Ekonomist Umarbeyli’den şubat ayı enflasyon yorumu: Sepetteki mallar, tüm mal ve hizmetleri temsil etmiyor

İstatistik Kurumu, şubat ayı hayat pahalılığını yüzde 4,59 olarak açıkladı. Verilere göre, bir önceki aralık ayına göre yüzde 8,60 ve geçtiğimiz yılın şubat ayına göre ise yüzde 85,71 değişim gerçekleşti.

BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE EN FAZLA ARTIŞ YÜZDE 8,96 İLE GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER ANA GRUBUNDA OLDU

Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 8,96 ile gıda ve alkolsüz içecekler ana grubunda oldu.

Ekonomist Yrd. Doç. Dr. Şükrü Umarbeyli, şubat ayı hayat pahalılığını Kıbrıs Postası’na değerlendirdi.

"Enflasyon, bir ekonominin genel mal ve hizmet fiyatlarının sürekli ve istikrarlı bir şekilde artış gösterdiği ekonomik olgudur” diyen Ekonomist Yrd. Doç. Dr. Şükrü Umarbeyli, artışın genellikle belirli bir dönemdeki fiyat seviyelerinin önceki döneme göre yükselmesi olarak ifade edildiğini söyledi. Enflasyon, fiyat artışı ve hayat pahalılığı terimlerinin birbirinden farklı olgular olduğuna dikkat çeken Şükrü Umarbeyli, “Enflasyon, genel olarak tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarının artış gösterdiği bir durumu ifade ederken, fiyat artışı belirli bir mal veya hizmetin fiyatının yükselmesini anlatır. Hayat pahalılığı ise elde edilen gelirin fiyat artışının gerisinde kalması halidir” dedi.

“SEPETTEKİ MALLAR, TÜM MAL VE HİZMETLERİNİ TEMSİL ETMİYOR”

Sepetteki malların incelenmesi sürecinde, tüm mal ve hizmetleri temsil etmediğini ifade eden Şükrü Umarbeyli, “Diğer yönden TÜFE’de bulunan sepetteki ekonomide binlerce çeşit hizmet ve malların arasında anketler yoluyla yapılan bu sepetteki malların incelenmesi sürecinde, tüm mal ve hizmetleri maalesef temsil etmiyor. Bundan dolayıdır ki kişiler genellikle eski ve yeni fiyatları karşılaştırırken bu TÜFE’deki değişim oranlarını referans alarak bu karşılaştırmayı yapıyorlar. Örnek verecek olursak bugün 200 birim fiyata aldığınız ürün, bir yıl önce 100 birim iken bir yıl sonra 200 birim olmuşsa o fiyatın enflasyon oranında daha fazla artmış olduğundan söz ediyoruz ama bu mal fiyatları 100 birimden 200 birime yükseldiyse aradaki fark normal enflasyon dışında gelen zamlı artışlı fiyatı göstermiş olur” açıklamasında bulundu.

"KAYIT DIŞI EKONOMİ VE KAYIT DIŞI GELİR BEYANLARI DENETLENMELİ”

Şükrü Umarbeyli, enflasyon dışında da bir artış oranının söz konusu olduğunu ifade ederek, kayıt dışı istihdamların kontrol edilmesi, kayıt dışı ekonomi, kayıt dışı gelir beyanları tüm bunların iyice denetlenip ortaya çıkarılması ve bu fiyatlardaki dengesiz artışların kontrolü ve vergisini ödeyenlerin, ödemeyenler yanında maliyetlerinin daha fazla olması, çalıştırdıkları işçilerinin kayıtlarının tam yapılması ve düzgün bir şekilde işlerini yapan kişiler ile yapmayanların ayrılıp ona göre düzgün çalışan firmaların maliyetlerinin yüksek olduğu süreçlerde rekabet gücünü kırmamak adına iyi takip edilmesi gerektiğini ve caydırıcı cezaların, politika yapıcılar tarafından sıkı bir şekilde ele alınması gerektiğini vurguladı.

"TÜKETİM ALIŞKANLIKLARININ, KİŞİSEL ENFLASYON ORANI ÜZERİNDE ETKİSİ VAR”

Ölçülen ve hissedilen enflasyon arasındaki fark ile ilgili de açıklamalarda bulunan Umarbeyli, fiyat artışlarının, sabit veya azalan fiyatlara kıyasla daha fazla dikkatleri çektiğini belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Sık sık cebimizden yaptığımız alışverişler için ödediğimiz fiyatlara, seyrek alışverişler ve otomatik ödemeler için ödediğimiz fiyatlardan daha fazla dikkat ediyoruz. Fiyat gelişmelerinin hepsi aynı değildir. Sadece artan fiyatları fark edip azalanları fark etmezseniz, enflasyon algınız ölçülen enflasyondan farklı olabilir. Tüketim alışkanlıklarınızın, kişisel enflasyon oranınız üzerinde etkisi vardır. Enflasyon oranları, fiyatlarda bir önceki yıldaki seviyelerine kıyasla meydana gelen değişiklikleri yansıtır, ancak bizim hafızamız daha eskiye dayanır. Ölçülen fiyatlardaki değişiklikler, ürün kalitesi veya miktarındaki değişikliklerden de kaynaklanabilir.”

“MALLARIN YA DA HİZMETLERİN SATIŞ FİYATLARI, ENFLASYON ORANININ ÜZERİNDE ARTIRILARAK SATILIYOR”

Umarbeyli, “Yüksek enflasyonların bulunduğu ortamlarda satılan ürünlerin ya da hizmetlerin genellikle satış fiyatları, enflasyon oranının üzerinde artırılarak satılıyor” diye konuştu.