Princeton ve DAÜ’den dünya çapında ses getiren ortak çalışma

Dünyaca ünlü fizikçi Albert Einstein’ın uzun yıllar çalışmalarını sürdürdüğü Princeton Üniversitesi ile Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), uluslararası bilim dünyasında ses getiren ortak bir akademik çalışmaya imza attı. Dünyada yaygın referans gösterilen üniversite sıralamalarını yayımlayan Times Higher Education Dünya Üniversite Sıralamaları’na göre dünya genelinde 3’üncü sırada yer alan Princeton Üniversitesi, DAÜ ve İstanbul Üniversitesi akademisyenlerinin gerçekleştirdiği ortak çalışma, alanında saygın Physics of the Dark Universe dergisinde yayımlandı.

DAÜ Fen ve Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyesi ve aynı zamanda DAÜ Fizik ve Kimya Bölümleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. İzzet Sakallı, Princeton Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ekrem Aydıner ile DAÜ Fizik Bölümü burslu doktora öğrencisi Erdem Sucu tarafından kaleme alınan çalışmada, “düzenli manyetik yüklü kara delikler” olarak adlandırılan özel bir kara delik türü ayrıntılı biçimde incelendi.

Araştırmada, klasik kara deliklerin merkezinde yer alan, fiziğin çöktüğü ve her şeyin sonsuz hâle geldiği “tekillik” problemini barındırmayan, merkezinde pürüzsüz bir yapıya sahip kara delikler ele alındı. Ayrıca bu kara deliklerin, mıknatıs benzeri yüksek manyetik yükler taşıdığı ortaya konuldu.

İZZET SAKALLI

Prof. Dr. Sakallı, konuya ilişkin açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Araştırmacılar bu kara deliklerin Hawking sıcaklığını, yanlarından geçen ışığın nasıl büküldüğünü ve çevrelerinde dönen cisimlerin yörüngesel hareketlerini ayrıntılı olarak hesapladı. En dikkat çekici bulgulardan biri, çok yüksek manyetik yüklü kara deliklerde ışığın, normalde olduğu gibi kara deliğe doğru değil, tam tersi yönde bükülmesidir. Bunun nedeni elektromanyetik itme kuvvetinin yer çekimini yenmesidir. Ayrıca bu kara deliklerin, klasik kara deliklere kıyasla çok daha yüksek manyetik yük taşıyabildiği gösterildi. Çalışma, Event Horizon Telescope gözlemleri, X-ışını salınımları ve yer çekimi dalgalarıyla bu teorik tahminlerin test edilebileceğini ortaya koyarak Kuzey Kıbrıs’tan dünya çapında yankı uyandıran özgün bir bilimsel katkı sunuyor.”

Prof. Dr. Sakallı ayrıca, DAÜ Fizik Bölümü’nün lisans, yüksek lisans ve doktora programlarındaki yüksek eğitim ve araştırma kalitesine dikkat çekerek, “Bölümümüz, uluslararası standartlarda eğitim veren, özgün araştırmalar üreten ve öğrencilerine dünya çapında kariyer fırsatları sunan bir akademik birimdir. Erdem Sucu’nun bu çalışmadaki katkısı, doktora programımızın başarısının somut bir göstergesidir. Öğrencilerimiz, dünyanın en prestijli üniversiteleriyle ortak çalışmalar yapabilecek yetkinliğe sahiptir.” dedi.

Hasan Kılıç: DAÜ, BİLİM ÜRETEN BİR ÜNİVERSİTEDİR

DAÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Kılıç da yayımlanan çalışmaya ilişkin değerlendirmesinde, DAÜ’nün uluslararası bilim dünyasındaki konumunun her geçen gün güçlendiğini vurguladı.

Prof. Dr. Kılıç, “Dünyanın en saygın üniversitelerinden biri olan ve Einstein’ın akademik mirasını taşıyan Princeton Üniversitesi ile gerçekleştirilen bu çalışma, DAÜ’nün bilimsel üretim gücünün açık bir göstergesidir. Üniversitemiz, temel bilimler başta olmak üzere araştırma odaklı yaklaşımı ve uluslararası iş birlikleriyle bilim üretmeye devam etmektedir.” ifadelerini kullandı. Kılıç ayrıca, DAÜ akademisyenleri ile doktora öğrencilerinin küresel ölçekte ses getiren yayınlar üretmesinden büyük gurur duyduklarını belirtti.

PHYSICS OF THE DARK UNIVERSE DERGİSİ

Çalışmanın yayımlandığı Physics of the Dark Universe dergisi, Elsevier tarafından 2012 yılından bu yana yayımlanan, evrenin en gizemli alanlarına odaklanan prestijli ve hakemli bir uluslararası bilimsel dergi olarak öne çıkıyor. Karanlık madde, karanlık enerji, erken evren fiziği, yer çekimi dalgaları ve nötrinolar gibi modern kozmolojinin temel konularını kapsayan dergi; 2025 yılı itibarıyla 6,4 Impact Factor, 7,2 CiteScore ve Q1 (en üst yüzde 25’lik dilim) kategorisinde yer alıyor.

Physics of the Dark Universe’da yayımlanan çalışmalar, dünya genelinde astrofizik ve kozmoloji araştırmalarına yön veren önemli bilimsel katkılar arasında kabul edilirken, DAÜ Fizik Bölümü’nün bu dergide düzenli olarak yer alması, bölümün uluslararası düzeydeki araştırma kalitesini ve bilimsel görünürlüğünü ortaya koyuyor.

DAÜ Fizik Bölümü; lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde sunduğu kapsamlı programlarla teorik fizik, matematiksel fizik ve astrofizik alanlarında dünya standartlarında eğitim ve araştırma imkânı sağlıyor. Bölümün uluslararası COST Actions (CA22113, CA21106, CA23130, CA23115) projelerine aktif katılımı ve Avrupa, Orta Doğu ve Asya’daki prestijli üniversitelerle yürüttüğü güçlü araştırma iş birlikleri, öğrencilere ve araştırmacılara küresel ölçekte deneyim kazandırıyor.

DAÜ, Nature Index Kıbrıs sıralamasında 10,71 “share” değeriyle Kıbrıs’taki tüm kurumlar arasında açık ara birinci sırada yer alırken, bu başarıda DAÜ Fizik Bölümü’nün yüksek etki değerine sahip uluslararası yayınları belirleyici rol oynuyor.