Koronavirüs pandemisi ‘endemik bir hastalığa’ nasıl dönüşür?

Yeni tip Koronavirüs (Kovid-19) salgınının ne zaman biteceğini tahmin etmek zor olsa da, çoğu bilim insanı bunun bir gün sona ereceği ve pandeminin ‘endemik bir hastalık’ haline geleceği konusunda hemfikir.


Bu, Koronavirüsün muhtemelen hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmayacağı anlamına geliyor. Ancak, daha fazla insan aşılandıkça, enfeksiyonlar sürekli olarak düşük bir oranda ortaya çıkacak ve daha az insan ciddi şekilde hastalanacak.

Sağlık uzmanlarına göre, aşı oranlarının yüksek olduğu bölgelerde, virüsün aşılanma oranlarının düşük olduğu bölgelere göre daha erken endemik olması muhtemel.

Peki salgın aşamasından ‘endemik hastalık’ aşamasına geçiş nasıl olacak?

Pratik ve resmi bir bakış açısından, bir duyuru yapılacak.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve yerel sağlık kuruluşları, vaka sayısı, ölüm oranı ve hastaneye kaldırılmayı gerektiren vaka sayısı gibi belirli istatistiksel kriterler rehberliğinde küresel pandeminin bittiğini resmen ilan edecek.

Aşılara ve antiviral tedavilere anında erişimi olan ABD ve diğer zengin ülkeler gibi bazı yerlerde, bir pandeminin endemik hale gelme aşaması bugün olanlara çok benziyor.

Yani insanlar özgürce sokaklara çıkıyor, restoranlara ve kalabalık yerlere korkmadan gidiyor ve hatta aşı kartlarını kontrol etmek bile giderek daha nadir hale geliyor.

Bununla birlikte, Koronavirüsün endemik bir hastalık haline gelmesini hızlandırabilecek daha derin toplumsal değişiklikler var.

Bu değişiklikler arasında şunlar yer alıyor;

İnsanların tutum ve davranışlarındaki değişim

İnsanlar genellikle bireysel düzeyde ve toplum olarak salgınlara korku ve panikle yanıt verir.

Küresel Kalkınma Merkezi Direktörü ve The Plague Cycle’ın yazarı Charles Kenny, “17. yüzyılda Japonya’da çiçek hastalığına karşı tutum, hastalık endemik hale geldikçe değişti. Çoğu insan hastalığa maruz kaldıktan ve ondan kurtulduktan sonra, insanlar ‘herkesin çiçek hastalığına yakalanacağı’ fikrini kabul etti ve sonra hayatlarına çok normal bir şekilde devam etti” diye konuştu.

Koronavirüs için bunun ne zaman ve nasıl olabileceğini bilmek için henüz çok erken, ancak enfeksiyon kış aylarının normal bir parçası haline gelirse soğuk algınlığı ve grip gibi olabilir.

Etkili tıbbi müdahaleler, toplumların hastalıkla birlikte yaşama düşüncesini kabul etmelerini de kolaylaştırır. 

Stony Brook Üniversitesi’nde tarih profesörü ve The Gospel of Germs kitabının yazarı Nancy Tomes, “Ben çocuk felci aşısı olana kadar ailem çocuk felcinden çok korkardı. O zamandan beri endişelenmeyi bıraktık ve normal bir hayatımız oldu” dedi.

Koronavirüs hâlâ yaygın olsa da, etkili aşıların ortaya çıkması salgın tehdidinin kapsamını hızla değiştirdi ve dünya hükümetlerinin çoğu, aşı kampanyalarının başlamasından bu yana kısıtlamaları hafifletti.

Uzmanlar, normal hayata dönüşün tüm dünyada eşit ve aynı zamanda olmayacağını söylüyor.

Zengin ülkelerdeki insanlar aşıların büyük miktarlarda bulunması nedeniyle daha önce normal hayatlarına dönebilir, yoksul ülkelerin halkları ise Koronavirüs ile uzun bir süre boğuşmaya devam edebilir.