldukça yüksek.