Çözüm karşıtları % 34, Kıbrıs'ın her iki kesiminde barış isteniyor

"Kıbrıs 2015 İnisiyatifi" adlı bir çalışma grubu tarafından Kıbrıs'ın her iki kesiminde yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre Kıbrıslılar "anlaşma" istiyorlar.

Hem Kıbrıslı Türkler, hem de Kıbrıslı Rumlar "statükonun devam etmesi"nden yana değil.

Bin Kıbrıslı Türk ve bin Kıbrıslı Rum'la yüzyüze görüşme yöntemiyle yapılan araştırmanın sonuçlarına göre her iki toplum çözümü "federasyon"da görüyor. "Federal çözüme karşı çıkan" Kıbrıslı Rumların oranı yüzde 28... Bu oran Kıbrıslı Türkler'de yüzde 16'ya kadar geriliyor.

Bu son verdiğim rakamlar bile, aslında "çözüm istemem" diyen Kıbrıslı Türklerin önemli bir kısmının "olası bir federal çözüm"e onay vereceğini gösteriyor.

Proje yöneticiliği Ahmet Sözen ve Spyros Christou tarafından üstlenilen "Kıbrıs 2015" projesi kapsamında yapılan ve bazı bulguları geçenlerde kamuoyuna açıklanan araştırmanın detaylarında Kıbrıs sorunuyla ilgili her iki kesimde yaşayanların tutumlarıyla ilgili çok önemli veriler yer alıyor.

Mesela olası bir çözüm planına "hayır" diyecekler sıralamasında "65 yaş ve üstü" Kıbrıslı Türk seçmenler en yüksek oranı oluştururken, Kıbrıslı Rumlar'da "hayır"cılarda başı "yüksek eğitimliler" çekiyor!..

**

"Kıbrıs 2015" çalışmasından bazı önemli notları şöyle sıralamak mümkün:

** Kıbrıslılar bir anlaşma istiyor. Kıbrıslı Rumların büyük çoğunluğu (69%) barış sürecinin bir anlaşma ile sonuçlanmasını arzu ediyor. Kıbrıslı Türklerin ekseriyeti (42%) aynı arzuyu taşıyor. Barış sürecinden bir sonuç çıkmamasını tercih edenlerin oranı Kıbrıslı Rumlar'da yüzde 17, Kıbrıslı Türkler'de ise yüzde 34'te kalıyor.

** Genel kanının aksine, Kıbrıslı Rumlar statükodan huzursuzdur. Kıbrıslı Rumların büyük çoğunluğu (63%) statükonun devamını "kesinlikle kabul edilmez" olarak görmektedir.

** Federal çözüm iki toplum tarafından tolere ediliyor. Kıbrıslı Rumların yüzde 28'i ve Kıbrıslı Türklerin yüzde 16'sı prensip olarak iki bölgeli iki toplumlu federasyona karşıdır. Geri kalanı ise prensipte federal çözüme onay veriyor.

** Eğitimli Kıbrıslı Rumlar en kuşkulu kesimdir. Kıbrıs Rum toplumunda kesin hayır oyu verenler içerisinde yüksek lisans sahibi kişiler (30%) en büyük oranı oluşturuyor.

** Yaşlı Kıbrıslı Türkler en kuşkulu kesimi oluşturuyor. Kıbrıslı Rumlarla birlikte yaşadıkları dönemi hatırlayacak yaşta olan Kıbrıslı Türklerin yüksek bir oranı referandumda hayır oyu verecek. (65 yaşın üzerinde olanların 46%'sı)

** Görüşmelerin temelini oluşturan ve iki lider tarafından üzerinde anlaşılmış prensiplerin tümü toplumların temelini oluşturanlar tarafından kabul edilmiyor. Kıbrıslı Rumlar iki bölgelilik konusunda anlaşılmış prensipler ve eşit statüde iki oluşturucu devletin olacağı fikri hakkında halen kararsız olmaya devam ediyor. Kıbrıslı Türkler uluslararası tek kimlik, tek egemenlik ve tek vatandaşlık gibi üzerinde uzlaşılmış prensipler konusunda halen kararsız olmaya devam ediyor.

** Türkiye'nin garantör statüsü kutuplaştırıcı bir konudur. Türkiye'nin garantörlüğü Kıbrıslı Rumların çok büyük bir oranı (98%) tarafından reddedilmekte olup Kıbrıslı Türklerin çok büyük bir oranı (79%) tarafından destekleniyor.

** Güvenlik Kıbrıslılar için en önemli konu olmaya devam ediyor. Güvenlik ve garantiler konusu Kıbrıslı Rumların 72%'si ve Kıbrıslı Türklerin 71%'i için en yüksek önemi taşıyor.

** Çok az sayıda Kıbrıslı Rum, Kıbrıs Türk yönetimi altında yaşamak isteyeceğini belirtiyor. Kıbrıslı Rum göçmenlerin yalnızca % 17'si kesinlikle Kıbrıs Türk yönetimi altında eski evlerine dönmek istemediğini söylüyor. Buna karşın, güçlü bir çoğunluk % 59 kesin ve % 10 muhtemelen Kıbrıs Rum yönetimi altında eski evlerine döneceklerini söylüyor.

** Kıbrıslı Rumlar doğrudan halk tarafından seçilmiş başkanlığı tercih ediyor; Kıbrıslı Türkler bu konuda daha esnek. Doğrudan halk tarafından seçilmiş başkanlık Kıbrıslı Rumların % 75'i tarafından kesinlikle gerekli görülüyor. Kıbrıslı Türkler doğrudan halk seçimini tercih etmelerine rağmen senato aracılığı ile seçim gibi dolaylı seçim modellerine de açık görünmektedirler.

** Kıbrıslı Rumlar'ın dönüşümlü başkanlık konusunda endişeleri bulunuyor. Kıbrıslı Rumların % 70'i dönüşümlü başkanlık ve başkan yardımcılığı konularını kesinlikle kabul edilemez olarak görüyor, fakat kararların müştereken alınmasına hoşgörü ile bakıyor.

**

"Kıbrıs 2015" adlı inisiyatifin yaptığı çalışmanın detayları yakında açıklanacak. Şu ana kadar sadece genel hatları kamuoyuna açıklanan araştırmanın bir yerinde şu not dikkat çekiyor:
"Kıbrıslıların bir çözüme dönük güçlü arzuları, uzlaşmaya yönelik tahammüleri vardır."

Bu notu bir yere not edin lütfen!..