Emete İmge: Sağlık sistemimiz hasta haklarını merkezine alan bir örgütlenme ve anlayışında değil

Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge, Kıbrıs’ın kuzeyinde ‘hasta hakları’nın ne durumda olduğuyla ilgili Kıbrıs Postası’na konuştu.

“HASTA HAKLARI, TEKNOLOJİNİN İLERLEMESİNİN YARATTIĞI SORUNUN SONUCU OLARAK ORTAYA ÇIKTI”

Hasta haklarının üçünçü  kuşak haklar olarak tanımlandığını söyleyen İmge,   hasta haklarının teknolojinin ilerlemesinin yarattığı sorunlar sonucu ortaya çıktığını belirtti.

Çocuk hakları, kadın hakları, çevre hakkı, gelişme hakkı, barış hakkı ve hasta haklarının üçüncü kuşak haklara örnek olarak gösterilebileceğini belirten İmge, hasta haklarının temel olarak insan haklarının ve değerlerinin, sağlık hizmetlerine uygulanmasını açıkladığını ve dayanağını ise insan hakları ile temel belgelerden aldığını kaydetti.

“HASTA HAKLARI TÜZÜĞÜ’NE GÖRE 14 HASTA HAKKI TANIMLANDI”

Avrupa Birliği (AB)  sistemi içinde kabul gören  Hasta Hakları Tüzüğü’ne göre 14 hasta hakkının tanımlandığına değinen İmge, “Ülkemizde sağlık ve yaşam hakkı anayasamız tarafından korunmakta olup, pratikte devlet, hükümet, sağlık hizmeti sunan profesyoneller ve sağlık çalışanlarına bu hakları korumak ödev olarak verilmiştir.” dedi.

“SAĞLIK SİSTEMİMİZ HASTA HAKLARINI MERKEZİNE ALAN BİR ÖRGÜTLENME VE ANLAYIŞ İÇERİSİNDE DEĞİL”

Sağlık sisteminin hasta haklarını merkezine alan bir örgütlenme ve anlayış içerisinde olmadığının altını çizen Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge,  bunu öncelikle partilerin seçim programlarındaki vaatlerinden, hükümet programlarının sağlıkla ilgili bölümlerinden  hemen anlamanın mümkün olduğunu söyledi.

“Eksiksiz 20 yıldır halka bu konuda hasta haklarını merkezine alan sağlık sistemi kuracaklarına  dair vaat verip, sözünü tutmayan bir siyaset kurumumuz var.” şeklinde konuşan İmge, sağlık sisteminin hasta haklarını koruyan bir sisteminin olmadığına vurgu yaptı.

“KAMU SAĞLIK HİZMETLERİ, HASTA HAKLARINI ÖNLEMEYE YÖNELİK KORUYUCU POLİTİKALAR OLUŞTURMADI”

Sağlık sistemiyle ilgili sözlerine devam eden İmge, kamu sağlık hizmetlerinin tedavi hizmetlerine odaklandığını belirterek, halk sağlığını korumaya, hastalıkları önlemeye yönelik koruyucu ve önleyici  politikaların oluşturulmadığını söyledi.

Emete İmge, sözlerine şöyle devam etti:

“Örneğin 1996 yılından beridir diyabetin bu ülkede hem insan yaşamına, organ kayıplarına, kişiye, ailesine ve devlete maliyetinin çok yüksek olduğu bilinmektedir.  Ancak diyabeti önleyici  politikalar vaad edilmiş ancak bir ileri, bir geri, maalesef hayata geçirilmemiştir.  Örneğin 20 yıl önce Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi içine inşa edilen Diyabet ve Endokrin Merkezi günümüzde amacının dışında kullanılarak, her geçen gün işlevsizleştirilmektedir.

Koruyucu tedbirlerin alınması hakkına ilişkin  bir diğer örnek  toplumu  tütünün zararlarından korumak için 14 yıl önce  kapalı alanlarda tütün ve tütün ürünlerinin kullanımının yasa ile yasaklanmasıdır. Pandemi koşullarının yarattığı kısıtlar da  tuz biber ekerek, zaten zayıf olan Sağlık Bakanlığının denetim faaliyetinin durma noktasına getirmiştir.  Denetimin olmadığı koşullarda ne yazık ki, yasanın çoğu hükmüne aykırı davranan sağlık kuruluşları, üniversiteler, kamu kuruluşları, ikram sektöründeki işletmeler vb., tütün ürünü ithalatçısı vardır.”

“KORONAVİRÜS SEBEBİYLE ÖLENLERİN MAHREMİYET HAKKININ NE SIKLIKLA İHLAL EDİLDİĞİ HAFIZAMIZDA”

Koronavirüs pandemisinde yaşanan olaylarla ilgili sözler sarf eden İmge, pandemi dönemide Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin mahremiyet hakkının ne sıklıkla ihlal edildiğinin hafızalarda olduğunu söyledi.

“KAMU HASTANELERİNDE SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞMEKTE SIKINTI VAR”

Başkan İmge, ilaç eksikliği ve yokluğunun ‘tedaviye erişim hakkının’ önünde duran en büyük sorunlardan biri olduğunu kaydederek, “Kamu sağlık hizmetleri yıllar içinde zayıflamıştır. Kamu hastanelerinin sağlık hizmetlerine erişmekte sıkıntı var. Erişebilen de kaliteli hizmet alamamaktan yakınmaktadır.” dedi.

Sağlık sistemini güçlendirecek insan kaynakları ihtiyacının karşılanmadığını da ifade eden İmge, nüfusun bilinmediği bir toplumda sağlıkta planlaması yapmanın mümkün olmadığını söyledi. İmge,  kamu sağlık hizmetlerine ihtiyaçlar artarken, sağlık bütçesi artmadığını söyledi, “Daha kötüsü de kaynaklarımız iyi yönetilememektedir.” dedi.

“SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GENEL ANLAMDA HASTA HAKLARIYLA İLGİLİ TAM BİLGİYE SAHİP OLMADIKLARI DÜŞÜNCESİNDEYİZ”

Sağlık alanında yer alan kişilerin hasta haklarıyla  konusunda ne kadar bilgili olduklarına yönelik soruyu cevaplayan İmge, dernek olarak genel anlamda  sağlık politikalarına yön veren siyasetçi ve bürokratların, ister özelde, isterse kamuda  sağlık hizmeti sunanların, sağlık kuruluşlarında diğer hizmetlerde çalışanların   hasta haklarıyla ilgili tam bir bilgiye sahip olmadığı görüşünde olduklarını kaydetti.

Özel sektördeki sağlık hizmeti veren kuruluşların uluslararası standartlara sahip olmak için çalışanlarına verdikleri eğitimlerin içinde mutlaka hasta hakları eğitimleri olduğunu belirten İmge,  hasta hakları konusunun sağlık çalışanlarının hizmet içi eğitiminin parçası olması gerektiğini belirtti.

İmge, mevcut UBP Genel Başkanı Faiz Sucuolu’nun sağlık bakanı olduğu dönemde onay vererek, Evrensel Hasta Hakları Derneği’nin kamu hastanelerinde bilgilendirme ve eğitim toplantıları gerçekleştirdiğini ifade etti.

“ÜLKEMİZ, HER GÜN GERİYE SAYIYOR”

Ülkenin her alanda büyük bir kaos içerisinde  her gün geriye saydığnı söyleyen İmge, Evrensel Hasta Hakları Derneği’nin kendi vizyon ve misyonu doğrultusunda çalışmalarına aralıksız devam ettiğini söyledi. Bir sivil toplum örgütünün tek başına sağlıkta etkili bir değişim yaratmasının mümkün olmadığının altını çizen İmge, açıklamasını şu şekilde noktaladı:

“Bu yüzden sağlık alanında sivil toplum örgütlerinin dayanışma ağı oluşturması, bugün, düne göre çok daha hayatidir. Sivil toplumun desteğiyle değişimi yapacak olan ise siyaset  kurumudur.

“SAĞLIK HAKKI GECİKTİRİLEMEZ, ERTELENEMEZ”

Ne yazık ki siyaset kurumu, toplumun menfaatini gözeten çalışmalara ivedilikle hız vermek yerine,  kendi kendini yok eden kısır didişmelerle meşguldurler. Sağlık hakkı ise geciktirilemez, ertelenemez!”