Bilimsel araştırma süreci tersine döndü: Yapay zeka hipotez sundu, insanlar test etti

Makine öğrenmesi algoritmaları artık neredeyse hayatın her alanına girmek üzereyken yapay zeka sosyal bilimlerde de bazı hipotezleri test edip ne kadar doğru olduklarını gösterebiliyor.

Bu haberin konusu olan psikologlar da neden bazı insanların sosyal mesafe ve maske gibi koronavirüs önlemlerine riayet etmediğini araştırıyordu. Bazı değer yargılarının ya da yaklaşımların koronavirüs kurallarına itaati etkilediğinden şüpheleniyorlardı ancak bunların ne olduğu konusunda hiçbir fikirleri yoktu.

Singapur'daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi'nden Abhishek Sheetal, aynı üniversiteden Krishna Savani ve Çin'deki Renmin Üniversitesi'nden Zhiyu Feng'le birlikte yeni bir düşünceyi hayata geçirdi: Araştırılacak fikri yapay zekaya sormak.

Test edilecek hipotez için yapay zekaya başvuran ekip, makaleyi Psychological Science isimli akademik dergide yayımlamayı başardı.

Kaliforniya Davis Üniversitesi'nden psikolog Wiebke Bleidorn, araştırmayla ilgili şu ifadeleri kullandı:

Bu çalışma, teoriye kör ve verilere dayanan bir ön gösterge araştırmasıyla yeni hipotezlerin oluşturulabileceğini vurguluyor. Ondan sonra da o teori test edilip işlenebilir.

Michigan Üniversitesi'nin 100 ülkeden 350 bin kişiyle gerçekleştirdiği araştırmanın verilerini alan ekip, bu bilgileri bir makine öğrenmesi programına yükledi.

"İnsanlığın parlak bir geleceği var" inancının güçlü bir etik anlayışına, "İnsanlığın geleceği umutsuz" düşüncesininse etiğin pek de önemsenmemesine neden olduğu hipotezi de böylece ortaya çıktı.

Akabinde 300 ABD'liyle internet üzerinden yapılan araştırmada katılımcıların yarısına pandeminin geleceğiyle ilgili iyi bir senaryo, diğer yarısına da felaket senaryosu okutuldu. Kötü senaryoyu okuyanların, Kovid-19'a karşı alınan önlemlere uymamayı daha fazla meşrulaştırdığı ortaya çıktı.

Bu sonuçtan yola çıkan yazarlar, makaleyi şöyle bitirdi:

“Bulgularımız, Kovid-19 pandemisi bağlamında insanların etiğe uygun bir biçimde davranması için, onlara küresel salgının geleceğiyle ilgili iyimser olmalarını sağlayacak sebepler vermemiz gerektiğini söylüyor.”

Araştırma, hükümetler ve medyanın pozitif mesajlar vermesini gerektiriyor. Ancak tabii ki bir psikoloji makalesi bütün ülkelerin politikasını değiştirmeyecek. Diğer yandan bu metot, yaygınlaşması halinde bilimin geleceğini değiştirebilir.