"Amanda ne zaman unutulur?" (Beşinci bölüm)

Hafta başından bu yana okumakta olduğunuz yazı dizisini hazırlarken, aklımda devamlı, 'Amanda ne zaman unutulur?' sorusu dolandı durdu. Evet, bir kadın cinayetini en ince ayrıntısına kadar ele almaya çalıştım. Katilin suç geçmişini de ortaya koyan bir çalışma sergiledim. Ancak 'Amanda ne zaman unutulur' sorusunun kat'i bir yanıtını bulamadım. Öyle hareketli bir 'hayat' düşünün ki, 'unutulmaz' demek pek mümkün değil... Soru şu: 'Amanda ne zaman unutulur?'...

Gerçekten, Gamze Pehlivan, yani Amanda ne zaman unutulur? Ne zaman bir cinayet istatistiği haline gelir? Ne zaman kanıksanır? Ne zaman konusu açıldığında, zar zor hatırlanan ve 'Şu öldürülen kadın mı?' diye geçiştirilen bir yere evrilir?

Evet, Gamze Pehlivan bir gün unutulur. Kadın katillerini yaratıp toplum içerisinde barınmasını sağlayan zihniyet devam ettikçe, Amanda bir gün unutulur. Sorunlarını veya isteklerini insan öldürerek çözümleyebileceğini düşünen akıl yenilmezse, Amanda bir gün unutulur. Kadını toplumsal hayatın eşitlerinden birisi olarak görmeyen, onu bir 'şey', bir 'eşya' olarak niteleyen kafa sürdükçe, Amanda bir gün unutulur. Adının önüne 'namus, aşk, kıskançlık' gibi kavramları getirince insan öldürmenin meşrulaştırılmış olacağını savunan zihniyet varlığını korudukça Amanda unutulur. Katil Suat Aşır, tek başına bir vaka olmadığı için, kolektif bir 'ürün' olduğu için unutulur. Bu 'kriminal tiplerin' her gün binlerce yenisi yetiştiği ve toplum arasına karıştığı için unutulur. Evet, unutulur... Yeni bir kadın cinayeti yaşanır ve Amanda unutulur. Amanda'yı unutturan cinayet de bir başka cinayetin ardından unutulur. Yoksulluk ve eğitimsizlik devam ettiği sürece her yeni kadın cinayeti bir öncekini unutturur.

Belki insanların birbirini öldürme hakkını kendinde görmediği, üstelik kadın olduğu için öldürmekte katmerli bir şekilde haklı olduğunu aklına dahi getiremediği bir gelişmişlikte de Amanda'nın öldürüldüğü unutulur... Yani kadın cinayetleri herkese öylesine yabancı, öylesine uzak, öylesine geçmişte kalmış bir tarihsel vaka haline gelir ki, 'geçmiş, bitmiş, bir daha da olmayacak bir dönem' olarak 'unutulur'... Bunun için sanırım katedilmesi gereken epey yol var... Ancak kısa vadede belki maktulün ailesine ve duyarlı kesimlere nefes aldıracak bir çıkış noktası var; adaletin tecellisi... Adil bir karar Amanda'yı geri getirmez ama yürekleri soğutabilir.

Amanda'nın ailesiyle konuşurken adalet taleplerinin ağırlığı altında ezildiğimi yazmıştım. Modern ceza hukukunda cezanın ıslah edici (o suçun fail tarafından bir daha işlenmemesini sağlayıcı/suçluyu topluma tekrar kazandırıcı) ve caydırıcı yönünün yanı sıra suçtan zarar görenlerin -ki ceza davalarında suçtan zarar gören birey olduğu kadar toplumun bizatihi kendisidir- adalet duygusunun tatmin edilmesi de yer alır. Bu tatmin duygusunun gündelik dildeki karşılığı, mağdur veya katılanın 'oh' çekmesi, suçlunun hak ettiği cezaya çarptırıldığından emin olmasıdır. Aslında mesele tanımadığımız bir kadının kriminal bir tip tarafından öldürülmesi ve bizim buna üzülmemiz değil. Bir kişinin taammüden öldürülmesinin tüm toplumun canına kastedilmesi anlamına geldiği, Amanda 'bir' kişi olmakla birlikte olayın aslında tüm kadınlara yönelik bir saldırı olarak ele alınması gerekli diye düşünüyorum. Beylik laflara çok da gerek yok... Amanda'nın, davanın sahiplenilmesi, ülkedeki sivil toplumun ve özellikle kadın örgütlerinin konunun takipçisi olması gerekli. Son yıllarda Kıbrıs'ta kadına karşı şiddet olaylarında yaşanan artış dikkate alındığında Amanda Davası, artık sadece Amanda'nın davası değil...

Şimdi kadın/erkek hepimizin düşünmesinin zamanı geldi sanırım... Amanda ne zaman unutulur?

Röportajın ilk bölümünü okumak için>>>

Röportajın ikinci bölümünü okumak için>>>

Röportajın üçüncü bölümünü okumak için>>>

Röportajın dördüncü bölümünü okumak için>>>