Yerel çicek ve bitkilerimizi korumalıyız

Yerel çicek ve bitkilerimizi korumalıyız

Dünyanın tüm uygar ülkelerinde, halk, sivil toplum kuruluşları ve hükümetler yerel bitki tür ve çeşitlerinin korunmasına büyük önem vermektedir.

Ülkemizde de biçimsel olarak yerel bitkilerimizin korunması için etkin yasalar ve bu yasaları uygulamakla yükümlü devlet kuruluşları ile görevlileri vardır.

Fakat uygulamada, maalesef yerel değerlerimizin korunmasında, yetkili ve ilgililerin başarılı olduğunu kabul etmek zordur.

Yürürlükteki yasalara rağmen, kırsal alanlardaki zeytin ve harup ağaçları, mal sahibinin izni ve haberi olmadan bile kesilip odun olarak pazarlanabilmesi, doğadan toplanan nergis çiçeklerinin ana yollarda satılması, ormanlardan ticari boyutta mantar toplanması, yabani kuşkonmazların bilinçsizce yok edilmesi ve benzeri eylemler, yerel bitkilerimizin yeterince korunmadığını gösteriyor.

Genellikle ekilemeyen arazilerde ve tarla sınırlarında kalan nergis, tavşankulağı, lale, anemon, orkide ve tavşan kulağı gibi bitkilerinin, populasyonu yıldan yıla azalmaktadır. Önlem alınmaması halinde bu doğal zenginliklerimiz yok olacak.

Daha çok ülkemizin kuzeyindeki arazilerde çok yaygın olan cyclamen (tavşan kulağı) bitkileri dağınık yapılaşma sonucu yok olmaya yüz tutmuştur.

Nergis bitkilerin çiçekleri kesilip satıldığı için, tohum oluşmuyor, bitkinin çoğalıp etrafa yayılması  kısıtlanıyor.

Geçmişte çok geniş bir alanda nergis yetişmesine karşın, yaşanan dönemde Nergis bitkisi yetişen alanlar çok daralmıştır. Halen nergis bitkileri sadece ekilip biçilmeyen arazilerde ve tarla sınırlarında kalmıştır.

Önlem alınmaması halinde, her yıl azalan anemon, lale, tavşan kulağı, kuşkonmaz ve nergis çiçekleri, yakın bir gelecekte yok olacak.

Küresel iklim bozulması, plansız ve yatay yapılaşma ve çevre kirliliği nedeniyle tehdit altında bulunan yabani bitkilerimizin korunması, biyolojik çeşitliliğin bozulmaması, bizim ve tüm insanlığın yararınadır.

Yürürlükteki yasalara göre nergis bitkisinin ve bunun yanında tavşan kulağı, orkide, laden, dağ lalesi, deve dili, ada çayı gibi bitkilerin ve ormanlarımızdaki mantarın toplanması, yerinden sökülmesi (alınması), satılması ve satın alınması suçtur.

Yasal gereklilik yanında, biyolojik çeşitliliğimizin korunup gelecek nesillerimize aktarılması, tüm vatandaşlarımızın görevidir.

Hükümetler  de yasaları titizlikle ve ödünsüz olarak uygulayarak, herkesin bilinçli davranmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu amaçla devlet hizmetlerinde denetim hizmetine önem verilmeli.

Yoksa, sadece halkın kendi isteği, kararı ve insafi ile yasalara uyması ve suç işlenmemesi beklenemez.

Ayrıca tarım ve/veya çevre bakanlığı populasyonu risk altında olan doğadaki nergis, orkide, lale, cyclamen, yaban kuşkonmaz (ayrelli) gibi bitkileri, doğal yetişme alanlarında koruma altına alınmalıdır.

Bu amaçla tarım ve çevre bakanlıkları, söz konusu bitkilerin yaygın olarak yetiştiği alanlarda, belirli miktarda arazileri, çevresini telleyerek koruma altına almalı. Koruma alanlarındaki bitkilerin kesilmesi yasaklanmalıdır.