Eğitim fonları bütçenin kritik parçası haline geldi

Hükümetin Eğitim Bakanlığı bütçesinin, Fon Kodu 062 – Eğitim Fonları başlığı altında bakanlığa bağlı finansman yapılarına dair tablolar, eğitim bütçesinin giderek daha fazla fonlar üzerinden yönetildiği izlenimini güçlendiriyor.

Fon mekanizmasının yoğunlaşması, eğitim harcamalarının şeffaflık ve hesap verebilirlik açısından dikkatle izlenmesi gereken bir döneme girildiğini gösteriyor.

Eğitim fonlarının bileşenleri incelendiğinde, kaynakların önemli bir bölümünün yine personel maaşları, ek ders ödemeleri ve cari giderler tarafından tüketildiği görülüyor.

Eğitim uzmanları, bütçenin personel giderine bağımlı hale gelmesinin, altyapı yatırımlarını ve okul modernizasyonunu ikinci plana ittiği yönünde uyarı yapıyordu. Mevcut bütçe yapısı bu endişeleri doğruluyor.

OKUL YAPILARI, DEPREM GÜVENLİĞİ VE ALTYAPI YATIRIMLARI GERİDE

Fon dağılımı içindeki kalemlere bakıldığında, eğitimde yıllardır çözülmeyen sorunlar olan:

• Deprem dayanıklılığı
• Eskiyen okul binalarının güçlendirilmesi
• Laboratuvar ve atölye eksiklikleri
• Tamir, bakım, enerji verimliliği yatırımları

için yeterli ölçekli bir kaynak ayrılmadığı dikkat çekiyor.

Fonların yatırım kapasitesi sınırlı kaldığı için eğitim altyapısında gerçek bir modernizasyonun mümkün olmadığı değerlendiriliyor.

EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİNE YÖNELİK KAYNAKLAR SINIRLI

Uzmanlara göre eğitim bütçesinin fonlara dayanması, kaynakların genellikle merkezî giderlere akmasına neden oluyor.

Kırsal bölgelerdeki okullar, tam gün eğitimin uygulanamadığı bölgeler ve donanım eksikliği yaşayan kurumlar için kayda değer bir bütçe artışı görünmüyor.

Bu durum, eğitimde fırsat eşitliği konusunda ilerleme sağlanamadığı anlamına geliyor.

ELEŞTİRİLER: “BÜTÇE BÜYÜYOR AMA EĞİTİMİN KALİTESİ YERİNDE SAYIYOR”

Eğitim uzmanları ve sektördeki paydaşlar bütçeyi üç temel noktadan eleştiriyor:

1. Fon ağırlıklı yapı, bütçe planlamasını parçalı ve takip edilmesi zor hale getiriyor.
2. Personel ve cari giderlere bağımlılık, yatırımları sürekli ötelenen bir kaleme dönüştürüyor.
3. Okul yapıları, teknolojik ekipman ve çağdaş eğitim araçlarına yatırım yetersiz.

Dolayısıyla bütçe rakamsal olarak artsa bile, bu artış eğitim kalitesine aynı ölçüde yansımıyor.

Elde edilen bütçe göstergeleri, Eğitim Bakanlığı’nın yapısal sorunlarını çözmekten çok mevcut giderleri çevirmeye odaklı bir bütçe yapısı oluşturduğunu gösteriyor.