Mali protokoller bugüne kadar hep ‘tek taraflı’ işledi
Kıbrıs Postası’nın yıllardır yakından takip ettiği Mali protokoller, hem Türkiye’de hem de KKTC’deki en üst düzey yetkililerin ifadesi ile ya “deliniyor” ya da yükümlülüklerin yerine getirilmesi bakımından “tamamen tek taraflı” işliyor. Pandemi koşullarının da etkili olduğu ekonomik gerçekler, Mayıs 2020’de imzalanan son protokolü de olumsuz etkiledi… Değişen hükümetler, başbakanlar ya da kabineler gibi çoğu kez siyasal çalkantılara “kurban olan” protokoller buna rağmen Türkiye-KKTC ilişkilerinin değişmez “sembolik” gerçeği…
Gözler, iki günlüğüne ülkemize “Mali Protokol çalışmaları” ile karşılıklı anlaşmaların imzası için gelen Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Okay ile hükümette…
Gerek protokolün süresi ile ayrıntıları gerekse de KKTC’ye aktarılacak miktar ilerleyen saat ya da günlerde netleşecek.
Türkiye ile KKTC arasında en son geçtiğimiz yıl Mayıs ayı sonunda “2020 Yılı Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İktisadi ve Mali İş Birliği Anlaşması” imzalanmıştı.
EKİM 2020’DE 3 YILLIK PROGRAM HAZIRLANACAKTI, GERÇEKLEŞMEDİ
Söz konusu “son anlaşmada” KKTC tarafının, anlaşmanın ekinde yer alan eylem planı uyarınca personel sayısı ve istihdamlarla ilgili kısıtlamalara uyacağı, bazı yapısal tedbirler alacağı özellikle vurgulanmış, en geç Ekim sonuna kadar 2021 yılını kapsayan Ekonomik Program teklifi ve yıl sonuna kadar da yapısal dönüşüm adımlarını, makroekonomik amaçları, stratejik hedefleri ve reform eylemlerini içeren en az 3 yıllık bir plan hazırlamakla yükümlü kılındığı ifade edilmişti.
Anlaşmada 2020 15 Haziran'a kadar KKTC’nin tüm Bakanlıklarında asgari 3 yetkiliden oluşan Proje Uygulama ve Takip Komisyonlarının kurulması gibi maddeler dikkat çekmişti.
2010 yılından itibaren hep 3 yıllık imzalanan programlar, 2018-2019 yıkından itibaren yıllık olarak imzalanmaya başladı.
Ayrıca yine 2010 yılından itibaren bütçe geçmeden yani Aralık aylarında imzalanan anlaşmalar, 2019 yılından Temmuz, 2020 yılından Mayis ayında imzalandı.
“ZAMANINDA VE EKSİKSİZ OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLECEĞİ” VURGULANMIŞTI
2020 anlaşmasında Türkiye’nin ise ülkemize yıl sonuna kadar 2 milyar 288 milyon 976 bin TL hibe ve kredi verecek ve KKTC Hükümeti’nin ihtiyaç duyacağı alanlarda kamu görevlileri aracılığı ile teknik yardım sağlanması öngörülmüştü.
Dönemin Başbakanı Ersin Tatar ve TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından video konferans yöntemiyle imzası gerçekleştirilen son anlaşma metninin ekinde yer alan “eylem planında” ise hedef ve reform eylemlerinin “zamanında ve eksiksiz olarak gerçekleştirileceği” vurgulanmıştı.
GERİDE KALAN 2020 YILI EYLEM PLANINDA NELER VARDI?
Türkiye ile KKTC’nin imzaladığı mali protokoller yıllardır en üst düzey yetkililerin ifadesi ile ya “deliniyor” ya da “tamamen tek taraflı” işliyor.
Değişen hükümetler, başbakanlar ya da kabineler gibi çoğu kez siyasal çalkantılara “kurban olan” protokoller buna rağmen Türkiye-KKTC ilişkilerinin değişmez gerçeği…
En son imzalanan anlaşmanın ekinde yer alan eylem planında ise “muhakkak gerçekleştirilecek” vurgusu ile şu maddeler yer almış ancak hiçbiri gerçekleşmemişti;
- Kamuda (kurum ve kuruluşlar dâhil) yeni istihdam edilecek toplam personel sayısının (geçici süreli personel dâhil) 2020 yılı için bir önceki yılda kamudan ayrılanların sayısını geçmemesi
(2020 yılı boyunca)
- Yeni istihdam edilecek geçici işçi sayısının bir önceki yılda kamudan ayrılan geçici işçi sayısını geçmemesi (2020 yıl boyunca)
- KKTC e-Devlet çalışmalarına, Dijital Türkiye çalışmalarıyla eşgüdüm içerisinde devam edilmesi ve çalışmaların hızlandırılması (2020 yılı boyunca)
- Kamu kaynağı kullanan ve/veya yönetimi kamu tarafından atanan kurumların, ödeneği olmadan görev verilmemesi ve görev zararı yapılmaması (2020 yıl boyunca)
- KKTC İstatistik Kurumunun kurumsal ve teknik kapasitesinin geliştirilmesi (2020)
- Kooperatif Merkez Bankası yönetiminin profesyonelleştirilmesi, Bankanın yeniden yapılandırma planının hazırlanması ve Fasıl 114 Kooperatif Şirketler (Değişiklik) Yasası'nın çıkartılması (2020)
- Sosyal güvenlik sisteminin gelecek 20 yıla yönelik aktüeryal dengesinin analiz edilmesi ve Gerekli yapısal tedbirlerin hayata geçirilmesi (2020)
- KKTC Limanlar master planının hazırlanması ve onaylanması (2020)
- Turizm Stratejik Planı'nın Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmesi ve Eylem Planı İzleme Komisyonu kurulması (2020)
- İş yapmayı kolaylaştıracak gerekli tedbirlerin alınması ve düzenlemelerin yapılması (2020)
- Türkiye-KKTC arasındaki ticari ilişkilere yönelik uygulamaların ve anlaşmaların gözden geçirilmesi ve güncellenmesi (2020)
- Enerji Verimliliği Yasasının yürürlüğe girmesi (2020)
- Elektrik ve gaz enterkoneksiyon projeleri çalışmalarına devam edilmesi (2020)
- Entegre Tarım Bilgi Sisteminin oluşturulması (2020)
- Yüksek Öğrenim Strateji Eylem Planının Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmesi (2020)
- KKTC Başbakanlık Kuzey Kıbrıs Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Proje Hazırlama ve Uygulama Biriminin atıl durumda olan mühendis ve mimarların kullanılması suretiyle teknik ve idari kapasitesinin artırılması (1 Haziran 2020)
- KKTC’nin tüm Bakanlıklarında asgari 3 yetkiliden oluşan Proje Uygulama ve Takip Komisyonların kurulması, (15 Haziran 2020).
Diğer İÇ HABERLER
Yorumlar
Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.