Fide Kürşat: “Tarımsal sulamada peşin ödeme yaygın bir sistem değil; Hangi üretici peşin ödeyecek?”

Su Master Planı Çalışmaları Lansmanı geçtiğimiz gün yapıldı ancak gerek üreticide gerekse de konuya hakim uzmanların bazı soru işaretleri var...

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) İskele milletvekili Fide Kürşat, Başbakanın tarımda su konusunda “peşin ödeme” sisteminden söz ettiğini ancak bunun terimsel olarak bile tarım alanında karşılığının bulunmadığını, buna ek olarak tarımsal üretimde suyu peşin alım ile yapacak bir üretici kesimin de olmadığını dolaysıyla hükümetin Türkiye’den gelen suyun tarım bacağını, her konuda olduğu gibi “batırma-zehirleme” potansiyeli taşıdığını söyledi. 

Tarımda su konusunun üretici açısından maliyet fiyat, suyun yeterliliği ve devamlılığı gibi temel bir konuya dayandığına dikkati çeken İskele milletvekili Kürşat, “Lanse edilen tarımda su konusu hepimizi heyecanlandırsa da mevcut hükümetin yapısı zihniyeti ve tescilli iş bilmezliği nedeniyle kötü yönetileceği başından bellidir” dedi. 

Her zaman olduğu gibi ayrıntıların tam olarak henüz bilinmediğini kaydeden Kürşat, “suyu peşin ödeme sistemi’ tarımda kullanılan yaygın bir sistem değil; peşin ödemeyi hangi üretici yapabilecek? Belirleyici olan maliyet ve suyun yeterliliği…  Mevcut hükümet ve yapı tarımsal kullanım amaçlı suyu batırır, zehirler; berbat etme konusunda tescilliler” diye konuştu. 

“GÜNÜN SONUNDA ÜRETİCİ FİYAT NE OLACAK DİYE SORAR”

CTP’li vekil Fide Kürşat, katıldığı TV programında şöyle konuştu; 

“Aslında burada sorgulanması gereken çok fazla mesele var; tabii kurak bir ülkeyiz su kaynaklarımız kısıtlı… Su kaynaklarının yönetimi çok önemli ve bunun yanında maliyeti de çok önemli…

Bu yıl içerisinde yapılan bir ihale değişiklik yasası vardı ve bu tür önemli projelerde -nasıl ki kabloyla elektrik gelmesi meselesi AKSA ile yapılan sözleşme gibi-  şimdi de bu projeye baktığımızda yap işlet devret modeli olacağı ifade ediliyor… Ama su fiyatı günün sonunda ne olacak ? 

Fizibilite raporu yapıldı mı? Şu anda kullanım suyu ve içme suyu Türkiye’den geliyor… Bu suyun miktarı ne kadar olacak? tarım için yeterli olabilecek mi ?

Bunların incelenmesi gerekiyor ve ilk etapta bunun Güzelyurt bölgesine, narenciye üreticilerine verileceği ardından mesarya bölgesine, bu yönde çalışmalar yapıldığı ifade ediliyor…

Tabi birkaç yıldır bu çalışmalar yapılıyor; narenciye üretimine son yıllarda baktığımızda yine hükümetin uyguladığı yanlış politikalar sonucu narenciye ürünleri elde kaldı.

Düşük fiyatlara, maliyetinin altında fiyatlara satıldı. Üretici zarar etti, borca girdi..”

 “SUYU PEŞİN ÖDEME TARIMDA KULLANILAN YAYGIN BİR SİSTEM DEĞİL; PEŞİN ÖDEMEYİ HANGİ ÜRETİCİ YAPABİLECEK?”

“Bu projenin içeriğine baktığımızda kullanan ödeyecek diyor Ünal Üstel tarımda su için…
Dünya genelinde tarımda kullanılan su kaynaklarının yönetimi ve kullanımı genellikle farklı sistemlerle düzenlenmekte… Su kaynakları yönetimi, ülke ve bölgeye göre farklılık gösterebilir evet ancak ‘suyu peşin ödeme sistemi’ olarak adlandırılabilecek özel bir sistem dünya genelinde yaygın değildir… 

Örneğin, bazı ülkelerde sulama suyu kullanımı için su kullanım ücretleri veya tarım sulama izinleri gibi mekanizmalar bulunabilir. Bu, su kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak ve suyun verimli bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek amacıyla yapılır.
Ancak suyun peşin ödenmesi veya önceden ödeme sistemi olarak adlandırılabilecek özel bir uygulama genellikle su kaynakları yönetiminde kullanılan bir terim bile değildir. 

Yani Peşin ödemeyi şu anda hangi narenciye üreticisi ya da sebze-meyve üreticisi ödeyebilecek? Kartlı sistem, peşin ödeme tarımda, tarımsal üretimde çok da mümkün değildir.

Zaten narenciye üretim yılın tamamında, 365 gün devam eden ve gelir getiren bir kategoride değil…”

“BELİRLEYİCİ OLAN MALİYET VE SUYUN YETERLİLİĞİ… PEŞİN ÖDEME TARIMDA ÇOK DA MÜMKÜN DEĞİL”

“Sürekli bu sulama dönemlerinde üreticinin peşin parayla su alması mümkün olmayacaktır lakin belirleyici olan suyun maliyetinin ne olacağıdır…
Belediyeler su ücretlerinde güncelleme yaptılar. Kat kat bir artış yapıldı... Bu noktada maliyet çok önemli; Tarlaya ulaşacak suyun fiyatının ne olacağı önemli… Suyun yeterli olup olmayacağı da…”

“TÜRKİYE’DEN GELEN SU İLE YAŞANAN SIKINTILAR DA NEREDEYSE BİTMİŞ DURUMDADIR…”

“Bu modelin içerisinde bize ait olan yeraltı kaynakları atık su arıtma tesisleri, göletlerden oluşan kendi su kaynaklarımızın yönetimi de aslında bu modelin içerisine girecek. Bu da çok sıkıntılıdır yani suda da bir tekelleşme potansiyeli… 
Türkiye’den gelen su her anlamda tabii ki çok önemli bir projedir ve Türkiye’den buraya suyun gelmesi, kullanılması…  Yıllardır yaşanan ve belli noktalarda özellikle çileye dönen sorunlar rahatlamıştır. 

Su sıkıntısı çekildiği doğrudur. Özellikle yaz aylarında… Türkiye’den gelen su ile yaşanan sıkıntılar da neredeyse bitmiş durumdadır…”

“SÖZDE MEVCUT HÜKÜMET VE YAPI TARIMSAL KULLANIM AMAÇLI SUYU BATIRIR; BERBAT ETME KONUSUNDA TESCİLLİLER”

 “Tarımda kullanım suyu,  tarımsal kullanım amaçlı su hepimizi heyecanlandırsa da mevcut hükümetin yapısı zihniyeti ve tescilli işbilmezliği nedeniyle kötü yönetilecektir. Yani faydalı olacak devrim yaratacak bir durum olacağını ben öngörmüyorum… Ellerini attıkları her işi yüzlerine gözlerine bulaştırdıkları gibi, berbat ettikleri gibi bu noktada da aynı şeyin olacağı şüphesiz… 
Her nereye ellerini atsalar maliyeti artırıcı unsurlar ortaya çıktığı barizdir. 

Bunu da yüzlerine gözlerine bulaştırma kapasiteleri çok yüksektir bu arkadaşların…”

“DOĞRU ADIMLAR İZLENİRSE VE BUNUNLA BERABER DOĞRU YÖNETİLİRSE ÖNEMİNİ HİSSEDEBİLECEĞİZ…”

“Bu önemli bir proje evet… Doğru adımlar izlenirse ve bununla beraber doğru yönetilirse önemini hissedebileceğiz…  Aksi taktirde bu da maliyet artırıcı bir unsur olacak tıpkı AKSA ve alım garantili sözleşmesinde olduğu gibi…”