Maske konusunda üç gerici: Trump, Bolsonaro, Johnson

Son günlerde sosyal medyada Covid-19’dan korunmak için önerilen maskelere ilişkin yalanlar yayılmaya başladı.

Buna göre maske virüsten korunmak için etkisizdir; karbondioksitin vücuttan atılmasını, oksijenin alınmasını engeller; baş ağrısı, mide bulantısı gibi zehirlenme belirtilerine yol açar.

ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI MASKEYİ ÖNERİYOR

Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF, ABD Hastalık Kontrol Merkezi gibi önemli sağlık kuruluşları maskeyi virüsten korunmak için öneriyor.

Türkiye’de bütün bilim çevreleri maskeyi salgınla mücadelede zorunlu koşullardan birisi olarak belirliyor.

MASKE OKSİJENİN ALINMASINI VE KARBONDİOKSİTİN ATILMASINI ENGELLEMEZ

Maske tıp tarihinde neredeyse cerrahi müdahalelerin başladığı zamandan beri kullanılan koruyucu bir ekipmandır. Salgınlarda yaygın kullanılmaya başlanması ise 20. yüzyılın başındaki İspanyol gribiyle başlamıştır.

Maske konusundaki araştırmalar maskenin dışarıdan oksijen almayı ve vücuttaki karbondioksiti dışarıya atmayı engellemesinin mümkün olmadığını göstermektedir.

Zira maskenin gözeneklerinin büyüklüğü 0,3 mikrometre kadarken (1 mikrometre metrenin milyonda 1’idir), Oksijen molekülünün büyüklüğü 152, karbondioksit molekülünün büyüklüğü de 232 pikometredir (1 pikometre metrenin trilyonda 1’idir).

Yani, karbondioksit molekülü maskenin gözeneğinin 10.000’de 2,3’ü, oksijen molekülü de 10.000’de 1,5’i büyüklüktedir.

Eğer maskenin karbondioksit zehirlenmesine yol açtığı bilgisi doğru olsaydı cerrahların ameliyat yapması mümkün olmazdı.

MASKE VİRÜSÜN GİRİŞİNİ ENGELLER

Bu bakımdan da maskenin gözeneklerinin büyüklüğü ile virüsün büyüklüğü arasındaki farklılık belirleyicidir.

SARS-CoV-2 100-130 nanometre çapındadır. Ancak havada yol alarak, bir insana ulaşabilmesi için konuşurken, hapşırırken, öksürürken saçılan damlacıkların üzerine tutunması gerekir. Bu tür damlacıkların çapı ise 5 mikrometre kadardır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi maskenin deliklerinin büyüklüğü ancak 0,3 mikrometredir ve 5 mikrometrelik bir parçacığın bu delikten geçme ihtimali yoktur. Virüsün bulaşması maskenin kenarlarında kalan boşluklardan ve elin maskeye, sonra da yüze temasıyla olur.

ARAŞTIRMALAR MASKE KULLANMANIN VİRÜS GEÇİŞİNİ ENGELLEDİĞİNİ GÖSTERİYOR

Grip salgınları sırasında yapılmış pek çok araştırma maske kullananların gribe yakalanma ihtimalinin çok daha düşük olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni maskenin öksürme sırasında havaya saçılan parçacık sayısını %70’den daha fazla oranda azaltmasıdır.

Covid-19 için iki taraflı maske takmanın koruyucu etkisinin %85, maske ve mesafenin birlikte koruyucu etkisinin de %90’ın üzerinde olduğu belirtilmektedir.

Öte yandan, salgını en erken evrede kontrol altına alan Uzakdoğu ülkelerinde maske kullanımının yaygınlığı, maskenin etkinliği konusunda makro ölçekte bir kanıt olarak kabul edilebilir.

BU TEMEL BİLGİLERE KARŞI GELİŞTİRİLEN GERİCİLİĞİN ANLAMI NE?

Covid-19’a karşı en temel, yaşamsal ve basit önlemlerin alınmasına en başından beri üç siyasetçi direndi: Trump (ABD), Bolsonaro (Brezilya) ve Johnson (İngiltere).

Dikkat edilirse her üç ülkede salgından en çok etkilenirler listesinin başındalar. ABD ve Brezilya’da vaka ve ölümler artışını halen ivmeli şekilde sürdürüyor.

Johnson ve Bolsonaro maske, mesafe kuralına uymamanın cezasını hastalığa yakalanarak almış oldular. Johnson bunun üzerine inadından vazgeçti. Bolsonaro ve Trump ise bilim karşıtı duruşlarını ısrarla sürdürüyorlar.