Karpal tünel sendromu uzun saatler boyunca bilgisayar kullananları tehdit ediyor

İşlerini ve projelerini tamamlamak için sürekli ellerini kullanan öğrenciler ve çalışanlar sıklıkla ellerinde uyuşma ve karıncalanma hissinden şikayet ederler. Şikayetleri bazen iyi kavrayamadıkları için ellerinden bir şeylerin düşmesine kadar varabilir. Bu kişiler arasında gün boyu bilgisayar başında çalışmayı gerektiren mesleklerde çalışanlar ve çiftçiler, kamyon şoförleri, fabrika işçileri, inşaatçılar ve diğerleri gibi ellerini sürekli olarak yorgunluk ve bitkinlik noktasına kadar kullananlar yer almaktadır. Bu kişilere ‘Karpal tünel sendromu’ teşhisi konur.

KARPAL TÜNEL SENDROMU

Peki, Karpal tünel sendromu nedir? Oluşum nedenleri nelerdir? Önlenebilir ve engellenebilir mi?

Minnesota'daki Mayo Clinic'te parmak, el ve önkol yaralanmaları konusunda uzmanlaşmış bir ortopedi cerrahı olan Dr. Kristin Karim, ellerinizle sürekli olarak çok çalışmanın ağrı, uyuşma ve güçsüzlüğe neden olabileceğini söylüyor. Karpal tünel sendromu, ellere bağlı olan zor mesleklerde çalışan birçok insanı etkileyebilen tıbbi durumlardan biridir.

Karpal tünel sendromu, tünel daraldığında veya fleksör tendonları çevreleyen doku (sinovyum olarak bilinir) şiştiğinde ortaya çıkan ve el bileğinde bulunan ve bilek boyunca ilerlerken eldeki ana sinirlerden biri olan medyan sinirin sıkışmasına neden olan yaygın bir durumdur. Kan akışını azaltır ve el ve ön kolda uyuşma, karıncalanma ve ağrıya neden olur. Bu sinir başparmak, işaret, orta ve yüzük parmaklarına duyu sağlar ve ayrıca başparmağın tabanı etrafındaki kaslara sinyaller gönderir.

NEDENLER

Araştırmalar, kadınların ve yaşlıların karpal tünel sendromuna en yatkın kişiler olduğunu ve çoğu vakanın aşağıdakileri içeren risk faktörlerinin bir kombinasyonundan kaynaklandığını göstermektedir:

-Genetik, bu muhtemelen önemli bir faktördür. Karpal tünel bazı kişilerde doğal olarak daha küçük olabilir veya sinire ayrılan alan miktarını değiştiren anatomik farklılıklar olabilir ve bu özellikler ailelerde görülebilir.

-Aynı el ve bilek hareketlerinin veya faaliyetlerinin uzun bir süre boyunca tekrarlanması bilekteki tendonların işleyişini kötüleştirerek sinire baskı yapan şişmeye neden olabilir. Çevresel koşullar veya tekrarlanan el kavrama veya ağır makine ve titreşimli el aletlerini içeren işyeri koşulları da dahil olmak üzere elin tekrar tekrar kullanılması bu rahatsızlığı tetikler.

- Elin ve bileğin uzun süre aşırı bükülmesini veya uzatılmasını içeren aktiviteler yapmak sinir üzerindeki baskıyı artırabilir.

-Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler sinire baskı yapan şişmeye neden olabilir.

-Diyabet, gut, romatoid artrit, tiroid dengesizliği enfeksiyonlar, şişlikler ve ciddi bilek yaralanmalarının yanı sıra karpal tünel sendromuyla yaygın olarak ilişkilendirilen durumlardır.

SEMPTOMLAR

Çoğu vakada, karpal tünel sendromu semptomları belirli bir yaralanma olmaksızın yavaş yavaş başlar. Birçok hasta ilk başta semptomların gelip geçici olduğunu fark eder. Ancak Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre durum kötüleştikçe belirtiler daha sık ortaya çıkabilir veya daha uzun sürebilir.

Gece semptomları çok yaygındır; birçok insan bileklerini bükerek uyuduğu için semptomlar etkilenen kişiyi uykudan uyandırabilir. Gün içinde semptomlar genellikle bilgisayar veya telefon kullanırken, araba kullanırken veya ağır bir kitap okurken olduğu gibi, bilek öne veya arkaya doğru bükülmüş halde uzun süre bir şey tutarken ortaya çıkar. Birçok hasta ellerini hareket ettirmenin veya sallamanın semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğunu fark eder.

Dr. Christine Karim'e göre semptomlar şunları içerir:

-Parmaklarda uyuşma ve karıncalanma

-Ellerde ve parmaklarda şişme ve rahatsızlık

-Zayıflık, özellikle parmak hareketlerinde veya tutuşlarda

-Bir şeyleri düşürmek

-Gece el sıkma için uyanmak

-Sabah uyanır uyanmaz parmaklarda uyuşma hissi

TEŞHİS

Çoğu hastada karpal tünel sendromu zamanla kötüleşir. Uzun süre tedavi edilmezse, parmaklarda his kaybı ve güçsüzlük de dahil olmak üzere kalıcı el işlev bozukluğuna yol açabilir. Bu nedenle, karpal tünel sendromunun derhal teşhis ve tedavi edilmesi önemlidir.

Yaralanmanın gerçekten karpal tünel sendromu olup olmadığını belirlemek için ortopedist hastayla semptomların geçmişini tartışacak, ellerin ve bileklerin muayenesini yapacak ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka testler isteyebilir:

Bu testler şunlar:

-Hangi parmağın duyusunun zayıf olduğunu belirlemek için parmak uçlarında iki noktaya iğne batırıldığında duyu ayırt etme testi.

-Tinel's sign testi, parmaklarınızda karıncalanmaya neden olup olmadığını görmek için karpal tünel sinirine dokunarak yapılır.

-Uyuşma veya karıncalanma hissinin kötüleşip kötüleşmediğini görmek için başparmağınızı karpal tünel sinirine bastırmayı içeren Durkan testi.

-Etkilenen elin röntgeninin çekilmesi, ultrason görüntülemesi ve manyetik rezonans görüntülemesi.

TEDAVİ

Kademeli olarak gelişmesine rağmen, karpal tünel sendromu herhangi bir tedavi görmeyen çoğu insan için zamanla kötüleşecektir. Bu nedenle, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak veya durdurmak mümkün olduğundan, hastanın değerlendirilmesi ve erken teşhis edilmesi önemlidir.

Dr. Christine Karim, tedavi yöntemlerinin cerrahi olmayan prosedürler ve cerrahi prosedürler olarak ikiye ayrıldığını söylüyor.

İlk olarak: Basit vakalar için ameliyatsız prosedürler:

- Atelleme, uyku sırasında bileğin bükülmesini önlemek için geceleri bilek destek ateli takmak.

Semptomları şiddetlendirebilecek aktiviteler yaparken gün boyunca atel takmak da yararlıdır.

- Çalışma yerinin değiştirilmesi gibi günlük faaliyetlerin değiştirilmesi veya modifiye edilmesi.

- Sinir kayma egzersizleri

Bazı hastalar median sinirin karpal tünel sınırları içinde daha rahat hareket etmesine yardımcı olan egzersizlerden fayda görebilir.

- Ağrı ve enflamasyonu hafifletmek için steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar.

- Karpal tünel içine yapılan steroid enjeksiyonları ağrılı semptomları daha uzun süre hafifletir ve semptomların yatışmasına ve kötüleşmesine yardımcı olur.

İkincisi: Aşağıdakiler de dahil olmak üzere ciddi vakalar için cerrahi prosedürler:

- Median sinir üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla sendromu tedavi etmek için cerrahi müdahale, burada basıncı hafifletmek için karpal tünel kesilir.

Cerrahi artroskopi minimal invaziv bir işlemdir ve çok az anestezi gerektirir ya da hiç gerektirmez. Bileğin yakınında küçük bir kesi yapılır ve kesi içinden karpal tünele küçük bir kamera geçirilir. Cerrah tüneli inceler ve daha sonra kameraya bağlı bir bıçak kullanarak transvers karpal ligamenti (tünelin yüzeyi) keserek sinir üzerindeki baskıyı azaltır.

Ameliyattan sonra en iyi sonuçları elde etmek için, özellikle uyuşma ve karıncalanma hissi hala aralıklı olduğunda ve sürekli olmadığında, bir el ortopedi cerrahı ile takip edilmeye özen gösterilmelidir.

Üçüncüsü: Ameliyat sonrası durum.

Çoğu hasta için ameliyat karpal tünel sendromu semptomlarını iyileştirecektir. Bununla birlikte, iyileşme kademeli olabilir ve tam iyileşme bir yıla kadar sürebilir. Belirgin ağrı ve güçsüzlük iki aydan daha uzun süre devam ederse, iyileşmenizi en üst düzeye çıkarmanıza yardımcı olabilecek bir el terapistine geçmeniz gerekebilir.

Artrit veya tendinit gibi el veya bilekte ağrı veya sertliğe neden olan başka bir durum varsa, bu genel iyileşmeyi yavaşlatabilir. Başparmağın tabanında ciddi his kaybı ve/veya kas erimesi olan uzun süreli karpal tünel sendromu vakalarında da iyileşme daha yavaş olacaktır. Nadiren de olsa bazen karpal tünel sendromu tekrarlayabilir. Böyle bir durumda ek tedaviye veya ameliyata ihtiyacınız olabilir.

Bunlar, doktorların karpal tünel sendromunu yönetmelerine yardımcı olmak için bu alanda ileri araştırmalar yapan Amerikan Ortopedik Cerrahlar Akademisi'nin tavsiyelerinden bazılarıdır.

KORUNMA

Karpal tünel sendromunu önlemek mümkün mü?

-İlk olarak: Mayo Clinic doktorlarına göre, karpal tünel sendromunu önlemek için kanıtlanmış bir yöntem yoktur ancak eller ve bilekler üzerindeki baskı aşağıdaki adımlarla hafifletilebilir:

- Tutuş gücünüzü azaltın ve rahat olduğundan emin olun. Mesleğiniz yazar kasa veya klavye üzerinde çalışmayı gerektiriyorsa, tuşlara hafifçe basın.

- Kısa ama sık molalar verin. Ellerinizi ve bileklerinizi uzatın ve düzenli olarak hafifçe bükün. Mümkünse görevler arasında geçiş yapın. Bu, özellikle titreşimli ekipman kullanıyorsanız veya önemli ölçüde güç uygulamanız gerekiyorsa gereklidir. Her saat başı birkaç dakika mola fark yaratabilir.

- Elin pozisyonuna dikkat edin, bileği tamamen yukarı veya aşağı bükmekten kaçının. Orta derecede rahat bir pozisyonda kalmak en iyisidir.

- Vücut duruşunun iyileştirilmesi. Ekran karşısında otururken yanlış duruş, omuzların öne doğru bükülmesine, boyun ve omuz kaslarının kısalmasına ve boyun sinirlerine baskı uygulanmasına yol açarak bilekleri, parmakları ve elleri etkiler ve ayrıca boyun ağrısına neden olur.

- Soğuk bir ortam el ağrısı ve sertliği olasılığını artırdığından ellerinizi sıcak tutun. İşyerinde sıcaklıkları kontrol edemiyorsanız, ellerinizi ve bileklerinizi sıcak tutmak için açık parmaklı eldivenler giyin.

İkincisi: Erken semptomlar aşağıdaki gibi basit önlemlerle hafifletilebilir:

- Uyurken bilek ateli takın.

- Sinir hareketini sürdürmek için egzersiz yapın.

- Semptomları şiddetlendiren belirli aktivitelerden kaçının.

- Karpal tünele steroid enjeksiyonu yapabilirsiniz.

Bununla birlikte, median sinir üzerindeki baskı devam ederse, sinir hasarına yol açabilir ve semptomları kötüleştirebilir. Kalıcı hasarı önlemek için, bazı hastalara median sinir üzerindeki baskıyı hafifletmek için ameliyat önerilebilir.

Her okuyucuya sunduğumuz son tavsiye, sendromun belirtilerinden herhangi birini hissettiklerinde, ellerin işlevlerini iyi bir şekilde yerine getirirken sağlığını ve güvenliğini korumak için erken dönemde en iyi tedaviyi belirlemek üzere bir ortopedi uzmanına başvurmalarıdır.