Demir Kubbe radarları Doğu Akdeniz hava sahasının sinyallerini bozuyor

Tel Aviv Ben Gurion Uluslararası Havalimanı’ndaki sivil havacılık trafiği, ‘Demir Kubbe’ radarlarının radyasyonu nedeniyle son aylarda artan aksamalarla karşı karşıya...

Pilotlardan gelen şikayetlere göre bu sıkıntı, Türkiye’nin güney kıyılarından başlayıp Suriye, Lübnan, Kıbrıs ve hatta İsrail hava sahasına yakın hava sahasına kadar uzanan bir mesafede yaşanıyor.

Tel Aviv’deki hava trafik kaynaklarına göre İsrailli yetkililer ise Rus askeri sistemlerinin bu karışıklığa neden olduğunu savunuyor. Ancak bugün, İsrail araçlarının da uydu navigasyon sistemlerinin engellenmesine katkıda bulunabileceğine inanılıyor.

Haaretz gazetesi haberine göre karışıklık, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’ın birkaç gün önceki “İsrail ve komşu ülkeleri, İsrail’e ve Ortadoğu’daki diğer ülkelere meydan okuyan bölgesel bir hava savunma sistemi kurdular” açıklamasıyla ilgili.

Gantz, Knesset’e bağlı Dışişleri ve Güvenlik Komitesi toplantısında, bu sistemin ‘İran’ın bölgedeki ülkeleri roket güdümlü el bombaları, uzaktan güdümlü füzeler ve insansız hava araçlarıyla hedef alma girişimleri’ ile karşı karşıya olduğunu söyledi.

Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü (EUROCONTROL), geçmişte Doğu Akdeniz’de hava GPS sisteminin sıkışmasındaki artışın ana nedenlerinin, anti-drone sistemleri olduğunu belirtmişti.

Ancak örgüt, karışıklığın bir kısmının da Rus sistemlerine benzer İsrail sistemlerinden kaynaklandığını yineleyen EUROCONTROL, “İsrail Sivil Havacılık Otoritesi zaman zaman pilotlara uyarılarda bulunarak, ileri bir tarihte belirli saatlerde  sistemde kesintinin beklendiğini belirtiyor” dedi.

Öte yandan Haaretz, “İsrailli yetkililer bu meseleye karışmıyorlarsa bunu nasıl önceden biliyorlar?” diye sordu. İsrailli sivil pilotlar, sıkıntının son günlerde arttığını ve şimdi bahsi geçen hava sahasında sorun yaşadıklarını söyledi. İsrail Sivil Havacılık Otoritesi, geçen Haziran ayında en azından bu yılın sonuna kadar devam etmesi beklenen sıkıntıya dair pilotlara bir uyarı yayınladı. Haaretz, İsrail ordusundaki yetkililerin İsrail’in silahlı insansız hava araçları (SİHA ve drone) saldırılarını önlemek amacıyla GPS sistemlerini karıştırmak için araçlar kullanıp kullanmadığı sorusuna ilişkin yorumlarını aktardı.

Gazeteye göre yetkililer, ordunun her cephede tehditlere karşı farklı boyutlarla çalıştığını söyledi. Ayrıca “İsrail açısından bölgesel alanda kendilerini savunmak için çeşitli şekillerde çalışan birçok başka taraf var” dedi.

Tel Aviv’deki askeri uzmanlara göre GPS sıkıntısı, askeri nedenlerle engelleme ve kaçırma yoluyla uygulanmakta. Uzmanlar ayrıca, “Düşman bir taraf, GPS alıcılarının düzgün ve sürekli çalışmasını bozmak isterse, ilgili dalga alanı yönünde güçlü bir şekilde yayın yapabilir ve cihazın uydu sinyalini almasını engelleyebilir” dedi.

Ayrıca uzmanlar, “Düşman taraf, alıcının uydudan gelen sinyal yerine düşman sinyalin kaynağına odaklanmasına neden olan sinyaller yayınlar. Düşman verici, daha sonra GPS alıcısına yanlış zaman ve konum verileri sağlar. Alıcının yanlış konumu hesaplamasına ve bunu bir pilotun veya gemi kaptanının ekranında görüntülemesine neden olur” değerlendirmesinde bulundu. 2019 yılında yayınlanan bir raporda, “Körfez’de bir İngiliz gemisini ele geçirmek için İran’ın yanı sıra Rusya tarafından binlerce GPS aldatmacası, siber saldırı ile gerçekleştirilmiştir” ifadelerine yer verildi. İsrail gazetesinin haberine göre İsrail merkezli ‘El Al’ havayolu şirketi kaptanı, “Hissedilen iki şey var. Birincisi uçağın navigasyonunun doğruluğunda düşüş yok. Son günlerde sinyal hırsızlığı gibi bir şey başladı ve sonra uçak başka bir yerde görünmeye başladı. Bu ciddi bir mesele değil; ama sinir bozucu” dedi. Yetkili ayrıca, “Ben Gurion Havaalanı’na indim ve aniden merkeze yaklaşmam hakkında bir uyarı aldım; Çünkü GPS, Kudüs dağlarında olduğumu sandı” dedi.