Kahire: Türkiye’nin sözünü ettiği ‘Mısır ile görüşmeler yapıldı’ açıklamaları doğru değil

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Pazartesi akşamı yaptığı bir televizyon konuşmasında, “Doğu Akdeniz politikamız son derece nettir. Aralarında birçok ortak çıkarın bulunduğu Mısır ile Türkiye, arasında uzmanlar düzeyinde görüş alışverişi oldu” ifadelerini kullanmıştı. Ancak Mısırlı mevkidaşı Samih Şukri, Pazartesi günü yaptığı açıklamada bunu reddederek “iki ülke arasındaki ilişkilerin uluslararası düzeydeki normal ilişkiler çerçevesinden çıktığına dair tekrarlanan açıklamaları” kanıt gösterdi.

Mısır resmi haber ajansı MENA’nın Birleşmiş Milletler (BM) kaynaklarından alıntı yaptığı haberine göre, BM Genel Sekreterliği ofisine bir ortak sözlü not gönderen Mısır, Suudi Arabistan, Bahreyn, Yunanistan ve  Kıbrıs Rum Yönetimi; Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanı Fayiz es-Serrac arasında geçtiğimiz Kasım ayında imzalanan deniz sınırını belirleme mutabakat zaptının tescil edilmemesi talebinde bulundu. Nitekim muhtıranın yasal niteliğe sahip olmadığı, BM’de kayıtlı olmaması gerektiği vurgulandı.

Aynı kaynaklara göre, “ortak sözlü notta, BM’de uluslararası anlaşmaların tescil edilmesine ilişkin prosedürleri düzenleyen yasal çerçevenin gözden geçirildiği ve bu bağlamda uluslararası anlaşmaların BM Genel Sekreterliği’ne ancak yürürlüğe girdikten sonra kaydedilmesi gerektiği” vurgulandı. Bunun kayıt için gerekli bir koşul olduğu ve söz konusu mutabakat zaptı için geçerli olmadığı; zirâ Libya’nın doğusundaki Tobruk’taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in BM Genel Sekreterliği’ne bir mektup yazarak meclisin Türkiye ve UMH arasındaki mutabakat zaptını reddettiğini ifade ettiği belirtildi.

Sözlü notta, Ankara ve Serrac arasında varılan mutabakat zaptının Suheyrat Anlaşması’nın hükümlerini ihlal ettiği iddia edilerek, Suheyrat Anlaşması’nın sonuçlarını dikkate almanın önemine vurgu yapıldı.

Sözlü notta, söz konusu mutabakat zaptının Akdeniz’e komşu ülkelerin hakları ve BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin açık bir ihlali olduğu, bu nedenle Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki sınırlarının tanımlanması yönünde herhangi bir etkisinin olmaması gerektiği vurgulandı.

Ülkeler, aynı zamanda “Akdeniz bölgesinde istikrar ve güvenliği sağlamak için uluslararası hukukun hükümlerine uygun olarak mutabakat zaptının tescil edilmemesi” talebinde bulundu.

Bakan Çavuşoğlu, ülkesinin “Doğu Akdeniz'de petrol ve gaz arama politikalarının değişmez ve net olduğunu”, söz konusu “mutabakat zaptının ülkesine sağladığı bölgelerde yakında arama çalışmalarına başlanacağını” açıklamıştı.