Bir salgın, bin nasihatten iyi oldu…

Nick Suarez imzalı makaleye göre, kimi kaynaklara göre 100 milyondan fazla cana mal olan ve kesin ölüm rakamları konusunda hala daha çelişkiler yaşanan salgın sonrası sağlık alanında devrim niteliğinde gelişmeler yaşanmış.

SALGIN SONRASI SAĞLIK DEVİRMİ

Buna göre en büyük gelişme o güne kadar genelde kendi kendilere, merkezi bir oluşuma gitmeden çalışan doktorların bir araya gelerek, kamu sağlığını bütünsel olarak ele alması olmuş. Salgın öncesi yardım kuruluşları, kilise ve kimi enstitülerde sürdürülen bu çalışmalar, salgın sonrası ülkeler genelinde hükümetler tarafından kamusal sağlık alanına yönlendirilmiş. Böylece sağlık olanakları salgın sırsında sadece varlıklı kişilerin kendi bireysel kurtuluşları için değil de toplumun geneline yayılması sağlanmış.

Bir çok ülkede Sağlık Bakanlıklarının doğuşuna yol açan, mevcut bulunan ülkelerde ise çok daha kurumsal olmasına yol açan salgın 'bir musibet, bin nasihatten evladır' şeklindeki ata sözünü doğrular nitelikte sağlık devrimlerine yol açmış.

Makaleye göre İspanyol Gribinin olumlu etkilerinden birisi de sağlık verilerinin toplanmasının öneminin anlaşılması olmuş. Buna göre o güne kadar sağlık konusunda toplumsal bir veri tabanı yokken, salgının ardından toplumsal veri tabanları oluşturulmuş ve diğer tüm hastalıkların durumu hakkında geniş veriler elde edilmiş.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ'NÜN DOĞUŞU

Salgından çıkarılan bir diğer ders ise uluslararası iş birliğinin ne kadar hayati olduğu hususu olmuş. Ülke sınırı tanımadan bulaşan grip sırasında zaten savaş sonrası travmalar yaşayan ülkelerin bir birileriyle iş birliği yapmaktan kaçınması virüsün daha da öldürücü olması sonucunu doğurmuş. Salgın sonrası daha iyi anlaşılan bu durum, 1920'de kurulan 'Milletler Cemiyeti'nin kendi bünyesinde bir sağlık örgütü kurmasına yol açmış. Bu örgüt şu an Dünya Sağlık Örgütü adı altında devam ediyor.

Salgının ortaya çıkardığı bir diğer gerçek ise o güne kadar genel geçer kanı olan 'fakirler daha fazla hasta olur' ve 'beyaz ırk daha az etkilenir' şeklindeki dogmatik düşüncelerin yerle bir olması oldu. Sosyolojik etki olarak nitelenen bu sonucun ardından salgınlar ırk ya da sınıf farkı üzerinden değil, bilimsel ve çevresel veriler üzerinden değerlendirilmeye başlanmış.

VİRÜSLER HAYATIMIZA GİRDİ

Amerika'nın Kentucky kentinde bir çiftlikte başladığı düşünülen İspanyol Gribinin insanlık üzerindeki bir diğer pozitif etkisi ise virüslerin daha iyi tanımlanması olmuş. O güne kadar gribe neden olan İnfluenza'nın bir bakteri olduğu düşünülürken, salgın sebebin virüs olduğunu ortaya çıkarmış. Bu da insanların virüslere karşı olan bakışını temelden değiştirmiş.

Suarez'in makalesinde bahsedilen bir diğer 'pozitif' etki de insanların salgın sonrası hijyen konularına çok daha fazla eğilmesi olmuş. Salgınların yayılmasının en büyük sebebi olan hijyenik olmayan ortamlar o zamandan beri üzerine çok daha fazla kafa patlatılır hale gelmiş.