LAÜ'de "Kıbrıs Killerinin Mekaniksel Yapısı" inceleniyor

Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ)İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı Geoteknik Mühendisliği Öğretim Üyesi Dr. Abdullah Ekinci, Kıbrıs'ta yer alan kil zeminlerin ileri derece değerlendirilmesi için LAÜ Zemin Mekaniği Laboratuvarı'nda bulunan ekipmanlarla çalışmaların sürdürüldüğünü açıkladı.

Ekinci, Kıbrıs'tayaygın olarak görülenkillerin tanzimikonusunda Kıbrıs Jeoloji Dairesi'nin de araştırmalar yaptığını fakat, bu killerin mekaniksel davranışının incelenmediğini belirtti. Killerin, maruz kalacakları değişken yük koşullarında nasıl davranış sergileyeceklerinin saha ve laboratuvar çalışmaları yapılmadan tahmin edilemediğini söyleyen Ekinci, artan popülasyon ve buna paralel yapılaşma ile dikey yükselmenin gözle görüldüğünü, buna bağlı olarak derin yapılarında her geçen gün arttığını dile getirdi.

Birçok yapı killi zeminlere inşaa ediliyor

Ekinci, ülkenin dört bir yanında hazırladığı geoteknik raporlar ışığında birçok yapının bu killi zeminlerde inşaa edildiğini gördüğünü, bu yapılar arasında Yeni Ercan Havalimanı, Bafra bölgesinde birçok otel ve özellikle Girne'de birçok yüksek yapı ile Mağusa Tuzla bölgesindeki birçok yurt inşaatı bulunduğunu söyledi. Belirtilen yapıların inşasından önce zeminde yapılan jeolojik saha ve laboratuvar çalışmalarını takiben zemin-temel ilişkisi, depremsellik, sıvılaşma riski gibi konuların geoteknik açıdan incelendiğini belirten Ekinci, belirtilen yapılarda yapılan çalışmaların ön çalışma niteliğinde olduğunu, bu aşamadan sonra şu anda belirtilen kil zeminlerin ileri derece değerlendirilmesi için LAÜ Zemin Mekaniği Laboratuvarı'nda bulunan üç eksenli basınç (triaxial) dayanımı cihazları, bu cihazlara entegre bender element ve lokal birim uzama cihazları ile rijitlik çalışmalarının sürdürülmekte olduğunu açıkladı.

Modern zemin mekaniğinin büyük bir kısmının laboratuvarda hazırlanan ya da yoğrulmuş zeminlerin özelliklerinin incelenmesi ve ayrıntılı çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesiyle geliştirildiğini belirten Ekinci, 1960'lı yıllarda Cambridge Üniversitesi Zemin Grubu tarafından formüle edilen Kritik Durum Zemin Mekaniği anlayışının daha önce ayrı ayrı ele alınan bir takım temel bulguları tek bir çerçevede açıklamaktaki başarısı nedeniyle önem kazandığını ifade etti. Bu anlayışla zeminlerin davranışlarının modellenmesinde, basit ve güvenilir bir teori oluşturan Kritik Durum Zemin Mekaniği'nin, mühendislik problemlerinin çözümünde daha çok uygulanmaya başlandığına değinen Ekinci, belirtilen çalışmanın geliştirildiği dönemde özellikle İngiltere'deki kil zeminlerin değerlendirilmesi sonucu oluşturulduğunu, ancak günümüzde, Kritik Durum Zemin Mekaniğini kullanarak dünyanın değişik ülkelerindeki farklı zemin modellenmesindeki sıkıntılardan dolayı sorgulanır olduğunu ifade etti.

Kıbrıs killeri üzerindeki çalışmasının, bu projenin daha büyük kapsamdaki dünya killerinin incelendiği, dünyanın ilk on üniversitesinden biri olan University College London'daki Prof. Dr. Matthew Coop, Prof. Dr. Beatrice Baudet ve Prof. Dr. Pedro Ferreira tarafından kurulan Zemin Mekaniği Merkezi'nde Kritik Durum Zemin Mekaniği geliştirilmesine dayalı proje kapsamında olduğunu belirten Ekinci, bu kapsamda Kıbrıs'ta var olan ve yapılarla birebir temas içerisindeki killerin mekaniksel özelliklerinin belirlenip, modelleneceğini ve böylece bundan sonraki süreçte ileri derece deneysel çalışmalara gereksinim duymadan, yapılacak ön çalışmalar aracılığı ile kil zeminlerin davranışının öngörülebilir olacağını söyledi.