Hak arama özgürlüğünün tırpan yediği ülkede adalet bir anlam ifade etmez

"Çağdaş Anayasaların ruhunu ve temelini, insan haklarıyla insan onurunu güvence altına alan düzenlemelerin varlığı oluşturmaktadır. Bu hedefle yapılan Anayasamız'da ülkede yaşayan insanların mahkemede hak aramalarının hiçbir şekilde engellenemeyeceği açıkça belirtilmiştir.

Anayasa'nın 17. maddesinde "Kimse, bu Anayasa ile veya bu Anayasa gereğince kendisine gösterilen mahkemeye başvurmak hakkından yoksun bırakılamaz" denmektedir.

Yani bu ülkede hiçbir makam insanların mahkemelerde hak aramasını sekteye uğratamaz veya hiçbir yazılı, yazısız kural buna müsaade edemez. KKTC'deki mahkemelerde açılan her dava için devlet tarafından harç ücreti (Ki biz buna pul harcı veya pul parası da demekteyiz) alınmaktadır.

Bu mahkeme harçları Yüksek Mahkeme tarafından yayınlanan bir Tüzükle tespit edilmektedir. Bir avukat açacağı dava için vatandaştan alacağı avukatlık ücretini belirlerken o davanın harcını da gözönüne almaktadır.

Kısaca pul harcı avukatlık ücretinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Yüksek Mahkeme 26.12.2008 tarihinde yayınladığı tüzükle, devlet aleyhine ikame edilen davaların (YİM) da görüldüğü Yüksek Mahkemeye dosyalanacak Dava ve İstinaflardaki pul harçlarında akla hayale gelemeyecek oranlarda ciddi artışlar yapmıştır.

Tüzükteki yeni değişikliklerle pul harçlarında eskiye göre takriben %500'den %1300'e varan muazzam artışlar yapılmıştır. Bu artışlar nedeniyle hakkını adalette arayacak insanlarımıza maddi anlamda büyük bir engel konmuş bulunmaktadır. Bu fahiş harç artışlarıyla hak arama özgürlüğü parasal nedenlerle tırpanlanmakta ve bu hakkın kullanılması dolaylı olarak engellenmektedir.

Bundan sonra Yüksek Mahkemede dava açmak isteyen veya istinafa başvurmayı düşünen vatandaşın cebinden eskiye göre çok daha fazla para çıkması gerekmektedir. Ekonomik alım gücünün günden güne eridiği ülkemizde, bu artışlar sonrası insanların mevcut gelirleriyle mahkemeye başvurmaları oldukça zorlaştırılmıştır.

2008 yılında bir vatandaş devlet veya idare tarafından uğradığı haksızlık nedeniyle Yüksek İdare Mahkemesinde dava açmak için güç bela dava masraflarını toplayabilip avukata ödemekte iken, bugün en az iki kat fazla bir parayı gözden çıkararak hak aramak zorunda kalmaktadır, yada hak arayamaz duruma gelmiştir. İşte yapılan bu harç artışlarıyla vatandaşın mahkemede hakkını arayabilmesinin önüne geçilmiştir.

Güney Kıbrıs milli gelir açısından bizden kat kat önde olmasına rağmen mahkeme harçları bizden neredeyse 7-8 misli daha ucuzdur. Ekonomik krizin içinde bulunan ülkemizde harçlarda yapılan bu önemli artışlar sosyal hukuk devleti anlayışıyla da hiç örtüşmemektedir. Hatta Anayasamız mali olanaklardan yoksun olanlara adli yardım yapılmasını dahi emretmekte iken bugün insanların mahkemelerde hak aramalarına parasal artışlarla engeller konmaktadır."

FİKRİN VE HUKUKUN ÜSRTÜNLÜĞÜ HAREKETİ
(a). Av. Barış Mamalı - Başkan