Suriyeli sığınmacı: "Çocukluk arkadaşlarımı kaybettim"

Kıbrıs Postası – Filiz Seyis

H.A., 24 yaşında, Suriyeli bir sığınmacı. "Normal bir hayat yaşayabilmek için çok mücadele etmem gerekiyor" diyen H.A.'nın hayatındaki belirsizlikten duyduğu endişe ise gözlerinden okunuyor. H.A., Suriye'den Umman'a, Umman'dan Malezya'ya, Malezya'dan Mısır'a ve Mısır'dan Kuzey Kıbrıs'a yaptığı yolculuğu ve yaşadıklarını Kıbrıs Postası'na anlattı.

Suriye'de süren ve gittikçe şiddeti artan çatışmalar nedeniyle gıda, işsizlik ve konut sıkıntısı yaşayan, hak ihlalleri ve zulümlere maruz kalan ve ülkesini terketmek zorunda kalan insanların sayısının 1 milyonu aştığı biliniyor. Ayrıca Suriye içinde de üç milyona yakın sivil mülteci var.

Kuzey Kıbrıs'ta da sığınma başvurusu Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) tarafından onaylanmış ve mülteci statüsünde olan 23 kişi ile başvurusunu yapmış ve değerlendirme aşamasına olan 45 sığınmacı bulunuyor.

Önceliği eğitimini tamamlamak oldu

24 yaşındaki H.A. da yolu Kuzey Kıbrıs'a düşmüş bir sığınmacı. Zorlu yolculuğu 2012 yazında Suriye'yi terkederek başladı.

Suriye'den ayrılmak zorunda kaldığında üniversite son sınıf öğrencisi olan H.A. eğitimini de yarıda bırakmak zorunda kaldı. "Ne olursa olsun önceliğim eğitimimi tamamlamaktı" diyen H.A. Kuzey Kıbrıs'tan önce gittiği hiçbir yerde bu fırsatı bulamadı. Son durağı olan Kuzey Kıbrıs'ta üniversiteye devam etme şansı yakalayan H.A., bu dönem Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu.

BMMYK'dan bir sene sonraya randevu

Suriye'den ayrıldığında ilk olarak ailesinin yaşadığı Umman'a gitti. Orada 4 ay kaldıktan sonra, eğitimine devam etme şansı bulamadığı gerekçesiyle ayrılarak Malezya'ya gitti. Malezya'da da eğitim alma şansını denedi ancak yine şansı olmadı.

"Malezya'da çalışma iznim de yoktu. BMMYK'ya ulaşmaya çalıştım, ancak bir sene sonraya randevu verdiler. Çalışma izinsiz, vizesiz orada kalmam da mümkün değildi. Bu nedenle Malezya'dan da ayrılmak zorunda kaldım" diyen H.A. oradan da Mısır'a gitti.

Eğitim fırsatı için Kuzey Kıbrıs...

Mısır'da yaşadıklarını "çok kötü bir tecrübe" diye anlatan H.A., Mısır'da toplum içinde "rahatsız" hissettiğini belirtti. Mısır'daki hayata 1 buçuk ay dayanabilen H.A., Suriye'de eğitimi yarım kalanlara TC ve Kuzey Kıbrıs üniversitelerinde eğitime devam etme şansı tanındığını duyması ile 2013 Temmuz'unda soluğu Kuzey Kıbrıs'ta aldı.

Mühendis oldu, sorunlar sürdü

Kıbrıs'a geldiğinde Mülteci Hakları Derneği'ne (MHD) ulaşan H.A., sonunda tamamlamayı kafasına taktığı eğitimine devam etme şansı yakalayarak, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. Ancak eğitimini tamamlaması sorunlarına çözüm olmadı.

"Ne yapacağımızı nereye gideceğimizi bilmiyoruz"

"Okulum bitti ancak şu an ne yapacağım konusunda kendime bile cevap veremiyorum. Burada iş bulmam çok zor, çünkü Türkçe bilmiyorum. Düzgün bir iş bulabilmem konusunda çok engel var karşımda. Ancak karşıma yeni bir fırsat çıkıncaya kadar burada kalmak dışında hiçbir şansım yok. Buradaki Suriyeli arkadaşlarımla hergün bu konuyu konuşuyoruz. Hiçbirimiz ne yapacağımızı, nereye gideceğimizi bilmiyoruz" şeklinde konuşan H.A., Suriye'ye geri dönmesinin ise söz konusu bile olamayacağını söyledi.

"Suriye'de sunni müslüman isen hayat çok zor"

Tek dileğinin ülkesine barış gelmesi olduğunu söyleyen H.A. sözlerini şöyle sürdürdü:

"Suriye'ye dönmemin hiçbir yolu yok... Elimde olsa, koşullar uygun olsa geri dönerdim.

Suriye'de tüm genç erkeklerin sorunu Esad'ın ordusunda hizmet verme zorunluluklarının olmasıdır. Her erkek 17 yaşında, öğrenci olanlar ise eğitimini tamamlar tamamlamaz orduya girmek zorunda.

Ayrıca ben Suriye'de tehlike altında olan gruba dahilim ki büyük çoğunluk bu guruba dahil. Suriye'de sunni müslüman isen ve Esad'ın kontrolundeki bölgelerde yaşıyorsanız hayatınız çok zor olur."

"Çocukluk arkadaşlarımın hiçbiri hayatta değil"

"Esad'ın kontrol etmediği bölgelerde ise uçakların bombalı saldırıları nedeniyle hayatınız risk altındadır. Suriye'de kalan çocukluk arkadaşlarımın hiçbiri şu anda hayatta değil... Özetle Suriye'ye dönmek benim için kesinlikle bir seçenek değil."

Ailesinin yanına dönemiyor

Umman'a ailesinin yanına dönmek için birkaç kez başvuru yaptığını anlatan H.A., yasal olarak oraya gitmesinin önünde engel olmamasına rağmen, başvurularının her seferinde reddedildiğini söyledi.

"MHD yardımcı olmak istiyor ancak bazen gücü yetmiyor"

Kuzey Kıbrıs'taki hayatından genel anlamda memnun olduğunu belirten H.A., Mülteci Hakları Derneği'nin kendilerine yardımcı olmak için ciddi çaba sarfettiğini ancak bazı noktalarda yeterli güce sahip olmadıklarını belirtti. Lübnan, Mısır gibi fakir ülkelerde bile mültecilere finansal yardım sağlandığını belirten H.A. sözlerini şunları kaydetti:

"Normal bir hayat yaşayabilmek için çok mücadele etmem gerekiyor"

"Kuzey Kıbrıs'taki esas sorun mültecilere yönelik uluslararası yerleştirme sisteminin burada işlememesi. Burada kurulu bir sığınma sistemi olsa ve yasalar içinde gerekli görülen süreler sonunda vatandaş olabileceğim bir sistem olsa burada da kalabilirdim. Ancak burada öyle bir sistem olmadığı için belirsizlik var, en büyük sıkıntım bu belirsizliktir. Normal bir hayat yaşayabilmek için çok mücadele etmem gerekiyor..."

"Şanslıyım, ailem mali destek sağlıyor"

"Aslında burası şu anda benim için büyük bir hapishane gibi... Elimde sadece, bana şu anda burada kalma fırsatı veren bir BM belgesi var. Ama bu geçici bir çözümdür, ileride ne olacağı ise belirsiz. Yine de ben ülkesini terketmek zorunda kalan insanlar arasında şanslılardanım, çünkü ailem mali olarak beni destekliyor."

MHD'nin bütçesi yetersiz...

Öte yandan, tüm sığınmacı ve mülteciler H.A. kadar şanslı değil ve birçoğu ailelerinden mali yardım alamıyor. Hiçbir geliri olmayanlara Mülteci Hakları Derneği kısa bir süreliğine, kişi iş bulana kadar cüzi miktarda yardımda bulunuyor. Ancak ne yazık ki derneğin bütçesi de kısıtlı...