Uzmanlar açıkladı: KKTC'de çocuk pornosu suç değil!

Kıbrıs Postası - Burcu Akkaya

Reklamlarda çocukların kullanılmasının çocuklar ve toplum üzerindeki etkilerine yönelik soruları, Adli Psikolog Yrd. Doç. Dr. Ayşe Başel ve Sosyal Hizmet Uzmanı Barış Başel, Kıbrıs Postası'na yanıtladı. Ayşe ve Barış Başel, ülkede çocuk istismarına yönelik yasal boşluk ve eksikliklere de değinerek, ülkede çocuk pornosunu yasaklayan bir düzenlemenin bulunmadığını kaydetti.

"KESİNLİKLE ÇOCUK İSTİSMARI"

Adli Psikolog Yrd. Doç. Dr. Ayşe Başel, çocukların reklamlarda neden yer almaması gerektiğinin BM Çocuk Hakları Bildirgesi'nde detaylı bir şekilde yer aldığının altını çizdi.

Ayşe Başel, "Çocukların reklamlarda kullanılması kesinlikle çocuk istismarıdır. Bir kere biz bunu yaparak çocuklar üzerinden bir rekabete yol açıyoruz. Aynı şeyi güzellik yarışmaları üzerinden de söyleyebiliriz. Bütün çocuklar güzeldir. Kaldı ki, benlik kavramını geliştirmeye başladıkları yaş sürecinde ve benlik saygılarını, özgüvenlerini kazandıkları bir dönemde, çocukları birbirleriyle yarıştırmak benlik saygısını zedeler" diye konuştu.

"BİZİM ANAYASAMIZDA ÇOCUKLARA KIRBAÇ CEZASI VAR"

Konuşmasının devamında Ayşe Başel, 1996'da kabul edilen yasayı hatırlatarak, çocuk haklarına yönelik yasaların uygulanması gerektiğinin altını çizdi.

Ayşe Başel şöyle konuştu:

"1996 yılında BM Çocuk Hakları Bildirgesi'ne imza koyduk, ki bu bildirgeye hobi olarak imza koyanlara bir kez daha buradan hatırlamak istiyorum: Bu bildirgenin altına imza koymak el kaslarımız gelişsin diye değildir. Söz konusu maddelerin tüm içeriğini iç hukuk yollarımız gelişimimize katıp, uygulamakla mükellefiz. Kaldı ki anayasamızda çocuklara uygulanabilecek bir kırbaç yasası mevcut"

ÇOCUKLAR REKLAMLARDA NEDEN KULLANILIYOR?

Sosyal Hizmet Uzmanı Barış Başel de, ABD'de çocukların reklamlarda kullanılmaya başlamasından sonra çocuk kayıplarının ve cinsel istismarların arttığını kaydederek, buna yönelik tedbirler alındığını belirtti.

Barış Başel, "Neden reklam şirketleri tarafından çocuklar kullanılıyor?" diye sordu. Başel, sözlerine şöyle devam etti:

"Çocuklar masumiyeti ve saflığı temsil ediyorlar. Aynı zamanda tüketici nesil içinde bir yaşam sevincini temsil ettikleri için, birçok yerde kullanılıyorlar. Özellikle Avrupa Sınırötesi Televizyonculuk Sözleşmesi bunu düzenliyor. Bu yasalar Türkiye'de de aslında var ama belli reklam şirketleri, bazı boşlukları kullanıyor. Sadece çocukların reklamlarda kullanılması olarak değil, çocukların tükettiği ve tüketeceği de bu sözleşme ile düzenlenebiliyor. Mesela 11'inci maddeye göre, bir çocuk 'mesaj' veremez. Ancak direkt o ürünün adını çocuk telaffuz etmediği için yasal bir yaptırım yapılamıyor. O yüzden bizim de bu tarz düzenlemelere önem vermemiz gerekiyor"

TÜM DÜNYA ÖNLEM ALDI. KKTC YERİNDE SAYIYOR!

Yüz güzellik ve çocuk güzellik yarışmalarının yanlışlığına değinen Barış Başel, bunun özellikle yarışmayı kaybeden çocuklar üzerinde ciddi psikolojik sıkıntılar doğurduğunu sözlerine ekledi.

Barış Başel, "Yasal anlamda Fransa'da 12 yaşından küçük çocukların reklamlarda oynaması yasaktır. Özellikle İsrail, Norveç ve Danimarka, çocukların reklamlarda oynaması konusunda düzenlemeye gitmiştir. Çocukların oynayabileceği reklam sadece onların sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam sürdürmesini destekleyecek süt ürünleri gibi reklamlar olabilir. Bu tür reklamlarda da 12 yaşın üstündekiler oynayabilir. Bunların dışındakilerin hepsi yasaklanmıştır. Belçika örneğinde ise tüm reklamlar yasaklanmıştır. Uygulama, 'Ne çocuk oynayabilir ne de çocuklara yönelik reklam yapılabilir' şeklindedir"

"ÇOCUKLARIN CİNSEL VE TİCARİ SÖMÜRÜSÜNE İMKAN TANINIYOR"

Açıklamalarının devamında Barış Başel, marka sadakati ve bağımlılığını çocuklara aşılamanın daha kolay olduğunu kaydederek, öte yandan tüketim için çocukların ebeveynlerine baskı yapabildiklerine dikkat çekti.

Başel, "Çocuklar tüketim için kullanılıyor. Bu nedenle gelişmiş ülkeler tüketim yoluna gitmiştir. Bizde çocuklar ayrı bir birey ve yurttaş olarak tanımlanmıyor. Ülkemizde 18 yaşından küçüklere sigara ve içki satmak yasak ama Girne'de ki x eğlence yerine gidip hem alkol hem sigara satışı yapılabiliyor ve bunu kimse denetlemiyor. X gazetenin orta sayfasını ya da ekini açıyorsunuz, 12-13 yaşındaki kızlara bir yetişkin gibi bedenlerini sergilemeyi öğretebiliyoruz ya da güzellik yarışmaları düzenleyebiliyoruz. Belli manken ajansları var. Ajansın sahibi giriyor arkasında 7-8 tane orta okul öğrencisi var. Bunlar çocuk istismarıdır. Cinsel ve ticari sömürüsüne imkan tanınmasıdır. Bir kere kadın bedeninin ticari bir metaymış gibi medya aracılığıyla kullanılması ve özellikle de bu şekilde kullanılması korkunç bir şeydir"

"ÜLKEMİZDE ÇOCUK PORNOSU SUÇ DEĞİLDİR"

Sosyal paylaşım sitelerinde çocuk dünyaya getirenlerin sürekli fotoğraf ve video paylaşmasının da kötü sonuçlar doğurabileceğini belirten Barış Başel, kötü niyetli insanların olabileceğine dikkat çekti.

Barış Başel, "İnternete resim veya video yüklemek, kötü niyetli insanların bunları kullanmasına imkan verebilir. Resim veya videoları çok kolay kopyalayabilirler. En önemlisi ülkemizde çocuk pornosu suç değildir. Eğitim Bakanlığı tarafından liseye giden, 18 yaşını doldurmayan bir kızın düzenlenen festivallerle güzellik yarışmalarına katılmalarının engellenmesi lazım. Özellikle ailelerin bu konuda bilinçlenmesi lazım. Sosyal Hizmetleri Dairesi'nin, ilgili polis birimlerinin özellikle de eğlence merkezlerini denetleyerek bir yaptırım uygulaması gereklidir. Bizim bir çocuk polisimiz dahi yok" diye konuştu.

"YAYINLANAN RESİMLER NEDENİYLE 823 BİN ÇOCUK KAYIP"

Avrupa'da yapılan bir araştırmanın korkunç sonuçlarına değinen Ayşe Başel ise, KKTC'de de buna benzer durumların olmaması için tedbirlerin alınması gerektiğini belirtti.

Ayşe Başel sözlerini şöyle tamamladı:

"Avrupa'da yapılan bir araştırma sonucuna göre, sadece sosyal paylaşım sitelerinde ailelerin paylaştıkları resimler nedeniyle her yıl maksimum 823 bin çocuğun kayıp olduğu ortaya çıktı ve çocuk pornosu ve istismarında kullanılmak üzere çocukların alındığı ve kaçırıldığı ortaya çıktı. Biz çok masum düşünüyoruz. Adam, bir çocuğun fotoğrafını dünyanın bir ucundan görüp, kafasına takıp kalkıp gelebiliyor. O yüzden çok dikkatli olmamız gerekiyor".