Turizmci İsmail Çetin: "60 bin İngiliz turist hedefi hayal!"

Uzun yıllar Kıbrıs Türk Otelciler Birliği ve Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanlığı yapan, ülkemizin deneyimli turizmcisi Roots Holiday Turizm ve Seyahat Acentesi Direktörü İsmail Çetin, Londra Turizm Fuarı'nda İngiltere'den KKTC'ye turist getirme adına ATLAS JET Hava Yolları ile İngiltere'deki 6 tur operatörü'nün imzaladığı charter anlaşmasının ortadan kalktığını söyledi.

Çetin, anlaşmaya imza koyan Atlas Jet havayolu şirketinin, 3 ay önce Bakanlık tarafından açıklanan bilet fiyatlarını, bazı teknik nedenle yükselttiğini, hazırlanan charter anlaşmalarındaki bazı maddelerin belirsizliği ve artırılan teminatlar dolayısı ile bazı tur operatörlerinin anlaşmadan geri çekildiğini, bu durumun düzeltilmesi hususunda Turizm Bakanlığı'nın gerekli katkıyı koyamadığını belirtti.

KKTC turizminin vazgeçilmez yabancı pazarları içerisinde birinci sırayı tutan İngiliz pazarındaki belirsizlik ve yine turizmimiz için önemli olan Almanya pazarına yönelik uygun ulaşım imkanı bulunmaması nedeni ile yabancı pazarlarla çalışmakta olan turizm ve seyahat acentelerinin iflasın eşiğine geldiğini ve turizmden her geçen yıl umudunun kalmadığını dile getiren Çetin, "35 yıldır içinde bulunduğum turizm sektöründen artık çekilmeyi düşünüyorum" dedi.

%30 RİSK BAKANLIĞA %70 İSE TUR OPERATÖRLERİNE

İsmail Çetin, Eylül ayında Turizm Bakanlığı, yerel acenteler ve Atlas Jet'le bir toplantı gerçekleştirdiklerini toplantıda İngiltere'den gelen tur operatörlerinin de yer aldığını söyledi. Önce Anadolu Jet'le ardından da Atlas Jet'le görüşüldüğünü hatırlatan Çetin, şöyle konuştu:

"Turizm Bakanlığı'nın İngiltere pazarı için bir önerisi oldu ve İngiltere'ye yönelik olarak yapılacak charter operasyonunda uçakların %30 riskini bakanlık %70 riskini ise tur operatörleri alsın dendi. Bu konuda en uygun Atlas Jet'in teklifi olmuş ve fiyat çalışması yapılmıştı.

İngiltere'ye haftada beş sefer (Stanstead, Manchester x 2, Birmingham, Gatwick) yapılması kararlaştırıldı. Fiyatlar önceleri 155-175 pound olarak belirlenmişti ve tur operatörleri kararlaştırılan tarifeye göre uçaklardan koltuk riskine girmeye başlamıştı.

Bu olay on günde sonuçlanacaktı ancak 3 ay oldu hala bir sonuç çıkmadı. İlerleyen zaman içerisinde tur operatörlerinin 7-8 aylık yaz operasyonunda toplam 32.000 koltuğu %10 iptal hakkı ile tahhüt etmesi buna karşılık bakanlığın Atlas Jet'e kişi başına 110.00 pound teşvik vermesi hususunda görüşmeler de yapıldı ancak bundan da şu ana kadar bir netice alınamadı."

2011 yaz sezonu pazarlamasına çok geç kalınmış olduğu dikkate alınarak, İngiltere'de bulunan tur operatörleriyle görüştüklerini belirten Çetin, Atlas Jet'in verilen koltuk taahhütlerin bazı tur operatörleri tarafından geri çekmesi ve maliyetlerin artması nedeni ile fiyatların 185-215 pound'a kadar yükseldiğini söyledi.

İsmail Çetin, anlaşmaya imza koyan 3 tur operatörünün ise anlaşmadaki bazı maddelerin riskini taşıyamayacak halde olmaları ve artan fiyatlar dolayısı ile anlaşmadan vazgeçtiklerini ifade etti.

BROŞÜRLER BİLE BASILMIŞTI

Çetin, anlaşma yapıldığını zanneden iki tur operatörünün de milyarlar harcayıp broşür bastırdığını, ve şimdi bu tur operatörlerinin pişman olduğunu ve büyük zarara girdiklerini söyledi. Ayrıca basılan broşürlerdeki eski fiyatlar dolayısı ile broşürlerin özelliğini kaybettiğini, internetteki satışların ise durdurulduğunu kaydeden Çetin, söz konusu anlaşmanın şu anda havada kaldığını dile getirdi.

Çetin, Turizm Bakanlığı müsteşarıyla görüştüğünü müsteşarın ise ' yapılan anlaşmanın şu anda geçersiz olduğunu, bunun için İngiltere'deki 3 yeni tur operatörü ile görüşerek yeni imkanlar yaratmaya çalışacaklarını, bunun yanında İngiltere'den beklenen turist sayısının azalacak bölümünün Türkiye'den karşılanması yoluna gidebileceklerini ifade ettiğini söyledi.

Çetin, "İngiltere'deki tur operatörleriyle yaptığımız görüşmede bizlere her yıl
KKTC pazarında ayrı bir sorunla karşılaştıklarını belirttiler. Bu sorunlar dolayısıyla büyük zararlar ettiklerini ve bundan dolayı yeni destinasyonlara yönelerek KKTC'den çekilebileceklerini açıkladılar. Yani zaten az sayıda olan tur opeatörünü de kaybedersek İngiltere pazarı tamamen bitecek." diye konuştu.

HÜKÜMET AĞIRLIĞINI KOYMALIDIR

Eylül ayından beridir söz konusu anlaşma hususunda yoğun görüşmeler ve mutabakat sağlandığını ancak şu anda anlaşmanın ortadan kalkmış olması dolayısı ile İngiltere pazarında bir kaos yaşandığının altını çizen Çetin, bu konuda hükümetin ivedi olarak ağırlığını koyması ve bu sorunun ortadan kaldırılması gerektiğini kaydetti.

Atlas Jet'le yeniden görüşülerek, Atlas Jet'in de İngiltere'den yapılacak olan seferlerdeki koltuklardan belli bir kısmın riskine girerek bu koltukların gerek Türkiye'ye gerekse KKTC'ye her yıl önemli sayıda gelmekte olan münferit yolculara satılması ile risk payının azaltılarak bu seferlerin ivedi olarak satışa sunulmasını savunan Çetin, İngiltere'de yaşayan önemli sayıdaki Kıbrıslı Türkler'e yönelik olarak yapılacak kampanyalarla bu koltuk risklerinin azaltılabileceğini, 3-5 yıl önce İngiltere'den KKTC' ye 100 bin civarında turist geldiğini ifade etti.

Çetin: "İngiltere bizim için çok önemli bir pazar ve kaybetme lüksümüz yoktur.

İngiltere'den 60 bin turist hedefleniyor ancak 60 bin turiste ulaşmak için şu anda böyle bir ulaşım imkanımız yok görülüyor. 2010 yılında İngiltere pazarından %15'lik bir düşüş vardır" dedi.

2011 için hala paket fiyatların belirlenmediğini söyleyen İsmail Çetin, "KKTC'ye gelmek isteyen turistler tur operatörlerini arayıp fiyat istiyor, buna karşılık tur operatörleri taleplere cevap veremiyor. Bu nasıl bir iştir? Hala ulaşım için Plan program yok ancak turistin sizi bekleyecek hali de yok" dedi.

THY, FİYATLARI TURİSTİK PAKET FİYATLAR İÇİN ÇOK YÜKSEK

THY'nin turistik bilet fiyatlarının çok yüksek olduğunun altını çizen Çetin, THY ile bir anlaşma-protokol yapılarak, gerekli teşviklerin uygulanmasını ve ortaya KKTC için acilen cazip ulaşım fiyatlarının oluşturulması gerektiğini söyledi. Çetin, tur operatörlerine sabit bir ulaşım fiyatı verilmemesi durumunda tur operatörlerinin profesyonel olarak çalışamayacağını belirtti.

İsmail Çetin, Atlas Jet'le şu anda uzlaşma sağlanamamış olması dikkate alınarak, bazı tur operatörlerinin Pegasus Hava Yolları ile görüşmelerde bulunduğunu, bunun yanında tur operatörlerinin yabancı uçak şirketleri ile de görüşerek yolcularını Larnaka üzerinden de Kuzey Kıbrıs'a getirme hususunda çalışmalarda bulunduklarını vurguladı.

BELİRSİZLİK İÇİNDE HAVAYOLU KURMAK İKİNCİ BİR KTHY FACİASI ORTAYA ÇIKARABİLİR

Yeni kurulmaya çalışılan hava yolu şirketinin "muamma" olduğunu savunan Çetin şöyle konuştu:

"Yeni şirkette %60 özelin hissesi var ancak yönetim kurulunda özelden bir kişi, THY'den 4 kişi, 1 kişi de ilgili bakanlıktan var. Bu anlamak ve özel sektörün kabul etmesi nasıl mümkün olur? Yeni şirketin üç uçakla tarifeli şekilde operasyon yapılacağı söyleniyor ancak 3 uçakla tarifeli sefer yapmak yasal olarak mümkün değil.

3 ay sonra faaliyete geçeceği belirtilen hava yollarının tarifesi, fiyatları, hedefleri ve en önemlisi 3-5 yıllık iş programı ve bütçesinin profesyonelce hazırlanması ve açıklanması lazım. İlk 2 yıl kurulacak olan yeni şirketin zarar edeceği söyleniyor.

3 adet 737-800 tipi uçakla faaliyete başlayacak olan şirketin sadece uçak kirası olarak bir yılda ödemesi gereken kira 12 milyon dolar civarındadır. Buna yakıt, personel ve diğer masraflar ilave edilirse bu çok büyük gider kaleminin hangi gelirlerle karşılanacağının ciddi olarak hesaplanması gerekir.

Ayrıca 3 ay sonra faaliyete geçeceği duyurulan uçakların bu kısa zaman içerisinde nasıl pazarlanıp, uçaklardaki doluluk oranlarının rantable hale getirileceği ve ödeneceği planlanan 15 milyon dolarlık sermayenin bu şirkete kaç ay dayanacağı gerçekci ve bilinçli kişiler tarafından hesaplanıp açıklanmalıdır.

Kanaatimce yeni şirketin acele edilmeden ve önümüzdeki sezonda karamsar bir tablonun ortaya çıkmaması için profesyonelce tüm araştırmaların yapılarak, yeni şirketin 2012 yılında faaliyete başlamasında isabet görmekteyim. Aksi halde ikinci bir KTHY faciasını kısa zamanda yeniden yaşamamız mümkündür."

ESKİ KTHY PERSONELİ İLE NEREYE VARILMAK İSTENİYOR

Çetin, yeni kurulacak olan havayoluna eski KTHY çalışanlarının alınacağının söylendiğini ancak eski KTHY personelin geçmiş dönemdeki devlet memuru mentalitesi, aşırı ücret politikası ve sosyal menfaatler ile yeni şirketin özel sektör ruhu ile çalışmasının mümkün olamayacağını savundu. Çetin, ayrıca yeni havayolu kurulmadan önce başta sendika ve personel konusunda şartların ve kuralların belirlenmesi, şirkete yararı olacağına inanılan eski personel yanında havacılık, turizm, işletme ve benzeri konularda tahsil yapmış yeni elemanların da daha fazla sayıda istihdam edilerek, yeni şirkete özel sektördeki gibi çalışma düzeni getirilmesi ve çalışanların ücret ve sosyal menfaatleri yeni şartlar ve emsal ülke ve havayollarındaki gerçekler ışığında belirlenmesi gerektiğini dile getirdi.

KITSAB VE KITOB NE YAPIYOR?

Çetin, turizmin bu kadar kötüye gittiği bir dönemde Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği ve Kıbrıs Türk Otelciler Birliği yönetiminin çok sessiz kaldığını belirtti ve buna sert tepki gösterdi.

Çetin, "İngiliz pazarı kayboluyor, Almanya ve diğer pazarların akıbeti mechul,
KITSAB ve KITOB bu önemli konuda gereken girişim, tepki ve eylem yapıp netice alamıyor. Bu işler hükümete yağ çekmekle olmaz. Eğer bu önemli konularda mücadele veremeyeceklerse o koltuklarda oturmalarının bir anlamı yok. İngiliz, Alman ve diğer tüm yabancı yolcuların büyük çoğunluğu Larnaka'ya kaymaya devam ediyor. Birileri bu kötü gidişata çare bulmalı ve sahip çıkmalıdır" şeklinde konuştu.

"Turizmde yıllardır hiç bu kadar umutsuz olmamıştım" diyen İsmail Çetin,
35 yıldır turizm sektöründe olduğunu ancak bitmeyen sıkıntılardan dolayı artık umutlarının kaybolduğunu ve hala turizmin bir devlet poletikası haline getirilemediğini, ciddi turizm organizasyonlarına gidilmediğini ve bu olumsuzluklar nedeni ile 35 yıl emek verdiği turizm sektörden çekilmeyi düşündüğünü söyledi.

Pelin Şahin - Halkın Sesi