Tabipler Birliği'nden Dünya AİDS Günü açıklaması: HIV kontrol altına alınabilir bir hastalıktır

Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği, 1 Aralık Dünya Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu (AIDS) Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, bu yılın temasının “AIDS’TEN DEĞİL SESSİZLİKTEN KORK: KONUŞ, KORUN, DESTEK OL!” olarak belirlendiğini duyurdu. Açıklamada, HIV/AIDS hakkında konuşmamanın, bilgisiz kalmanın ve utanmanın hastalıktan daha tehlikeli olabileceğine dikkat çekildi.

Birlik, HIV ile yaşayan bireylerin kendilerini özgürce ifade edebileceği bir ortam yaratılmasının, toplumun korunma yolları konusunda bilinçlendirilmesinin ve HIV ile enfekte kişilere tıbbi ve sosyal destek verilmesinin AIDS ile mücadelenin temel unsurları olduğunu belirtti.

Açıklamada, HIV’in bağışıklık sisteminin temel hücreleri olan CD4+ T lenfositlerini hedef alan bulaşıcı bir virüs olduğu, tedavi edilmediği takdirde AIDS’e ilerleyebileceği ve ölümcül komplikasyonlara yol açabileceği ifade edildi. HIV-1 ve HIV-2 olmak üzere iki ana tür bulunduğu, küresel salgından sorumlu olanın HIV-1 olduğu aktarıldı.

AIDS’in HIV enfeksiyonunun en ileri evresi olduğu belirtilen açıklamada, HIV ile enfekte her bireyin AIDS geliştirmediği, erken tanı ve tedavi sayesinde bu sürecin engellenebileceği vurgulandı.

HIV’in en sık korunmasız cinsel temas ile bulaştığı, bunun yanında kan yoluyla, ortak enjektör kullanımıyla ve HIV pozitif anneden bebeğe geçişle bulaşabileceği ifade edildi. Tokalaşma, sarılma, öksürük veya ortak bardak kullanımının bulaşa neden olmadığı hatırlatıldı.

Dünya Sağlık Örgütü ve UNAIDS verilerine göre 2024 yılı sonunda dünyada yaklaşık 40,8 milyon kişinin HIV ile yaşadığı belirtilen açıklamada, aynı yıl 1,3 milyon yeni enfeksiyon ve 630 bin HIV/AIDS’e bağlı ölüm gerçekleştiği aktarıldı. HIV ile yaşayan bireylerin yaklaşık yüzde 77’sinin tedaviye eriştiği, ancak küresel hedeflerde hâlâ eksikler bulunduğu ifade edildi.

Tanıya ilişkin bölümde, ülkede kullanılan 4. kuşak ELISA kombinasyon testlerinin antikor ve p24 antijenini birlikte tespit ederek erken dönemde sonuç verdiği, şüpheli olgularda PCR testleriyle viral RNA’nın gösterildiği ve pozitif sonuçların mutlaka doğrulama testleriyle teyit edildiği belirtildi.

HIV enfeksiyonunun akut, asemptomatik ve ileri dönem olmak üzere üç evrede ilerlediği hatırlatıldı. Günümüzde kullanılan antiretroviral tedavinin virüsü baskılayarak bağışıklık sistemini koruduğu, düzenli tedavi sayesinde viral yükün saptanamaz düzeye inmesiyle cinsel yolla bulaşmanın pratikte mümkün olmadığı (U=U: Undetectable = Untransmittable) vurgulandı.

Birlik, korunma yöntemleri arasında güvenli cinsel ilişki, steril enjektör kullanımı, düzenli test yaptırma, riskli temas sonrası PEP ve riskli yaşam tarzına sahip bireylerde PrEP kullanımının önemine dikkat çekti.

Toplumsal farkındalığın önemine de işaret edilen açıklamada, damgalama ve yanlış bilgilerin bireylerin test ve tedaviye başvurmasını engellediği, bunun da toplum sağlığını olumsuz etkilediği ifade edildi. HIV’in erken tanı ve düzenli tedavi ile kontrol altında tutulabilir bir hastalık olduğu vurgulandı.

Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği, 1 Aralık Dünya AIDS Günü’nün HIV ile yaşayan bireylere destek olmanın, doğru bilgiye dayalı farkındalık yaratmanın ve toplum sağlığını korumanın önemini hatırlattığını belirterek, “HIV/AIDS konusunda farkındalık yaratmak sadece bugüne değil, yıl boyunca süren ortak bir sorumluluktur” ifadelerine yer verdi.