Yaratıcılığı tetiklediği keşfedilen psikolojik androjini nedir?

Psikoloji alanında yapılan araştırmalar bireyleri tek tek inceleyerek tümevarmaya, yani ortak bir çıkarıma ulaşmaya dayalıdır. Yaratıcılık için de durum farklı değil. Yaratıcılığın kaynağını anlamak için yapılan araştırmalar, insanlarda birbiriyle çelişen ortak özellikler olduğunu gösterdi. Bunlardan belki de en ilginç ve alışılmadık olanı ise psikolojik androjini.

Androjini, tıp literatüründe "bireyde hem erkeğe hem dişiye özgü özelliklerin bulunması durumu" olarak tanımlanıyor. Biyolojik olarak, hem erkek hem dişi cinsel organlar barındıran ve iki cinsiyete ait fiziksel özellikleri barındıran kişilere androjin ya da erdişi adı veriliyor.

ZITLIKLARIN UYUMU

Psikolojik androjini ise işin ruhsal kısmıyla ilgileniyor. Uysallık ve dikbaşlılık, sertlik ve ılımlılık gibi zıt ve genelde karşı cinsiyetlere atfedilen özellikleri bir arada bulundurmak, alışılmış cinsiyet rollerinin dışına çıkmak psikolojik androjini kapsamına giriyor.

Yaratıcı kişilerin 8 çelişkili kişilik özelliği başlıklı yazımızda terim olarak geçmese de, kısaca psikolojik androjiniye değiniliyor. Yaratıcı insanlar, standart cinsiyet rollerinin ve stereotiplerinin dışına çıkmalarıyla dikkat çekiyor ve genelde karşı cinsin güçlü yanlarını da dışavuruyorlar. Sıkça kendisine beyefendi diye hitap edildiğini söyleyen aktris Tilda Swinton gibi. Bu durumun "uzun boylu olması ve fazla ruj sürmemesiyle alakalı olduğunu" söyleyen Swinton, "Sanırım insanlar böyle görünen bir kadın olduğu fikrine sıcak bakamıyorlar" diyor.

BIR ILHAM KAYNAĞI OLARAK PSIKOLOJIK ANDROJINI

Oscar Ödüllü aktrisin sinemadaki başarısı yadsınamaz elbette; ama tek örnek Tilda Swinton da değil. Karşı cinse yakınsayan giyim ve davranış tarzlarıyla dikkat çeken David Bowie, Boy George, Prince gibi müzisyenlerin, Helmut Lang, Giorgio Armani ve Pierre Cardin gibi modacılara ilham olarak unisex giyimin önünü açtığı da söylenebilir.

Psikoterapist Dr. Kathleen Noble psikolojik androjini konusunda şunları söylüyor: "Yetenekli kadınlar androjini özellikleri göstermeye meyilli, iki cinsiyetin de karakter özelliklerine sahiptirler. Örneğin, kadınlara atfedilen duyarlılık, şefkat ve empatinin yanı sıra, erkeklikle ilişkilendirilen yüksek enerji, azim ve özgürlük ihtiyacı bu kişilerde aynı anda görülebilir." Noble'a göre bu durum yetenekli addedilen insanların yaratıcılığını tetikleyen bir faktör.

Bu iddialar yaratıcılık anlamında önümüzü açmak ve ufkumuzu genişletmek için cinsiyet rollerine sıkı sıkıya bağlı olmamak gerektiğini gösteriyor.